From Wikipedia, the free encyclopedia
Мехмед-Гірэй (крым. I Mehmed Geray, ۱محمد كراى; 1465 — 1523) — крымскі хан у 1515—1523 гадах.
| Мехмед I Гірэй | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I Mehmed Geray, ١ محمد كراى | |||||||
 Мехмед I Гірэй, фрагмент асманскай мініяцюры XVI стагоддзя | |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Менглі I Гірэй | ||||||
| Пераемнік | Газы I Гірэй | ||||||
| Нараджэнне |
30 лістапада 1465 |
||||||
| Смерць |
кастрычнік 1523 (57 гадоў) |
||||||
| Месца пахавання | |||||||
| Род | Гірэі | ||||||
| Бацька | Менглі-Гірэй I | ||||||
| Дзеці | İslâm I Giray[d], Газі-Гірэй I, Bahadır Giray[d], Alp Giray (son of Mehmed I Giray)[d], Baba Giray[d] і Choban Giray[d] | ||||||
| Веравызнанне | Іслам суніцкага толку | ||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Заняў сталец пасля смерці бацькі Менглі-Гірэя ў 1515 г., прыняўся за ажыццяўленне шырокай знешнепалітычнай праграмы. Да гэтага часу колішняя Залатая Арда распалася на Казанскае, Хаджы-Тарханскае (Астраханскае) ханствы і некалькі незалежных орд (сярод іх Нагайская арда), якія Мехмед-Гірэй вырашыў аб’яднаць пад кіраўніцтвам Крыма і тым самым успадкаваць вяршэнства ардынскіх ханаў.
Задача ўскладнялася тым, што Масква ўступіла ў спрэчку з Крымам за ўплыў у Паволжы, паспяхова замацаваўшы свае пазіцыі ў Казанскім ханстве. Пасля перамогі Менглі-Гірэя над Ардой адбылося астуджэнне крымска-маскоўскіх адносін, паколькі з гэтага часу агульных інтарэсаў у Масквы і Крыма не было. Пры гэтым аднавіліся саюзныя адносіны з Польшчай.
Мехмед-Гірэй спрабаваў заваяваць Хаджы-Тарханское ханства, але безпаспяхова. Далей развіваліся падзеі на казанскім кірунку. У Казані ў 1521 г. быў скінуты са стальца маскоўскі стаўленік Шах-Алі і пасаджаны брат Мехмеда, Сагіб-Гірэй. Тады ж два браты здзейснілі паспяховы паход на Маскву, разрабаваўшы яе наваколлі.
Пасля гэтага Мехмед-Гірэй у 1523 г. зноў выступіў паходам на Хаджы-Тархан і здолеў авалодаць горадам. Аднак быў выманены нагайскімі мурзамі з Хаджы-Тархана і забіты ва ўласным шатры. Пахаваны ў Хаджы-Тархане.
Дзеці:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
