Не рыдай Мяне, Маці

«Не рыдай Мяне, Маці» — іканаграфічная кампазіцыя, якая прадстаўляе Хрыста у магіле: аголенае цела Збавіцеля напалову пагружана ў труну, галава крыху апушчана, вочы заплюшчаныя, рукі складзеныя крыж-накрыж. За спіной Хрыста крыж, часта з прыладамі мук.

Ікона «Не рыдай Мяне, Маці» з Гродзенскага музея гісторыі рэлігіі. Сярэдзіна XIX стагоддзя

Назва ўзята з ірмасу дзевятай песні канону Касмы Маюмскага  (руск.) на Вялікую Суботу  (руск.), які паслужыў таксама адной з крыніц іканаграфіі:

Не рыдай Мене, Мати, зрящи во гробе, Его же во чреве без семене зачала еси Сына: востану бо и прославлюся, и вознесу со славою непрестанно, яко Бог, верою и любовию Тя величающия

Часцей за ўсё злева (у адносінах да гледача) ад Хрыста малюецца Багародзіца, якая аплаквае яго, склад іншых маючых адбыцца розны ў розных зводах i паўтарае падбор персанажаў сцэны Укрыжавання. Таксама вядомыя адзінкавыя выявы Хрыста без аплакваючых.

У спалучэнні з выявай Нерукатворнага Абраза Збаўцы, утварае ўстойлівую складовую кампазіцыю «Спас Нерукатворны — Не рыдай Мяне, Маці», пры гэтым Спас Нерукатворны (часцей з анёламі) адлюстроўваецца ў верхнім рэгістры іконы, а кампазіцыя «Не рыдай Мяне, Маці» — у ніжнім.

Кампазіцыя сумяшчае сцэны «Зняцця з крыжа» і «Палажэння у магілу», якія прысвечаны аплакванню Хрыста. На думку іншых даследчыкаў — «Мандыліён  (руск.)» і «Akra Tapeinosis  (руск.)»^[1]

Сцэна аплаквання Хрыста Марыяй ў заходнім мастацтве атрымала найменне «П'ета́» (італ.: pietà — аплакванне).

Зноскі

1. А. И. Шалина. Икона «Христос во гробе» и нерукотворный образ на константинопольской плащанице. (руск.)

Спасылкі

• Галерэя ікон