Серп і молат
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Серп і молат (☭) — сімвал, які ўвасабляе адзінства рабочых і сялян. З'яўляўся галоўнай дзяржаўнай эмблемай Савецкага Саюза, затым стаў адным з асноўных сімвалаў камуністычнага руху. Шырока выкарыстоўваецца ў розных камуністычных партыях па ўсім свеце.
Молат, пачынаючы са Сярэднявечча, паступова становіцца агульнай, найбольш дастасавальнай для розных відаў рамяства эмблемай. Многія тэхнічныя эмблемы змяшчаюць або два перахрышчаныя малаткі, або разам з малатком малявалася іншая рамесная прылада — гаечны ключ, сякера, кірка і г.д.
Пралетарскія арганізацыі Заходняй Еўропы пачынаючы з другой паловы XIX стагоддзя, выбіраюць молат сваім класавым сімвалам. Напярэдадні першай расійскай рэвалюцыі молат, як сімвал рабочага класа, становіцца агульнапрынятым паняццем у шэрагах расійскага рэвалюцыйнага руху.
У рускай геральдыцы серп да 1917 года сустракаўся ў гербах шматлікіх гарадоў. Гэта было найбольш масавая агульнасялянская прылада працы, якая сімвалізавала жніво, ураджай.
У гербе СССР серп маляваўся заўсёды накладзеным на молат. Гэта азначае, што молат папярэднічае як геральдычны знак сярпу, і старэйшы за яго па значэнні ў гербе. Але чытаецца ўся эмблема ў тым парадку, як яе бачыць глядач: спачатку называецца серп, а затым молат. У гербах савецкіх рэспублік у шэрагу выпадкаў серп накладзены на молат, а ў шэрагу іншых — наадварот.
Эмблема «серп і молат» была ўсталявана ўрадавым рашэннем у канцы сакавіка — пачатку красавіка 1918 года і зацверджана V з'ездам Саветаў 10 ліпеня 1918 года. Упершыню намалявана на дзяржаўнай пячатцы Саўнаркама РСФСР 26 ліпеня 1918 года. Да гэтага выкарыстоўвалася эмблема «плуг і молат».
Серп і молат былі так званым малым гербам СССР, які выкарыстоўваўся да сярэдзіны 1930-х гадоў, у перыяд дзеяння канстытуцый 1918 і 1924 года. У той час сустракалася і паасобная, сіметрычная выява сярпа і молата.
Разам з чырвонай зоркай серп і молат з'явіліся на сцягу СССР у 1923 годзе, а ў 1924 сімвал быў прапісаны ў канстытуцыі. Серп і молат быў намаляваны таксама на сцягах і гербах савецкіх рэспублік.
Быў апісаны ў Канстытуцыях РСФСР 1937 і 1978 гадоў.
У сувязі з асабліва важным значэннем гэтай эмблемы ў савецкай сімволіцы яе выява ў шэрагу выпадкаў была вызначана заканадаўствам (напрыклад, палажэннем аб Дзяржаўным сцягу СССР, зацверджаным Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 19 жніўня 1955).
Серп і молат прайграваліся на пячатках, афіцыйных дакументах, уніформе Чырвонай Арміі, на будынках некаторых дзяржаўных прадпрыемстваў, устаноў, арганізацый, транспартных сродках, грашовых знаках, трыбуне Вярхоўнага Савета СССР, трыбунах Вярхоўных Саветаў саюзных і аўтаномных рэспублік, на будынках Саветаў дэпутатаў рабочых, на найважнейшых друкаваных выданнях, а таксама на шэрагу ордэнаў і медалёў СССР, нагрудных знаках і г.д.
Герб Лаоса з 1975 года быў выкананы з сярпом і молатам у савецкім стылі. У 1991 годзе серп і молат былі заменены на выяву храма Пха Тхат Луанг у В’енцьяне.
Камуністычная сімволіка «Серп і молат» забаронена ў шэрагу краін былога савецкага блока: Літва, Латвія, Эстонія, Польшча, Венгрыя, Грузія, Украіна. У Польшчы выкарыстанне і дэманстрацыя сімволікі цягне за сабой крымінальную адказнасць[1].
1 кастрычніка 2012 года Парламент Малдова забараніла сімволіку «Серп і молат». Аднак пазней Канстытуцыйны суд звярнуўся з запытам у Венецыянскую камісію, якая ў сваім заключэнні выказала меркаванне, што рашэнне парламента Рэспублікі Малдова аб забароне камуністычнай сімволікі супярэчыць Еўрапейскай канвенцыі па правах чалавека па пяці пунктах[2]. У выніку 4 чэрвеня 2013 года Канстытуцыйны суд Малдовы прызнаў, што забарона камуністычнай сімволікі супярэчыць Канстытуцыі і аднавіў Серп і молат у правах[3].
У табліцы сімвалаў Юнікод ёсць сімвал сярпа і молата — U+262D (☭).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
