Rouantelezh Yehouda

Rouantelezh Juda, pe Yehouda, zo ur rouantelezh vihan er Reter Nesañ, savet gant an Hebreed en Oadvezh an Houarn. Hervez ar Bibl, e padas eus 931 da 586 a-raok JK.

Rouantelezh Yehouda

bro istorel, rouantelezh

Deiziad krouiñ	930 BCE
Anv er yezh a orin	יְהוּדָה
Relijion	Ancient Israelite religion
Yezh ofisiel	Biblical Hebrew
Kevandir	Azia
Kêr-benn	Jeruzalem
Daveennoù douaroniel
Renad politikel	unpenniezh
Office held by head of state	Roue
Bet erlec'hiet gant	Yehud (Babylonian province)
Erlec'hiañ a ra	Kingdom of Israel
Yezh implijet	Biblical Hebrew
Deiziad divodañ	586 BCE
Relijion ofisiel	Canaanite religion, Ancient Mesopotamian religion, yuzevegezh, Yahwisme, Ancient Israelite religion

Rouantelezhioù Yehouda hag Israel.

Istor

Da vare David ha Salomon e voe unanet rouantelezh Israel ha hini Yehouda (diwar anv Yehouda, unan eus mibien Yaakov) en ur rouantelezh, hervez ar Bibl (2S 5, 1-3). Chom a rae div lodenn disheñvel unanet dre ar roue. Goude marv Salomon e yeas meuriadoù an norzh diouzh o zu hag e voe div rouantelezh e-pad daou gantved ha kevezerezh alies etre an div. Arkeologourien zo, evel Israël Finkelstein ha Neil Asher Silberman, a laka arvar war ar pezh a gont ar Bibl. Hervezo n'eus ket bet rouantelezh unvan ebet morse hag an darn vrasañ eus an testennoù "istorel" a zo bet savet a-raok pe e-kerzh ren Yoshia e Yehouda er VIIvet kantved kent JK^[1].

Chom a reas Yehouda feal da "diegezh David".

E 701 kent JK e voe freuzet ar vro gant Sennacherib, roue Asiria, darbet e voe da Jeruzalem bezañ distrujet (2Dn 32, 1-8). Pa voe diskaret an impalaeriezh Asirian ha dindan ren Jozias (640-609 ken JK) e seblantas mont gwelloc'h an traoù met diskaret e voe ar rouantelezh er VI^vet kantved, paket ma oa etre Egipt ha Babilon.

Kaset e voe ar bobl en harlu da Vabilon (587 kent JK).

Pa voe aotreet ar bobl da zistreiñ gant Sirus (538 kent JK) e chomas un darn anezho e Babilon ha ne gomzjod mui eus rouantelezh Yehouda met eus proviñs Yehouda pe "Judea" pe eus "Bro ar Yuzevien" zoken ma veve kalz anezho en diavaez (Galilea, Samaria ha diavaez Palestina)^[2].