From Wikipedia, the free encyclopedia
Но́рман Грэм Хіл (англ.: Norman Graham Hill, 15 лютага 1929 — 29 лістапада 1975) — англійскі аўтагоншчык, двухразовы чэмпіён свету па аўтагонках у класе «Формула-1» (1962 і 1968 гадоў).
Грэм Хіл | |
---|---|
Грамадзянства | |
Дата нараджэння | 15 лютага 1929[1] |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 29 лістапада 1975[2] (46 гадоў) |
Месца смерці | |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Адзіны, хто перамагаў на ўсіх трох найпрэстыжнейшых гонках свету (г. зв. «трайная карона»): гран-пры Манака Формулы-1 (у 1963, 1964, 1965, 1968, 1969 гады), Інды 500 (1966) і 24 гадзіны Ле-Мана (у 1972 годзе).
Грэм Хіл нарадзіўся ў лонданскім раёне Хампстэд у сям’і эканаміста. Пасля заканчэння тэхнічнага каледжа ўладкаваўся на пасаду механіка. Назапасіўшы грошы, будучы гоншчык набыў матацыкл, на якім амаль адразу ж патрапіў у аварыю, урэзаўшыся ў прыпаркаваны аўтамабіль. У 24 гады купіў свой першы аўтамабіль Austin 1929.
У 1954 годзе ў адной з газет прачытаў аб’яву аўташколы, якая базавалася на аўтадроме «Брэндс-Хэтч», там было запрашэнне за невялікую плату здзейсніць пробны заезд на аўтамабілі маркі Cooper. Неўзабаве пасля гэтага пазнаёміўся з Колінам Чэпменам, які запрасіў яго ў сваю каманду «Лотус» на пасаду аўтамеханіка.
Дэбют Хіла ў «Формуле-1» адбыўся на Гран-пры Манака 1958 года. У гран-пры браў удзел 31 гоншчык, Хіл на Lotus 12 кваліфікаваўся на 15-м месцы — усяго на пару пазіцый ззаду аналагічнай машыны Кліфа Элісана. Хіл ехаў чацвёртым на працягу дзвюх трацін гонкі, але зламалася паўвось. Чэпмен выставіў Хіла і на наступную гонку ў Зандворце, дзе зноў сышоў па тэхнічных прычынах. Кіруючы хутчэйшым Lotus 16 Грэм толькі на Гран-пры Італіі фінішаваў у першай дзясятцы, але ўразіў сваімі выступамі. Чэпмен пакінуў англічаніна ў камандзе і на наступны год. Гран-пры ў Зандворце стала самай удалай гонкай Хіла ў 1959 годзе.
У 1960 годзе Хіл перайшоў у BRM, прабыўшы ў яе складзе 7 гадоў.
У сезоне 1962 года Хіл і яго машына BRM P57 не маглі параўнацца з хуткасцю Джыма Кларка на Lotus 25, але трываласць была на яго баку — Хіл фінішаваў ва ўсіх дзевяці гонках, у той час як Кларк меў чатыры сходы. Кларк узяў шэсць поўлаў, але толькі тры перамогі; Хіл узяў усяго адзін поўл, але заваяваў чатыры перамогі. Такім чынам, чэмпіёнам стаў Хіл.
У 1963 годзе заваяваў сваю першую перамогу ў Манака, а агулам атрымаў пяць перамог на гэтай трасе, за што займеў мянушку «містар Манака»[3].
Пасля чэмпіёнскага сезону тры гады запар займаў другое месца (двойчы саступаючы Кларку і адзін раз Джону Сёрцісу), затым было пятае месца.
Па заканчэнні 1966 года пакінуў BRM і вярнуўся ў Lotus, дзе стаў напарнікам Джыма Кларка. У сезоне 1967 года фактычна быў другім пілотам, аднак, калі Кларк загінуў у гонцы Формулы-2 у красавіку 1968 года, стаў лідарам каманды. За перамогай у Хараме была перамога з поўла ў Манака. Астатнюю частку сезона і Джэкі Сцюарт (Матра) і Крыс Эйман (Ферары) былі хутчэй, але Хіл працягваў змагацца за тытул. У мексіканскім фінале Хіл абышоў у кваліфікацыі і гонцы сапернікаў — Сцюарта і дзеючага чэмпіёна Дэні Халма — і другі раз стаў чэмпіёнам свету.
На гран-пры ЗША 1969 года трапіў у сур’ёзную аварыю. Пасля вылету з трасы, выштурхаў балід і працягнуў гонку, але пры гэтым не зашпіліў рамяні бяспекі. На 90 крузе правае задняе кола лопнула, машына зноў сышла з трасы, непрышпілены гоншчык вылецеў з аўтамабіля. У выніку аварыі Хіл зламаў правае калена, вывіхнуў левае і парваў звязкі на нагах[4].
