From Wikipedia, the free encyclopedia
Bartterov sindrom (BS) je rijetka nasljedna bolest koju karakteriše defekt debelog uzlaznog ekstremiteta Henleove petlje, što rezultira niskim sadržajem kalija (hipokalemija),[2] i povećan pH krvi (alkaloza), i normalna do niska vrijednost krvnog pritiska. Postoje dva tipa Barterovog sindroma: neonatusni i klasični. Usko povezan poremećaj, Gitelmanov sindrom, blaži je od oba podtipa Barterovog sindroma.
Bartterov sindrom | |
---|---|
Drugi nazivi | Nefropatija koja troši so[1] |
Shema bubrežne cijevi i njena vaskularna opskrba. | |
Specijalnost | Nefrologija, pedijatrija |
Simptomi | Nakon rođenja, dijete mokri i pije pretjerano (poliurija, odnosno polidipsija) |
Komplikacije | Dehidracija |
Vrste | Neonatusni i klasični |
Uzroci | Nasljeđivanje, rijetka nasljedna bolest |
U 90% slučajeva, neonatusni Barterov sindrom se viđa između 24. i 30. nedelje gestacije sa viškom amnionske tečnosti (polihidramnion). Nakon rođenja, dijete se vidi kako mokri i pije pretjerano (poliurija, odnosno polidipsija). Dehidracija opasna po život može nastati ako beba ne prima adekvatnu tečnost. Oko 85% dojenčadi odlaže višak kalcija u urinu (hiperkalciurija) i bubrezima (nefrokalcinoza), što može dovesti do bubrežnih kamenaca. U rijetkim slučajevima, poemećaj novorođenčeta može napredovati u zatajenje bubrega.[3]
Pacijenti sa klasičnim Barterovim sindromom mogu imati simptome u prve dvije godine života, ali se obično dijagnosticiraju u školskoj dobi ili kasnije. Kao i novorođenčad s neonatusnim podtipom, pacijenti s klasičnim Bartterovim sindromom također imaju poliuriju, polidipsiju i sklonost dehidraciji, ali normalno ili tek neznatno povećano izlučivanje kalcija u urinu bez sklonosti razvoju kamenca u bubregu. Ovi pacijenti također imaju povraćanje i usporavanje rasta. Funkcija bubrega je također normalna ako se bolest liječi,[4] ali povremeno pacijenti prelaze do završnog stadija zatajenja bubrega. Barterov sindrom okarakteriziran je niskim nivoom kalija u krvi, alkalozom, normalnim do niskim krvnog pritiska i povišenim reninom i aldosteronom u plazmi. Vjerovatno postoje brojni uzroci ovog sindroma. Dijagnostički pokazatelji uključuju visok nivo kalija i hlorida u urinu, uprkos niskim vrijednostima u serumu, povećani renin u plazmi, hiperplaziju jukstaglomerularnog aparata na biopsiji bubrega i pažljivo isključivanje zloupotrebe diuretika. Često se nalazi prekomjerna proizvodnja prostaglandina u bubrezima. Može doći i do gubitka magnezija. Homozigotni pacijenti doživljavaju tešku hiperkalciuriju i nefrokalcinozu.[5]
Barterov sindrom je uzrokovan mutacijama gena koji kodiraju proteine za transport iona kroz bubrežne ćelije u debei uzlazni nastavak nefrona koji se također naziva uzlaznom Henleovom petljom.[4] Konkretno, mutacije koje direktno ili indirektno uključuju Na-K-2Cl-kotransporter su ključne. Kotransporter Na-K-2Cl je uključen u elektroneutralni transport jednog natrijevog, jednog kalijevog i dva hloridna iona preko apikalne membrane tubula. Bazolateralni kalcij-osjeztljivi receptor ima sposobnost da smanji aktivnost ovog transportera nakon aktivacije. Kada se jednom transportuju u ćelije tubula, ioni natrija se aktivno transportuju kroz bazolateralnu membranu pomoću Na+/K+-ATPaze, a hloridni ioni prolaze olakšanom difuzijom kroz bazolateralne hloridne kanale. Kalij, međutim, može da difunduje nazad u lumen tubula kroz apikalne kalijeve kanale, vraćajući neto pozitivni naboj u lumen i uspostavljajući pozitivan napon između lumena i intersticijskog prostora. Ovaj gradijent naboja je obavezan za paraćelijsku reapsorpciju iona i kalcija i magnezija.
