From Wikipedia, the free encyclopedia
Apeninsko poluostrvo (italijanski: Penisola italiana) zauzima centralni položaj u južnoj Evropi. Ono se prostire pravcem sjeverozapad-jugoistok, dužinom od oko 1.100 km. Širina poluostrva varira od oko 400 km na sjeveru do 200 km na jugu i centru. Na sjeveru se nalaze prostrana Lombardijska nizija (Padska nizija) i alpska pogorina. Ovi prostori, iako pripadaju regiji Južne Evrope, geografski nisi dijelovi poluostrva. Na krajnjem jugu poluostrva se veoma približno Mesinskom prolazu. Okružen je sa istoka Jadranskim morem, sa zapada Tirenskim i Ligurskim, a sa juga Jonskim morem.
Površina poluostrva iznosi oko 131,337 km2.[1] Površina Padske (Lombardijske) nizije i podgorine Alpa neznatno je veća od površine poluostrva. Tako Italija, kojoj poluostrvo gotovo u cjelini pripada, ima površinu od 301,250 km.
Apeninsko poluostrvo je pretežno planinsko. Gotovo čitavom njegovom dužinom pružaju se Apeninske planine. Apenini su veoma dug planinski lanac, a nastao je u tercijaru. On pripada mladim evropskim ulančanim planinama i, u izvjesnom smislu čini vezu Alpa sa mladim nabornim planinama u sjeveroistočnoj Africi. Planine su izgrađene od mezozojskih krečnjaka i dolomita. One su, zbog toga, krševite i često bezvodne. Kratke rijeke koje teku u susjedna mora raščlanile su planinske lance u više izolovanih planinskih oblasti. Uz obale Jadranskog mora nalaze se priobalne nizine, prosječno široke 20 km. Na suptornoj strani, uz Ligursko i Tirensko more, nizine su mnogo uže. Jedina prava nizina nalazi se u slivu rijeka Po, između visokih Alpa i Apenina. Jugozapadno od poluostrva Kalabrija nalazi se pretežno planinski i krševiti otok Sicilija. Daleko na zapadu je Sardinija, najveći otok regije. Najviši vrh poluostrva je Corno Grande, sa 2,912 metara.[2]
Gotovo cijelo Apeninsko poluostrvo ima sredozemnu klimu. Sa sjevera visoki lanci Alpa štite poluostrvo od kontinentalnih utjecaja iz centralne Evrope. Lombardijska nizija, međutim, zbog blizine Alpa, ima nešto oštriju klimu sa čestim mrazevima u zimskom periodu. Krajnji južni dio poluostrva je veoma topao i prilično suh.
Riječna mreža poluostrva nije posebno gusta. Tokovi su, češće, veoma kratki. Oni nastaju u centralnim planinskim prostorima i gotovo svi poslije kratkog toka završavaju u susjednim morima, pretežno u Jadranskom. Najveća rijeka je Po. Njeno izvorište je u Alpama. Mnogobrojne rječice i rijeke iz Alpa teku prema Lombardijskoj niziji. One se tu spajaju i obrazuju plahovitu Po, rijeku koja Lombardiju čini veoma plodnom i gusto naseljenom nizinom. Druga veća rijeka, Tibar, ulijeva se kod Rima u Tirensko more.
Na poluostrvu nema većih jezera. Jedino se u podnožju Alpa nalazi skupina glacijalnih jezera. Najveća jezera ove skupin esu: Mađore, Lugano, Komo i Garda.
Apeninsko poluostrvo je privredno veoma razvijeno. Okosnicu privrede čini snažna industrija. Glavne industrijske grane su: obojena i crna metalurgija, mašinogradnja i industrija saobraćajnih sredstava. Visok stepen razvijenosti ostvaren je u hemijskoj i petrohemijskoj industriji, tekstilnoj, prehrambenoj, drvnoj, papirnoj i grafičkoj industriji.
Poljoprivreda je dobro razvijena. U ratarskoj proizvodnji povrtlarstvo je značajnije od uzgoja žitarica. Voćarstvo ima veći značaj od ratarstva. Na poluostrvu se proizvodi dosta agruma, grožđa, maslina, jabuka, krušaka, breskvi i kajsija. Na sjeveru poluostrva dobro je razvijeno govedarstvo, a u planinskim predjelima uzgaja se sitna stoka. Stanovništvo uz primorje intenzivno se bavi ribolovom.
Apeninsko poluostrvo je staro kulturno žarište koje je gusto naseljeno od antičkih vremena. Na ovom prostoru je nastalo Rimsko carstvo, koje je dugo vremena vladalo čitavim Mediteranom, dijelovima sjeverne Afrike i jugozapadne Azije i, svakako, velikim prostranstvima u Evropi. Ni propast Rimskog carstva nije bitno izmijenio društveno-geografski značaj ovog prostora. Apeninsko poluostrvo je i dalje ostalo dobro naseljeno i privredno značajano.
Više od 95% ukupnog stanovništva čine Italijani. Nacionalne manjine su: Austrijanci, Slovenci, Francuzi i Sardinci. Stanovništvo je veoma neravnomjerno raspoređeno. Najveću naseljenost ima Lombardija i Ligursko primorje. Unutrašnjost i krajnji južni dio poluostrva imaju malu naseljenost. Više od 70% stanovništva živi u gradovima.
| Država/ Teritorija |
Poluostrvo | Opis | ||
|---|---|---|---|---|
| Populacija[3] | km2 | Procenat | ||
 Italija |
61.140.000 | 131.275 | 99,9531% | Zauzima gotovo čitavu Italiju |
 San Marino |
31.887 | 61,2 | 0,0466% | Enklava unutar italijanskog teritorija |
 Vatikan |
829 | 0,44 | 0,0003% | Kontinentalna suverena grad-država |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
