Карл (вялікі герцаг Бадэнскі)

Карл Людвіг Фрыдрых (ням.: Karl Ludwig Friedrich von Baden; 8 чэрвеня 1786, Карлсруэ — 8 снежня 1818, Раштат) — вялікі герцаг Бадэна з 10 чэрвеня 1811 года. Апошні прадстаўнік старэйшай галіны роду Цэрынгенаў.

Карл Бадэнскі
ням.: Karl von Baden
Вялікі герцаг Бадэна 10 чэрвеня 1811 — 8 снежня 1818
Папярэднік	Карл Фрыдрых
Пераемнік	Людвіг I
Нараджэнне	8 ліпеня 1786(1786-07-08) ці 8 чэрвеня 1786(1786-06-08)[1] Карлсруэ, Маркграфства Бадэн, Свяшчэнная Рымская імперыя
Смерць	8 снежня 1818(1818-12-08)[2] (32 гады) Раштат, Rastatt VVG[d], Раштат[d], Верхні Рэйн[d], адміністрацыйная акруга Карлсруэ[d], Бадэн-Вюртэмберг
Месца пахавання	St. Michael Pforzheim[d]
Род	Цэрынгены
Імя пры нараджэнні	ням.: Karl Ludwig Friedrich von Baden
Бацька	Карл Людвіг Бадэнскі
Маці	Амалія Гесэн-Дармштацкая[d]
Жонка	Стэфанія дэ Багарнэ[3]
Дзеці	Луіза Амелія Бадэнская[d], Princess Josephine of Baden[d], Princess Marie Amelie of Baden[d], unnamed son von Baden[d][4] і Alexander Prinz von Baden[d][4]
Веравызнанне	лютэранства
Званне	генерал
Бітвы	Напалеонаўскія войны
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Сын прынца Карла Людвіга Бадэнскага і Амаліі Гесэн-Дармштацкай, унук Карла Фрыдрыха Бадэнскага. Карл быў родным братам расійскай імператрыцы Лізаветы Аляксееўны. Стаў спадчынным прынцам Бадэна пасля смерці свайго бацькі ў 1801 годзе. 30 жніўня 1801 года быў узнагароджаны ордэнам Св. Андрэя Першазванага^[5]. Праз дзесяць гадоў ён змяніў на прастоле дзеда Карла Фрыдрыха. Удзельнічаў у Венскім кангрэсе, на якім за Бадэнам былі замацаваныя тэрыторыі, набытыя ў Напалеонаўскіх войнах. У 1818 годзе ён выдаў новую канстытуцыю.

Карл рыхтаваўся да вяселля з баварскай прынцэсай Аўгустай, дачкой баварскага караля Максіміліяна, калі планы Напалеона перашкодзілі гэтаму вяселлю. Напалеон жадаў бачыць Аўгусту жонкай свайго пасерба Яўгенія Багарнэ і ў якасці кампенсацыі прапанаваў Карлу ажаніцца з траюраднай сястрой Яўгена Стэфаніяй дэ Багарнэ (1789—1860), якую Напалеон афіцыйна ўдачарыў і якой дараваў тытул прынцэсы Францыі. У красавіку 1806 года Карл і Стэфанія пажаніліся. У шлюбе нарадзіліся:

• Луіза (1811—1854), замужам за кронпрынцам Густавам Вазай (1799—1877), пераемнікам зрынутага шведскага караля Густава IV;
• сын (1812—1812) (паводле народных чутак, Каспар Гаўзер);
• Жазэфіна (1813—1900), замужам за князем Карлам Антонам Гогенцолерн-Зігмарынгенам;
• Аляксандр (1816—1816);
• Марыя (1817—1888), замужам за Уільямам, 11-м герцагам Гамільтанам (1811—1863); іх дачка была маці манакскага князя Луі II.

Пасля смерці Карла, які не пакінуў спадчыннікаў мужчынскага полу, трон Бадэна заняў яго дзядзька Людвіг I.

Зноскі

1. Deutsche Nationalbibliothek Record #102285020 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 9 красавіка 2014.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
2. Lundy D. R. Karl Ludwig Friedrich Großherzog von Baden // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>
3. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
4. Lundy D. R. The Peerage

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>
5. Карабанов П. Ф. Списки замечательных лиц русских / [Доп.: П. В. Долгоруков]. — М.: Унив. тип., 1860. — 112 с. — (Из 1-й кн. «Чтений в О-ве истории и древностей рос. при Моск. ун-те. 1860»)

Літаратура

• Friedrich von Weech: Karl Ludwig Friedrich, Großherzog von Baden. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 15. Duncker & Humblot, Leipzig 1882, S. 248—250. (ням.)

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Карл (вялікі герцаг Бадэнскі)