Пасля рэабілітацыі вярнуўся ў гонкі ў наступным годзе за прыватную каманду Роба Уокера . На працягу сезона Хіл быў далёка не лідарам — усяго некалькі фінішаў у ачках. Спад працягнуўся і ў Brabham у 1971 і 1972 гады. У 1972 годзе ўладальнік каманды «Brabham» Берні Эклстоўн звольніў Хіла.
У 1973 годзе гоншчык заснаваў уласную каманду Embassy Hill. Тым не менш, дасягнуць той планкі, якая была раней, 43-гадовы Хіл ужо не мог. Яго апошнім фінішам у ачках стаў Гран-пры Швецыі 1974 года, у якім ён падняўся на шостае месца.
Удзельнічаў у 24 гадзінах Ле-Мана дзесяць разоў. У 1958–1966 гады лепшым вынікам Хіла было другое месца ў 1964 годзе. У 1972 годзе перамог у экіпажы з французам Анры Пескарола за рулём Matra-Simca MS670[5].
Выйграў Indy 500 у 1966 годзе з першай спробы. Хіл пазбег ранняга хаосу і перамог, нягледзячы на непаразуменне пасля фінішу, калі каманда Lotus палічыла, што перамог Джым Кларк. Аднак без афіцыйнага пратэсту з боку Кларка ці Lotus перамога Хіла засталася ў сіле[6].
Загінуў 29 лістапада 1975 года ў авіякатастрофе. Самалёт Piper PA-23, які належаў гоншчыку, пацярпеў крушэнне. Прычынай сталі ўмовы надвор’я: самалёт трапіў у густы туман. Акрамя Хіла, на борце самалёта знаходзіліся механік Тоні Элкака, пілот Тоні Брайза, менеджар каманды Рэй Брымбл, механік Тэры Рычардс і дызайнер машын Эндру Смолмэн.
Грамадзянская паніхіда прайшла ў Сент-Олбанскім саборы.
Колер | Вынік |
---|---|
Золата | Пераможца |
Срэбра | 2-е месца |
Бронза | 3-е месца |
Зялёны | Фініш у ачках |
Блакітны | Фініш без ачкоў |
Фініш без класіфікацыі (NC) | |
Фіялетавы | Не фінішаваў (Ret) |
Чырвоны | Не кваліфікаваўся (DNQ) |
Не прайшоў перадкваліфікацыю (DNPQ) | |
Чорны | Дыскваліфікаваны (DSQ) |
Белы | Не Стартаваў (DNS) |
Гонку адмянілі (C) | |
Светла-блакітны | Удзельнічаў толькі ў практыцы (PO) |
Пятнічны тэст-пілот (TD) (з 2003 года) | |
Пусты | Не практыкаваўся (DNP) |
Выключаны (EX) | |
Не з’явіўся (DNA) |
Тлустым шрыфтам абазначаныя этапы, на якіх гоншчык стартаваў з поула.
Курсівам абазначаныя этапы, на якіх гоншчык меў хуткі круг.
Не ўсе ачкі ішлі ў залік пілота, а толькі лепшыя вынікі пэўнай колькасці гран-пры.
Год | Каманда | Шасі | Рухавік | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | М | Ачкі |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1958 | Team Lotus | Lotus 12 | Climax FPF 2.0 L4 | ARG | MON Сход |
NED Сход |
500 | BEL Сход |
— | 0 | ||||||||||
Lotus 16 | Climax FPF 2.2 L4 | FRA Сход |
GBR Сход |
POR Сход |
ITA 6 |
MOR 16 |
||||||||||||||
Lotus 16 (F2) | Climax FPF 1.5 L4 | GER Сход |
||||||||||||||||||
1959 | Team Lotus | Lotus 16 | Climax FPF 2.5 L4 | MON Сход |
500 | NED 7 |
FRA Сход |
GBR 9 |
GER Сход |
POR Сход |
ITA Сход |
USA | — | 0 | ||||||
1960 | Owen Racing Organisation | BRM P25 | BRM P25 2.5 L4 | ARG Сход |
15 | 4 | ||||||||||||||
BRM P48 | MON 7 |
500 | NED 3 |
BEL Сход |
FRA Сход |
GBR Сход |
POR Сход |
ITA | USA Сход |
|||||||||||
1961 | Owen Racing Organisation | BRM P48/57 | Climax FPF 1.5 L4 | MON Сход |
NED 8 |
BEL Сход |
FRA 6 |
GBR Сход |
GER Сход |
ITA Сход |
USA 5 |
16 | 3 | |||||||
