Albanski lek

Lek (albanski: Leku) je nacionalna valuta u Albaniji. Međunarodni kod valute je ALL. Ime lek potiče od skraćenog imena Aleksandra Velikog (Leka i Madh). Ime kovanica kindarka (odnosno kintara) potiče od albanske riječi kind (stotina). Danas se koriste novčanice od 100, 200, 500, 1000 i 5000 leka i kovanice u apoenima od 1, 5, 10, 20, 50 i 100 leka.

Albanski lek Lek
Kovanice
ISO 4217 Kod	ALL
Korisnik	Albanija
Inflacija	3,6
Kovanice	1, 5, 10, 20, 50 i 100 leka
Novčanice	100, 200, 500, 1000 i 5000 lek
Nacionalna banka	Banka Albanije

Do 1912. Albanija je koristila otomanski novac a nakon sticanja nezavisnosti nastao je period političkog haosa koji je odložio uvođenje nacionalne novčane jedinice do 1926. godine. Tada je kurs leka bio jednak kursu italijanske lire. Lek je devalviran nakon italijanske okupacije. Monetarne reforme su sporovođene dva puta - 1965. i 1991. Stari lek je mijenjan za novi u odnosu 10:1 a zatim i 50:1. Između 1946. i 1948. lek je bio vezan za jugoslavenski dinar a potom za sovjetsku rublju sve do 1961. kada je promijenjena vrijednost rublje.

Lek izdaje Narodna banka Albanije. Inflacija u 2010. je iznosila 3,6%^[1].

Historija

Aleksandar Veliki na novčanici od 1 leka

Lek je zvanično uveden 1926.^[2] U periodu od 1926.-1939. korišten je franga kao alternativan naziv za lek koji je korišten za novčane transakcije u inostranstvu. Franga je imao samo apoen od 5 leka i pokriće u zlatu.^[3]

Etimologija

Lek potječe od "Leka" albanskog naziva, skraćenog imema Aleksandra Makedonskog ^[4].^[5] Portret Aleksandra Velikog na konju je naslikan na novčanici od 1 leka s obe strane.

Novčanice

Prva serija

Nacionalna banka Albanije (Banka Kombëtare e Shqipnis) uvela je 1926. novčanice u apoenima 1, 5, 20 i 100 franka ari. Izvršena je denominacija 1939. od 5 do 200 franga. Od 1944. uvode se apoeni od 2, 5, 10 leka i 100 franga.

Izdavanje novca preuzima 1945. Narodna banka Albanije (Banka e Shtetit Shqiptar) koja je preštampala novčanice od 10 leka, te 20 i 100 franga. U opticaj se puštaju 1945. nove novčanice u apoenima od 1, 5, 20, 100 i 500 franga. Od 1947 uvodi se lek u apoenima od 10, 50, 100, 500 i 1000.

Serija 1947.
Lice	Naličje	Vrijednost	Boja	Lice	Naličje
		10 leka	Breskva	Partizan	Geometrijski dizajn
		50 leka	Tamnozelena	Partizan	Geometrijski dizajn
		100 leka	Tamnoplava	Partizan	Geometrijski dizajn
		500 leka	Smeđa	Partizan	Geometrijski dizajn
		1,000 leka	Tamnoplava/razne boje	Partizan	Geometrijski dizajn
1949 and 1957 series
Lice	Naličje	Vrijednost	Boja	Lice	Naličje
		10 leka	Crvena	Grb Albanije	Grb Albanije
		50 leka	Tamnoplava	Skenderbeg	Partizan
		100 leka	Zelena	Partizan	Dizajn
		500 leka	Narandžasta/plava	Žetva pšenice, Skenderbeg	Seljanka s pšenicom
		1,000 leka	Purpurna	Skenderbeg, Naftni toranj	Rudar

Druga serija

Od 1965. Albanska Narodna banka uvodi apoene od 1, 3, 5, 10, 25, 50 i 100 leka. Novo izdanje štampano je 1976. nakon što je Albanija postala socijalstička republika.

Serija 1964. i 1976.
Lice	Naličje	Vrijednost	Boja	Lice	Naličje
		1 lek	Zelena	Seljak s klasom pšenice	Dvorar u Shkodëru
		3 leka	Smeđa	Žena drži korpu s voćem	Vlora
		5 leka	Tamnoplava	Parna lokomotiva i kamion	Brod
		10 leka	Zelena	Žena radi s tekstilnom mašinom	Birokrati i seljaci zajedno ispred kulturne palate, Naim Frashëri
		25 leka	Tamnoplava	Žena s pšenicom, žetva kombajnom	Oranje pomoću mehanizacije
		50 leka	Crvena	Vojna parada, Skanderbeg	Puška, pijuk, izgradnja stambenog bloka
		100 leka	Crvena	Otac pokazuje sinu hidrocentralnu branu	Radnici metalne i naftne industrije, veliki gest, čeličana i naftni izvori
{
Bez datuma
Lice	Naličje	Vrijednost	Boja	Lice	Naličje
		100 leka	Plava	Metalac čisti ingot, prerada čelika	Planine, izvori nafte

Treća serija

Novčanica u apoenu od 500 leka uvedena je 28. juna 1991 od 200 i 1000 leka 1. oktobra 1992.

