Найвышэйшая рада Беларускай Народнай Рэспублікі — орган прадстаўнічай улады БНР, створаны 14 снежня 1919 года ў Менску пасля расколу Рады БНР праз супярэчнасці паміж яе дзеячамі па пытанні аб адносінах да Польшчы (Гл. таксама: Народная рада БНР).
| Найвышэйшая рада БНР | |
|---|---|
| Краіна | |
| Тып арганізацыі | заканадаўчая ўлада |
| Кіраўнік | Язэп Юр’евіч Лёсік |
.svg){kind=small}
Прадстаўнікі Беларускай партыі сацыялістаў-рэвалюцыянераў (БПС-Р) і Беларускай партыі сацыялістаў-федэралістаў (БПС-Ф) абвінавачвалі сацыял-дэмакратычнае кіраўніцтва Рады БНР у згодніцтве і супрацоўніцтве з польскімі акупацыйнымі ўладамі. У выніку бальшыня Рады (50 чалавек) засталася, стала неафіцыйна звацца Народнай радай Беларускай Народнай Рэспублікі, а меншыня (37 чалавек) выйшла з яе складу і стала называць сябе Найвышэйшай Радай БНР.
Старшынёй Найвышэйшай Рады БНР быў абраны Язэп Лёсік, які дагэтуль узначальваў Раду БНР. У прэзідыум увайшлі Сымон Рак-Міхайлоўскі, Ян Серада, Аляксандр Уласаў, Кузьма Цярэшчанка. Былі пацверджаныя паўнамоцтвы Антона Луцкевіча ў якасці старшыні Рады Міністраў. Польскія ўлады прызналі Найвышэйшую раду, аднак мала лічыліся з ёй. Гэта прымусіла Антона Луцкевіча 28 лютага 1920 года адмовіцца ад пасады старшыні Рады Міністраў.
Пасля падпісання польска-беларускай дамовы 24 сакавіка 1920 года (афіцыйная назва — «Прапановы супольнай канферэнцыі прадстаўнікоў Беларусі і прадстаўнікоў польскага ўрада», падпісаныя з беларускага боку Вацлавам Іваноўскім і Аркадзем Смолічам) Рада атрымала фінансавыя датацыі, што прывяло да істотнага росту яе ўплыву — праз стварэнне апарату і новыя магчымасці працаўладкавання для беларускіх дзеячаў у Менску. У чэрвені 1920 года Найвышэйшая рада БНР патрабавала ад Польшчы прызнаць незалежнасць БНР, мяркуючы што да выбараў Устаноўчага сойма Беларусі будзе знаходзіцца пад пратэктаратам Лігі Нацый.
З пачаткам наступлення бальшавікоў бальшыня сяброў Найвышэйшай рады БНР эвакуявалася ў Польшчу. Сярод іх пачаліся супярэчнасці. Прыхільнікі супрацоўніцтва з польскім урадам падтрымалі «бунт» Люцыяна Жалігоўскага і ўтварэнне Сярэдняй Літвы. У Варшаве быў створаны Беларускі палітычны камітэт пад кіраўніцтвам Паўла Алексюка, які пазней выконваў функцыі «беларускага ўрада» пры Станіславу Булак-Балаховічу ў часе ягонага Палескага паходу.
Зразумеўшы памылковасць арыентацыі на Польшчу, сацыял-дэмакраты прынялі ўдзел у нацыянальна-палітычнай нарадзе 20 кастрычніка 1920 года ў Рызе, якую праводзілі БПС-Р і БПС-Ф. Сябра прэзідыума Найвышэйшай рады Кузьма Цярэшчанка ад яе імя прызнаў гэтак званую Народную раду БНР (ці проста Раду БНР) адзіным паўнамоцным прадстаўніком беларускага народа. Найвышэйшая рада спыніла сваё існаванне.
- Сідарэвіч А. Найвышэйшая рада Беларускай Нарооднай Рэспублікі // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1999. — 592 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0141-9. С. 272—273
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