1962 | Owen Racing Organisation | BRM P57 | BRM P56 1.5 V8 | NED 1 |
MON 6 |
BEL 2 |
FRA 9 |
GBR 4 |
GER 1 |
ITA 1 |
USA 2 |
RSA 1 |
1 | 42 (52) | ||||||
1963 | Owen Racing Organisation | BRM P57 | BRM P56 1.5 V8 | MON 1 |
BEL Сход |
NED Сход |
GBR 3 |
GER Сход |
USA 1 |
MEX 4 |
RSA 3 |
2 | 29 | |||||||
BRM P61 | FRA 3 |
ITA 16 |
||||||||||||||||||
1964 | Owen Racing Organisation | BRM P261 | BRM P56 1.5 V8 | MON 1 |
NED 4 |
BEL 5 |
FRA 2 |
GBR 2 |
GER 2 |
AUT Сход |
ITA Сход |
USA 1 |
MEX 11 |
2 | 39 (41) | |||||
1965 | Owen Racing Organisation | BRM P261 | BRM P56 1.5 V8 | RSA 3 |
MON 1 |
BEL 5 |
FRA 5 |
GBR 2 |
NED 4 |
GER 2 |
ITA 2 |
USA 1 |
MEX Сход |
2 | 40 (47) | |||||
1966 | Owen Racing Organisation | BRM P261 | BRM P60 2.0 V8 | MON 3 |
BEL Сход |
FRA Сход |
GBR 3 |
NED 2 |
GER 4 |
5 | 17 | |||||||||
BRM P83 | BRM P75 3.0 H16 | ITA Сход |
USA Сход |
MEX Сход |
||||||||||||||||
1967 | Team Lotus | Lotus 43 | BRM P75 3.0 H16 | RSA Сход |
7 | 15 | ||||||||||||||
Lotus 33 | BRM P60 2.1 V8 | MON 2 |
||||||||||||||||||
Lotus 49 | Ford Cosworth DFV 3.0 V8 | NED Сход |
BEL Сход |
FRA Сход |
GBR Сход |
GER Сход |
CAN 4 |
ITA Сход |
USA 2 |
MEX Сход |
||||||||||
1968 | Team Lotus | Lotus 49 | Ford Cosworth DFV 3.0 V8 | RSA 2 |
1 | 48 | ||||||||||||||
Gold Leaf Team Lotus | ESP 1 |
|||||||||||||||||||
Lotus 49B | MON 1 |
BEL Сход |
NED 9 |
FRA Сход |
GBR Сход |
GER 2 |
ITA Сход |
CAN 4 |
USA 2 |
MEX 1 |
||||||||||
1969 | Gold Leaf Team Lotus | Lotus 49B | Ford Cosworth DFV 3.0 V8 | RSA 2 |
ESP Сход |
MON 1 |
NED 7 |
FRA 6 |
GBR 7 |
GER 4 |
ITA 9 |
CAN Сход |
USA Сход |
MEX | 7 | 19 | ||||
1970 | Rob Walker Racing Team | Lotus 49C | Ford Cosworth DFV 3.0 V8 | RSA 6 |
ESP 4 |
13 | 7 | |||||||||||||
Brooke Bond Oxo Racing – Rob Walker | MON 5 |
BEL Сход |
NED NC |
FRA 10 |
GBR 6 |
GER Сход |
AUT | |||||||||||||
Lotus 72C | ITA WD |
CAN NC |
USA Сход |
MEX Сход |
||||||||||||||||
1971 | Motor Racing Developments Ltd | Brabham BT33 | Ford Cosworth DFV 3.0 V8 | RSA 9 |
21 | 2 | ||||||||||||||
Brabham BT34 | ESP Сход |
MON Сход |
NED 10 |
FRA Сход |
GBR Сход |
GER 9 |
AUT 5 |
ITA Сход |
CAN Сход |
USA 7 |
||||||||||
1972 | Motor Racing Developments Ltd | Brabham BT33 | Ford Cosworth DFV 3.0 V8 | ARG Сход |
RSA 6 |
15 | 4 | |||||||||||||
Brabham BT37 | ESP 10 |
MON 12 |
BEL Сход |
FRA 10 |
GBR Сход |
GER 6 |
AUT Сход |
ITA 5 |
CAN 8 |
USA 11 |
||||||||||
1973 | Embassy Racing | Shadow DN1 | Ford Cosworth DFV 3.0 V8 | ARG | BRA | RSA | ESP Сход |
BEL 9 |
MON Сход |
SWE Сход |
FRA 10 |
GBR Сход |
NED NC |
GER 13 |
AUT Сход |
ITA 14 |
CAN 16 |
USA 13 |
— | 0 |
1974 | Embassy Racing with Graham Hill | Lola T370 | Ford Cosworth DFV 3.0 V8 | ARG Сход |
BRA 11 |
RSA 12 |
ESP Сход |
BEL 8 |
MON 7 |
SWE 6 |
NED Сход |
FRA 13 |
GBR 13 |
GER 9 |
AUT 12 |
ITA 8 |
CAN 14 |
USA 8 |
18 | 1 |
1975 | Embassy Racing with Graham Hill | Lola T370 | Ford Cosworth DFV 3.0 V8 | ARG 10 |
BRA 12 |
RSA DNQ |
ESP | — | 0 | |||||||||||
Hill GH1 | MON DNQ |
BEL | SWE | NED | FRA | GBR | GER | AUT | ITA | USA |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.