नेपाली भाषा

एकरा के नेपाल भाषा से अलगा बूझल जाय।

नेपाली भाषा आर्य-भारोपेली समुह के भाषा ह जौन नेपाल लगायत भारत, भुटान आ बर्मा क कुछेक भाग म बोलल जायेला | ई भाषा नेपाल आ सिक्किम (भारत) के आधिकारीक (सरकारी काम काज) के भाषा ह | नेपाल के करीव आधा जनसंख्या आपन मातृभाषा के रूप मे ई भाषा बोलल जायेला ।

नेपाली भाषा
गोरखी
नेपाली भाषा खस कुरा
मूलभाषा बाटे	नेपाल अउरी भारत, पुरा बिस्व में डायस्पोरा
नृजातीयता	Native speaker: Khas people including Gurkha and Lhotshampa. As a second language: Most ethnic groups in Nepal, including Newari and Madhesi. Indian ethnic groups: Indian Gorkha and some Bengalis Bhutanese ethnic groups: Lhotshampa
मूल बोले वाला	25 million (2001–2011 censuses)[1]
भाषा परिवार	इंडो-यूरोपियन Indo-Iranian Indo-Aryan Sanskrit Northern (Eastern Pahari) नेपाली भाषा
बोली सभ	Doteli
लिपि	Devanagari Devanagari Braille Takri (historical) Bhujimol[प्रमाण देईं] (historical)
Signed forms	Signed Nepali
ऑफिशियल स्टेटस
सरकारी भाषा बाटे	नेपाल  भारत (in Sikkim and Darjeeling district of West Bengal)
नियमित कइल जाले	नेपाल एकेडेमी
भाषा कोड
ISO 639-1	ne
ISO 639-2	nep
ISO 639-3	nep – inclusive code Individual codes: npi – नेपाली dty – डोतेली
Glottolog	nepa1254[2] nepa1252  (duplicate code)[3]
Linguasphere	59-AAF-d
World map with significant Nepali language speakers Dark Blue: Main official language, Light blue: One of the official languages, Red: Places with significant population or greater than 20% but without official recognition.

नेपाली भाषा बिभिन्न समयमा बिभिन्न नामले चिनिन्थ्यो । खस कुरा, पर्वते भाषा तथा गोर्खाली भाषा आदि । यी मध्ये खस कुरा सबैभन्दा पुरानो नाम हो । खस जातीहरूले बोल्ने भाषा भएको हुनाले यसलाई खस भाषा भनिएको हो । यो भाषा पश्चिम नेपालको कर्णाली क्षेत्रमा विकशित भएर पूर्व तर्फ फैलदै गएको हो । खस कुरा पश्चिम नेपालको अर्को भाषा खाम कुरा, जुन नेपालका मगर जातीहरूले बोल्ने गर्दछन्, संगै विकशित हुँदै अगाडी बढ्यो ।

इतिहास

व्याकरण

नेपाली साहित्य लाई नेपाली उखान-टुक्का तथा गाउँ खाने कथा आदिले एकदमै रोचक र धनी बनाएको छ।

न॑पाली भासामा वचन दुइ प्रकारका भनिया॑.स्वरमा वचन निम्न तरिकाल॑ ल्याऊ.

एक वचन       बहुवचन
 अ              आ
 इ               ई
 उ               ऊ
 ए               ए॑
 आ॑             ओ॑

वाक्यांश

                     स्वर वर्णक 

_________________________________________________________________

                          |
            लघु            |              दीर्घ 

___________________________|____________________________________

                          |
  स्वर               वर्णक   |        स्वर           वर्णक 
                          |

__________________________|______________________________________

                          |
  अ                ़      |       आ             ा    __________________________|______________________________________
                          | 
  इ                ि      |       ई              ी                            
                          |
  उ                ु      |       ऊ              ू

___________________________________________________________________

                          |
  ऋ               ृ      |        ॠ             ॠ
__________________________________________________________________
                          |
  ए                े      |        ऐ              ै

___________________________________________________________________

  ओ               ो      |        औ              ौ

___________________________________________________________________

                     खण्डेतर वर्ण

_______________________________________________________________________

                          |
अं      ं       ँ          |          अः                ः

_________________________________________________________________________

पाठ्य सामग्री

शब्दकोश

• नेपाल राजकीय प्रज्ञा-प्रतिष्ठान, नेपाली बृहत् शब्दकोश
• बालकृष्ण शर्मा नेपाली शब्दसागर
• हेमाङ्ग राज अधिकारी घटराज भट्टराई नेपाली प्रयोगात्मक शब्दकोश
• Schmidt, R. L. (1993) A Practical Dictionary of Modern Nepali.
• Ralph Lilley Turner (31) A Comparative and Etymological Dictionary of the Nepali Language.

व्याकरण

•  ?? राम्रो रचना, मीठो नेपाली
• मध्यचन्द्रिका

बाहरी कड़ी

• नेपाली भाषाको बारेमा छलफल गर्ने समुह
• माध्यम नेपाली वर्डप्रोसेसर डाउनलोड गर्नुहोस् बलेन्दु शर्मा दीक्षितले वनाएको
• उपयोगी नेपाली शब्दहरू अंग्रेजीमा अनुवाद गर्ने
• निःशुल्क युनिकोड नेपाली सामग्रीहरू

संदर्भ

1. नेपाली भाषा at Ethnologue (18th ed., 2015)
   नेपाली at Ethnologue (18th ed., 2015)
   डोतेली at Ethnologue (18th ed., 2015)
2. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Nepali [1]". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
3. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Nepali [2]". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.