Pravilna funkcija svih ovih transportera neophodna je za normalnu reapsorpciju iona duž debelog uzlaznog nastavka, a gubitak bilo koje komponente može dovesti do funkcionalne inaktivacije sistema u cjelini i dovesti do prezentacije Barterovog sindroma. Gubitak funkcije ovog reapsorpcijskog sistema rezultira smanjenom reapsorpcijom natrija, kalija i hlorida u debelom uzlaznom nastavku, kao i ukidanjem lumen-pozitivnog napona, što rezultira smanjenom reapsorpcijom kalcija i magnezija. Gubitak reapsorpcije natrija ovdje također ima neželjeni učinak ukidanja hipertonije bubrežne medule, ozbiljno narušavajući sposobnost kasnije reapsorpcije vode u distalnom dijelu nefrona i sistemu sabirnih kanala, što dovodi do značajne diureze i potencijala za volumensko iscrpljivanje. Konačno, povećano opterećenje natrijem na distalnom dijelu nefrona izaziva kompenzacijske mehanizme reapsorpcije, iako na račun kalija izlučivanjem iz glavnih ćelija i rezultira hipokalemijom. Ovo povećano izlučivanje kalija je djelimično nadoknađeno α-interkaliranim ćelijama na račun oona vodika, što dovodi do metaboličke alkaloze.
Na osnovu uključenih gena, Barterov i Gitelmanov sindrom mogu se podijeliti u različite podtipove:[6]
Naziv | Bartterov tip | Povezane genske mutacije | Defekt |
Neonatusni Bartterov sindrom | Tip 1 | SLC12A1 (NKCC2) | Na-K-2Cl-simporter |
Neonatusni Bartterov sindrom | Tip 2 | ROMK/KCNJ1 | Debeli uzlazni nastavak K+ channel |
Klasični Bartterov sindrom | Tip 3 | CLCNKB | Cl− |
Barterov sindrom sa senzornervnom gluhoćom | Tip 4 | BSND[7] | Kanalska dodatna podjedinica Cl− |
Barterov sindrom povezan sa autosomno dominantnom hipokalcemijom | Tip 5 | CASR[8] | Aktivirajuća mutacija kalcij-osjetljivih receptora |
Gitelmanov sindrom | – | SLC12A3 (NCCT) | Natrij-hloridni simporter |
Osobe s Bartterovim sindromom imaju simptome koji su identični onima kod pacijenata koji uzimaju diuretike za Henleovu petlju, kao što je furosemid, s obzirom da diuretici petlje ciljaju na tačan transportni protein koji je defektan u sindromu (barem za tip 1 Barterovog sindroma). Ostali podtipovi sindroma uključuju mutacije u drugim transporterima koje rezultiraju funkcionalnim gubitkom ciljnog transportera. Pacijenti često priznaju da preferiraju slanu hranu.[9]
Klinički nalazi karakteristični za Bartterov sindrom su hipokalemija, metabolička alkaloza i normalan do nizak krvni pritisak. Ovi nalazi mogu biti uzrokovani i drugim stanjima, koja mogu izazvati zabunu. Prilikom postavljanja dijagnoze Barterovog sindroma, sljedeća stanja moraju biti isključena kao mogući uzroci simptomatologije:
Pacijenti s Bartterovim sindromom također mogu imati povišene razine renina i aldosterona.
Preneonatusni Barterov sindrom može biti povezan sa polihidramnionom.[10]
Neophodna je suplementacija natrija, hlorida i kalija pod medicinskim nadzorom, a spironolakton se također može koristiti za smanjenje gubitka kalija.[2] Slobodan i nekvalificiran pristup vodi je neophodan kako bi se spriječila dehidracija, jer pacijenti održavaju odgovarajući odgovor na žeđ. U teškim slučajevima kada suplementacija sama po sebi ne može održati biohemijsku [[homeostaza|homeostazu, nesteroidni protivupalni lijekovi (NSAID) se mogu koristiti za smanjenje glomerulske filtracije i mogu biti vrlo korisni, iako mogu uzrokovati iritaciju želuca i treba ih primjenjivati zajedno sa terapije supresijom želučane kiseline. Inhibitori enzima koji konvertuje angiotenzin (ACE) se takođe može koristiti za smanjenje brzine glomerulske filtracije. Kod malih beba i djece neophodan je nizak prag za provjeru elektrolita u serumu tokom perioda bolesti koji ugrožava unos tekućine.[11]
Nadzorni ultrazvuk bubrega treba koristiti za praćenje razvoja nefrokalcinoze, česte komplikacije koja dodatno povećava poteškoće u koncentraciji urina.[12]
Dostupne ograničene prognostičke informacije sugeriraju da rana dijagnoza i odgovarajuće liječenje dojenčadi i male djece s klasičnim Barterovim sindromom mogu poboljšati rast, a možda i intelektualni razvoj. S druge strane, trajna hipokalemija i hiperreninemija mogu uzrokovati progresivni tubulointersticijski nefritis, što rezultira krajnjim stadijem bolesti bubrega (zatajenjem bubrega). Uz rano liječenje disbalansa elektrolita, prognoza za pacijente s klasičnim Barterovim sindromom je dobra.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.