Fagociti su bijela krvna zrnca koja štite organizam putem razgradnje (fagocitozom) štetnih stranih čestica, bakterija, i mrtvih ili umirućih ćelija. Imenovane su prema latiniziranim grčkim riječima phagein =da jede + -cit = sufiks za „ćeliju“.[1] Esencijalno su značajni za borbu protiv infekcija i za naknadnu imunost.[2] Fagociti su važni širom životinjskog carstva[3] i visoko su razvijeni kod kičmenjaka.[4] Jedan litar ljudske krvi sadrži oko šest milijardi fagocita.[5] Fagocite je otkrio 1882 Ilja Iljič Mečnikov dok je studirao larve morske zvezde.[6] Mečnikov je nagrađen za ovo otkriće Nobelovom nagradom za fiziologiju ili medicinu 1908. godine.[7] Fagocite imaju mnoge vrste organizama. NekI ameboidi se ponašaju kao makrofagni fagociti, što sugerira da su se fagociti pojavili rano tokom evolucije živih bića.[8]
Kod čovjeka i životinja, fagociti se nazivaju „profesionalnim“ ili „neprofesionalnim“ u zavisnosti od toga koliko su efikasni prilikom fagocitoze.[9] U profesionalne fagocite se uvrštavaju neutrofili, monociti, makrofagi, dendritske ćelije i mastociti.[10] Glavna razlika između profesionalnih i neprofesionalnih fagocita je što profesionalni na površini imaju molekulske receptore koji mogu otkriti štetne objekte, kao što su bakterije, koji se normalno ne nalaze u tijelu.[11] Fagociti su presudni u borbi protiv infekcija, kao i za održavanje zdravog tkiva, jer uklanjaju mrtve i umiruće ćelije koje su dosegle kraj njihovog životnog veka.[12]
Tokom infekcije, hemijski signali privlače fagocite do mjesta napada pathogena. Te hemikalije mogu da potiču od bakterija ili od drugih fagocita koji su već prisutni. Fagociti se kreću po modelu zvanom hemotaksija. Kad dođu u kontakt sa bakterijama, površinski fagocitni receptori vežu se za njih. Nakon toga, slijedi fagocitno „gutanja“ bakterija (fagocitoza).[13] Neki fagociti ubijaju progutane patogene putem oksidanasa ili dušik-monoksida.[14] Nakon fagocitoze, makrofazi i dendritske ćelije mogu isto tako da učestvuju u prezentaciji antigena, procesu kojim fagociti premještaju dijelove razgrađenog materijala na svoju površinu. Taj materijal se tako prezentira drugim ćelijama imunskog sistema. Neki fagociti zatim odlaze u tjelesne limfne čvorove i prikazuju materijal bijelim krvnim zrncima zvanim limfociti. Ovaj proces je važan za formiranje imunosti.[15] Međutim, mnogi patogeni su evoluirali metode za izbegavanje napada fagocita.[2]
Također pogledajte
Reference
Bibliografija
Vanjski linkovi
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
