Францішак Бялінскі (1683—1766)

Франці́шак Бялі́нскі (польск.: Franciszek Bieliński; 1683 — 8 кастрычніка 1766, Варшава) — маршалак вялікі каронны, ваявода хэлмінскі. З шляхецкага роду Бялінскіх герба «Юноша», сын Казіміра Людвіка Бялінскага.

Францішак Бялінскі
польск.: Franciszek Bieliński
Францішак Бялінскі
Герб «Юноша»
Ваявода хэлмінскі 1725 — 1732
Папярэднік	Якуб Зыгмунт Рыбінскі
Пераемнік	Ян Ансарый Чапскі
Маршалак надворны каронны 1732 — 1742
Папярэднік	Стэфан Патоцкі
Пераемнік	Ежы Аўгуст Мнішак
Маршалак вялікі каронны 1742 — 1766
Папярэднік	Юзаф Мнішак
Пераемнік	Станіслаў Любамірскі
Нараджэнне	1683[1][2][…]
Смерць	8 кастрычніка 1766(1766-10-08)[3][4] Варшава, Варшаўская зямля[d], Мазавецкае ваяводства, Велікапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая[5]
Род	Бялінскія
Бацька	Казімір Людвік Бялінскі
Маці	Людвіка Марыя Марштын
Жонка	Дарота Генрыета Пшабендоўская
Дзеці	няма
Веравызнанне	Каталіцкая Царква
Узнагароды	Ордэн Белага арла
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Бялінскі.

Староста мальбаркскі, з 1713 староста чэрскі (да 1726) і гарвалінскі (да 1757), чашнік каронны, падскарбі прускіх зямель (да 1738) і староста брадніцкі (да 1750), з 1715 староста груецкі, з 1717 асецкі (да 1757), у 1720 атрымаў 2 вёскі ў Асецкім старостве, з 1725 ваявода хэлмінскі, з 1726 дзяржаўца розембергскі і межашынскі, у 1730 перадаў юрбаркскае староства Чартарыйскім, з 1730 староста мірахоўскі (да 1745) і кавалеўскі, з 1732 маршалак надворны каронны, з 1742 маршалак вялікі каронны. У 1733 разам з братам Міхалам падпісаў акт варшаўскай генеральнай канфедэрацыі. Апроч таго староста лаўтэнбергскі да 1730, пільзненскі 1744, рагатынскі з 1759, дзяржаўца старагродскі з 1734 і стромецкі з 1735. Кавалер ордэна Белага Арла (1730). Знакаміты тым, што спрычыніўся да ўпарадкавання Варшавы.

У 1730 ажаніўся з Даротай Генрыетай з Пшабендоўскіх, падскарбянкай вялікай кароннай, удавой Яна Мікалая Радзівіла, новагародскага ваяводы. Дзяцей не меў.

Грамадская дзейнасць

Дбаў пра парадак у Варшаве і сувора караў за парушэнне пакою караля. Таксама знакаміты разбудовай і ўпарадкаваннем сталіцы. У 1742 узначаліў Брукавую камісію, у выніку чаго да 1762 большасць вуліц горада была брукаванай. У 1757 заснаваў у Варшаве юрыдыку Бяліна. У гонар яго ў Варшаве ў 1770 названая Маршалкоўская вуліца.

5 лютага 1752 выдаў прывілей для Острува Велікапольскага, згодна з якім была створана першая ў Польшчы пажарная брыгада. Дамогся ў 1750-я для чэрскай і ліўскай шляхты права вырашаць маёмасныя справы не ў касцёльных судах, чым пасля скарысталіся шляхцічы з іншых ваяводстваў.

Зноскі

1. Pas L. v. Franciszek Bielinski // Genealogics — 2003. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847329'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847326'></a>
2. Franciszek Bieliński // NUKAT — 2002.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q11789729'></a>
3. Franciszek Bieliński h. Junosza // Internetowy Polski Słownik Biograficzny

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q96022943'></a>
4. Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku / пад рэд. A. Gąsiorowski — Kórnik: Biblioteka Kórnicka, 1992. — С. 81. — 220 с. — ISBN 83-85213-04-X

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q6453758'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q11686403'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q123985090'></a>
5. Catalog of the German National Library Праверана 31 сакавіка 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q23833686'></a>

Літаратура

• Helena Waniczkówna: Bieliński Franciszek h. Junosza. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan — Brownsford Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności — Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936, s. 47-50. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0