Ідэалогія
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ідэалогія (ад грэч. ιδεολογία) — сістэма поглядаў, у якой усведамляюцца і ацэньваюцца адносіны людзей да рэчаіснасці і друг да друга, якая выказвае інтэрасы розных сацыяльных класаў, гуртоў, грамадстваў.
Першапачаткова гэты тэрмін быў уведзены ў Францыі ў канцы XVIII ст. Антуанам Дэсцютам дэ Трасі, які разам з Эцьенам дэ Кандыльякам спрабаваў стварыць навуку аб агульных прынцыпах фармавання ідэй і асноў чалавечага ведання. Гэтыя мысляры спрабавалі аказаць уплыў на палітыку, праводжаную Напалеонам, які лічыў, што яны спрабуюць замяніць палітычную рэальнасць абстрактнымі сцвярджэннямі, і негатыўна паставіўся да высунутых прапаноў. З лёгкай рукі вялікага гістарычнага дзеяча слова «ідэалогія» набыла ўніжальны сэнс, які замацаваўся за ім аж да цяперашняга часу.
Існуе даволі вялікая колькасць азначэнняў ідэалогіі, якія адрозніваюцца, у прыватнасці, адзнакай пазначаемымі ім феномену.
Ідэалогія па К. Марксу — ілжывая свядомасць, якая выказвае спецыфічныя інтарэсы пэўнага класа, якія выдаюцца за інтарэсы ўсяго грамадства.
Ідэалогія па К. Мангейму — скажонае адлюстраванне сацыяльнай рэчаіснасці, якое выказвае інтэрасы вызначаных гуртоў або класаў, што імкнуцца захаваць існы парадак рэчаў; супрацьпастаўляецца ўтопіі.
Ідэалогія Шагін А. А. — класавы складнік сістэмы кіравання багаццем дзяржавы.
Ідэалогія Шагін А. А. = (Філасофія + Палітычная эканомія + Сацыялогія) х Метад спазнання.
Палітычная ідэалогія, як і любая іншая, складаецца спантана або ствараецца адмыслова з набору ідэалагем з мэтай выканання ёю галоўнай функцыі, а менавіта: забяспечваць праходжанне працэсаў у ахопліваемай ёю вобласці ў найболей эфектыўным рэжыме і складнасці, з вызначаным зададзеным ёю ўтрыманнем, калі апошняя ўмова ўваходзіць у ідэалогію, як складальны яе атрыбут.
Варта адрозніваць ідэалогію наогул, ад палітычнай у прыватнасці.[1] Тым больш ад змястоўных інтэрпрэтацый яе ідэалагем або сувязяў. Іста палітычнай ідэалогіі зводзіцца да адпраўлення ўладных паўнамоцтваў.