![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Miensk%252C_%25C5%2581o%25C5%25A1yca%252C_Pru%25C5%25A1ynski._%25D0%259C%25D0%25B5%25D0%25BD%25D1%2581%25D0%25BA%252C_%25D0%259B%25D0%25BE%25D1%2588%25D1%258B%25D1%2586%25D0%25B0%252C_%25D0%259F%25D1%2580%25D1%2583%25D1%2588%25D1%258B%25D0%25BD%25D1%2581%25D0%25BA%25D1%2596_%25281901-41%2529_%25282%2529.jpg/640px-Miensk%252C_%25C5%2581o%25C5%25A1yca%252C_Pru%25C5%25A1ynski._%25D0%259C%25D0%25B5%25D0%25BD%25D1%2581%25D0%25BA%252C_%25D0%259B%25D0%25BE%25D1%2588%25D1%258B%25D1%2586%25D0%25B0%252C_%25D0%259F%25D1%2580%25D1%2583%25D1%2588%25D1%258B%25D0%25BD%25D1%2581%25D0%25BA%25D1%2596_%25281901-41%2529_%25282%2529.jpg&w=640&q=50)
Менская школа КПЗБ
падпольная школа ў Менску для падрыхтоўкі кадраў КПЗБ у Заходняй Беларусі, дзейнічала ў 1924—1937 гг. / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ме́нская шко́ла КПЗБ, альбо Падпо́льная шко́ла КПЗБ у Ме́нску — навучальная ўстанова, якая дзейнічала ў 1924—1937 гадах у Беларускай ССР, дзе праходзілі тэарэтычную і практычную падрыхтоўку падпольшчыкі Заходняй Беларусі.
Менская школа КПЗБ | |
---|---|
![]() Сядзіба ў Лошыцы | |
Заснавана | 17 ліпеня 1924 |
Закрыта | 1937 |
Тып | школа |
У выніку Рыжскага мірнага дагавора 1921 года Заходняя Беларусь апынулася ў складзе Польскай Рэспублікі. Бальшавіцкія ўлады падтрымлівалі і арганізоўвалі на тэрыторыі Польшчы прасавецкую дзейнасць, накіраваную на адарванне гэтых тэрыторый і далейшае далучэнне да СССР. У 1923 годзе была створана аўтаномная Камуністычная партыя Заходняй Беларусі (КПЗБ). 17 ліпеня 1924 года паводле пастановы ЦК КПЗБ была створана Падпольная школа КПЗБ. Арганізацыю па стварэнні школы правялі Адам Славінскі і Станіслаў Мертэнс. Школа пачала дзейнічаць у пачатку 1925 года ў вёсцы Лошыца пад Менскам, у пачатку 1930-х гадоў яна месцілася ў будынку Лошыцкай сядзібы[1].
Штогод у школе навучалася 25—30 падпольшчыкаў партыйнага і камсамольскага профілю. Навучэнцам забаранялася карыстацца сапраўднымі прозвішчамі і расказваць пра ранейшыя месцы жыцця і працы. Усе слухачы і выкладчыкі, звязаныя з падполлем, карысталіся псеўданімамі. На працягу 9—10 месяцаў паводле адмысловай праграмы курсанты вывучалі марксізм-ленінізм, дыялектычны і гістарычны матэрыялізм, палітычную эканомію, гісторыю ВКП(б), Камінтэрна, КПП і КПЗБ, беларускую мову. Для набліжэння працэсу навучання да рэчаіснасці слухачы праходзілі практыку падпольнай работы: абмяркоўвалі і давалі ацэнку палітычным падзеям, вучыліся пісаць лістоўкі і карэспандэнцыі ў газеты, справаздачы, выступаць з прамовамі на мітынгах, праводзіць канспіратыўныя пасяджэнні камітэтаў і ячэек і інш[2].
Заняткі праводзілі выкладчыкі з БДУ і іншых вышэйшых навучальных устаноў Менска (акадэмік Сямён Вальфсон, прафесар Абрам Лур’е, Драгілеў), беларускі пісьменнік Міхась Лынькоў, дзеячы рэвалюцыйнага і нацыянальна-вызваленчага руху Заходняй Беларусі: Мікалай Арэхва, І. Боген, Станіслаў Будзінскі, Стэфан Гельман, Станіслаў Мертэнс, Панкова, Вера Харужая і іншыя. З дакладамі аб бягучых пытаннях дзейнасці партыі выступалі кіруючыя работнікі КПП і КПЗБ: Моцель Блінчыкаў, Павел Корчык (Язэп Лагіновіч), Ю. Ленскі, Саламон Мілер, Юльян Брун, сакратары ЦК КП(б)Б і старшыні СНК БССР. Сярод выпускнікоў школы дзеячы рэвалюцыйнага і нацыянальна-вызваленчага руху ў Заходняй Беларусі: Сяргей Анісаў, Аляксандра Бергман, Сяргей Прытыцкі і інш[2].
Школа перастала існаваць у 1937 годзе праз савецкія рэпрэсіі супраць удзельнікаў падпольнага руху ў Заходняй Беларусі[2].