Serija 1991.
Slika		Value	Veličina	Boja	Opis		Datum
Lice	Naličje				Lice	Naličje	printing	Prvog puštanja u opticaj	Povlačenja	Nevažeće
		100 leka	159 × 77 mm	Purpurna	Naftna rafinerija	Izvor nafte, metalci, čeličana	1991
		500 leka	155 × 75 mm	Svjetloplava	Djevojka s suncokretima	Mountains	1991, 1992, 1993, 1996, 1997	28. juni 1991[6]	1. juli 2010[6]	1. januar 2024[6]

Serija 1992.

Serija 1992.
Slika		Value	Veličina	Boja	Opis		Datum
Lice	Naličje				Lice	Naličje	Prvo štampanje	Prvo puštanje u opticaj	Povlačenje	Nevažeće
		100 leka	154 × 72 mm	Ljubičasta	Narodni borac	Orlovi i planine	1994.	25. april 1994	1. januar 2009[6]	1. januar 2024[6]
		200 leka	162 × 78 mm	Smeđa	Ismail Qemali	Grb Albanije, deklaracija nezavisnosti Albanije	1992	1. oktobar 1992
		500 leka	170 × 78 mm	Plava	Naim Frashëri	Frashërija poezija			1. juli 2010[6]
		1000 leka	178 × 78 mm	Zelena	Skanderbeg	Krujë Castle			1 April 2011[6]

Serija 1996.

11. jula 1997 uvodi se nova serija.^[7] Novčanice je štampala De La Rue iz Ujedinjenog kraljevstva.

Serija 1996. [8]
Slika		Vrijednost	Veličina	Boja	Opis		Datum
Lice	Naličje				Lice	Naličje	Štampanja	Povlačenja	Nevažeće
		100 leka	130 × 66 mm	Purpurna	Fan S. Noli	Zgrada prvog parlamenta Albanije	1996	1. januar 2009[6]	1. januar 2024[6]
		200 leka	138 × 69 mm	Smeđa	Naim Frashëri	Rodno mjesto Naima Frashëri	1996, 2001, 2007,[9] 2012	U opticaju
		500 leka	145 × 68 mm	Plava	Ismail Qemali	Vlorë zgrada nezavisnosti	1996, 2001, 2007
		1000 leka	151 × 72 mm	Zelena	Pjetër Bogdani	Crkva u Vau-Dejës	1996, 2001, 2007, 2011
		2000 Leka	160 x 72mm	Purpurna	Gencije; tri svete kovanice	Amfiteatar u Butrinto (blizu Saranda), žuta lincura (lat.gentiana lutea)	2007
		5000 leka	160 × 72 mm	Zlatna	Skanderbeg	Dvorac Krujë	1996, 2001, 2007, 2013

Vanjski linkovi

• Banka Albanije
• (en) (de) Novčanice iz "Bis ans Ende der Welt"

Reference

1. Inflation rate Arhivirano 16. 3. 2010. na Wayback Machine, CIA Factbook 2011
2. Banka Albanije, A brief history of the Bank of Albania Arhivirano 25. 10. 2014. na Wayback Machine pristupljeno 14.10.2015 (en)
3. Brief Historical Notes on Albania pristupljeno 14.10.2015 (en)
4. Leslie Alan Dunkling; Adrian Room (1. 1. 1990). The Guinness Book of Money. Guinness Publishing. str. 67. ISBN 978-0-85112-399-8. ...the lek takes its name from the abbreviated name of Alexander the Great, who was associated with this region of Europe...
5. Howard M. Berlin (2006). World Monetary Units: An Historical Dictionary, Country By Country. McFarland & Company Incorporated Pub. str. 8. ISBN 978-0-7864-2080-3. ...The current monetary unit, the lek, is derived from the abbreviation of the Albanian spelling of Alexander the Great...
6. Bank of Albania. Available at:http://www.bankofalbania.org/web/Kartemonedha_pa_kurs_ligjor_5264_1.php Arhivirano 28. 9. 2013. na Wayback Machine
7. Bank of Albania. Available at: http://www.bankofalbania.org
8. Banka Albanije. Current banknotes Arhivirano 3. 6. 2013. na Wayback Machine (en)
9. Bank of Albania. Available at:http://www.bankofalbania.org/web/200_leke_5653_1.php Arhivirano 5. 11. 2013. na Wayback Machine

Trenutni ALL valutni kurs

Yahoo! Finance:	AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD
Investing.com:	AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD
XE.com:	AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD