From Wikipedia, the free encyclopedia
Karcinom je kategorija tipova karcinoma koji se razvijaju iz epitelnih ćelija.[1] Konkretno, karcinom je rak, koji počinje u tkivu koje pokriva unutrašnju ili vanjsku površinu tijela i koje proizlazi iz ćelija koje su porijeklom iz endoderma, mezoderma[2] ili ektodermnog klicinog sloja tokom embriogeneze.[3]
| Karcinom | |
|---|---|
 | |
| Mikrografija primarnog plućnog karcinoma malih ćelija, vrsta karcinoma. Klasterirane kancerogene ćelije sastoje se prvenstveno od jedara (ljubičaste); imaju samo oskudan obod citoplazme. Okolne blijede mrlje, diskoidne ćelije su crvena krvna zrnca. Citopatološki uzorak. | |
| Specijalnost | Onkologija |
Karcinomi nastaju kada se ošteti ili izmijeni ćelijska DNK pa ćelika počne nekontrolirano rasti i postati zloćudna. Termin je izveden iz starogrčkog καρκίνωμα - karkinoma = grlobolja, čir, rak, što je izvedeno iz latinskog karkinos, što također znači rak. [4]
Od 2004. godine nije uspostavljen niti jedan jednostavan i sveobuhvatan sistem klasifikacije u naučnoj zajednici. Međutim, tradicijski se zloćudne pojave klasificiraju u različite vrste, koristeći kombinaciju kriterija, uključujući: Vrsta ćelije iz koje polaze; posebno:
Ostali kriteriji koji imaju ulogu u dijagnostici raka uključuju:
Postoji veliki broj rijetkih podtipova anaplastičnog, nediferenciranog karcinoma. Neke od poznatijih uključuju lezije koje sadrže pseudosarkom velikih komponenti: karcinom vretenastih ćelija (sadrže izdužene ćelije koje podsećaju na karcinom vezivnog tkiva), karcinom džinovskih ćelija (sadrže ogromne, bizarne, višestemične ćelije) i sarkomatoidni karcinom (mješavine vretenastog i džinovskog ćelijskog karcinoma). Pleomorfni karcinom sadrži vretenaste ćelije i/ili džinovske ćelijske komponente, plus najmanje 10% komponenti ćelija karakterističnih za visoko diferencirane tipove (tj. Adenokarcinom i/ili karcinom pločastih ćelija). Vrlo rijetko, tumori mogu sadržavati pojedine komponente koje podsjećaju i na karcinom i pravi sarkom, uključujući karcinosarkom i plućni blastom. Historija pušenja cigareta najčešći je uzrok karcinoma velikih ćelija.
Izraz karcinom također je obuhvatio zloćudne tumore sastavljene od transformiranih želija čije je porijeklo ili razvojna loza nepoznata (vidi karcinom nepoznatog primarnog porijekla; CUP), ali koji posjeduju određene specifične molekularne, ćelijke i histološke karakteristike vezane za epitelne ćelije. To može uključivati proizvodnju jednog ili više oblika citokeratina ili drugih intermedijarnih filamenata, međućelijskih mostovnih struktura, keratinskih perli i / ili tkivnih arhitektonskih motiva kao što su stratifikacija ili pseudostratifikacija.[6][7]
Termin karcinom in situ (ili CIS) je pojam za ćelije koje su značajno nenormalne, ali nisu karcinomske.[8] Stoga oni nisu tipski karcinomi.[9]
Kancer nastaje kada jedna ćelija potomstva akumulira mutacije i druge promjene u DNK, histonima i drugim biohemijskim spojevima koji čine ćelijski genom. Ćelijski genom kontrolira strukturu ćelijskih biohemijskih komponenti, biohemijske reakcije koje se događaju unutar ćelije i njene biološke interakcije s drugim ćelijama. Izvjesne kombinacije mutacija u datoj potomačkoj ćeliji rezultiraju time da ćelija (koja se također naziva matična ćelija karcinoma) pokazuje niz nenormalnih, [malignih] svojstava koja se, kada se uzimaju zajedno, smatraju karakterističnim za rak, uključujući:
Ako se ovaj proces kontinuiranog rasta, lokalne invazije, regionalnih i udaljenih metastaza ne zaustavi kombinacijom stimulacije imunološke zaštite i intervencija liječenja, krajnji rezultat je da domaćin trpi neprestano povećavanje tereta tumorskih stanica u cijelom tijelu. Na kraju, opterećenje tumora sve više ometa normalne biohemijske funkcije koje obavljaju domaćini organi, a na kraju slijedi smrt. Karcinom je samo jedan oblik raka – onaj koji je sastavljen od ćelija koje su razvile citološki izgled, histološku arhitekturu ili molekularne karakteristike epitelnih ćelija.[6][7][10] Matične ćelije karcinoma progenitora mogu biti formirane iz bilo koje od niza onkogenih kombinacija mutacija u totipotentnoj ćeliji, multipotentnoj ćeliji, ili zreloj diferenciranoj ćeliji.
Karakteristika zloćudnog tumora je njegova tendencija da napada i infiltrira lokalne i susjedne strukture i, na kraju, proširi se od mjesta nastanka do susjednih regionalnih i udaljenih mjesta u tijelu, u process zvanom metastaza. Ako se ne provjeri, rast tumora i metastaze na kraju stvaraju tumor toliko velik da domaćin podliježe. Karcinom metastazira kroz limfne čvorove i kroz krv.
Sekvenciranje genoma utvrdilo je frekvenciju mutacije za kompletan ljudski genom. Učestalost mutacija u čitavom genomu između generacija za ljude (roditelja do djeteta) je oko 70 novih mutacija po generaciji.[11] Karcinomi, međutim, imaju mnogo veće frekvencije mutacija. Konkretna učestalost ovisi o vrsti tkiva, postojanju ili nedostatku popravki nepodudarne DNK koji i izloženost agensima koji oštećuju DNK, poput komponenti duhanskog dima. Tuna i Amos su saželi frekvencije mutacije po megabazi (Mb) u nekim karcinomima,[12] kako je prikazano u tabeli (zajedno s naznačenim frekvencijama mutacija po genomu).
| Tip ćelije | Učestalost mutacija | |
|---|---|---|
| Po megabazi | Po diploidnom genomu | |
| Germ-linija | 0,023 | 70 |
| Kancer prostate | 0,9 | 5.400 |
| Kolorektalni karcinom | ~5 | ~30.000 |
| Mikrosatelitni stabilni (MSS) kancer debelog crijeva | 2,8 | 16.800 |
| Mikrosatelitni nestabilni (MSI) kancer debelog crijeva (nedostatak poklapanja) | 47 | 282.000 |
| Hepatocelularni karcinom | 4,2 | 25.200 |
| Kancer dojke | 1,18–1,66 | 7.080–9.960 |
| Kancer pluća | 17.7 | 106.200 |
| Plućni kancer malih ćelija | 7,4 | 44.400 |
| ”Non-small” plućni kancer (pušači) | 10,5 | 63.000 |
| ”Non-small” plućni kancer (trajni nepušači) | 0,6 | 3.600 |
| Plućni adenokarcinom (pušači) | 9,8 | 58.500 |
| Plućni adenokarcinom (trajni nepušači) | 1.7 | 10.200 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
