Pentan

Pentan (Amil hidrid, n-pentan) je zasićeni ugljikovodik koji spada u grupu alkana. To je bezbojna, lahko zapaljiva tekućina, lakša od vode.

Pentan
Općenito
Hemijski spoj	Pentan
Druga imena	amil-hidrid, n-pentan
Molekularna formula	C5H12
CAS registarski broj	109-66-0
Kratki opis	bezbojna tekućina
Osobine1
Molarna masa	72,15 g/mol
Agregatno stanje	tekuće
Gustoća	0,626 g/cm3
Tačka topljenja	-129,8 °C
Tačka ključanja	36,1 °C
Rastvorljivost	0,01 g/100 ml vode
Rizičnost
NFPA 704	4 1 0
1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima.

Osobine

Vrlo lahko isparava na sobnoj temperaturi. Nije polaran, teško se otapa u vodi, te je zapaljiv. U njemu se otapaju samo nepolarni spojevi i spojevi koji su bogati alkil-grupama.

Upotreba

Iako je slabo upotrebljiv u šire svrhe, često se koristi kao otapalo, a nešte rjeđe kao pogonsko gorivo i izvor vodika. Pentan je najniži tekući alkan. Ispod njega, u homolognom nizu, nalazi se butan, koji je plin.

Izomeri

Pentan je jedan od tri strukturna izomera. Ostala dva su:

• isopentan i
• neopentan

Povezani cikloalkan je ciklopentan, iako ima sasvim drugačiju molekularnu formulu, također se može smatrati kao izomer pentana.

Reakcije

Pentan gori dajući ugljen dioksid i vodu:

C₅H₁₂ + 8 O₂ → 5 CO₂ + 6 H₂O

U nedostatku kisika, formira se ugljen monoksid.

Kao i mnogi drugi ugljikovodici, pentan također može stupati u reakcije halogenizacije:

C₅H₁₂ + Cl₂ → C₅H₁₁Cl + HCl

Ovakve reakcije su neselektivne, dajući smjesu 1-, 2- i 3-hloropentana, kao i neke više derivate hlorida.

Reference

• Međunarodna hemijska sigurnosna kartica 0534
• NIOSH džepni priručnik o hemijskim opasnostima
• 3D prikaz pentana
• Fotohemijska baza podataka