Аблога Эр-Растана і Тэль-Бісы (2011)

Аблога Эр-Растана і Тэль-Бісы — частка сірыйскага паўстання. 28 мая 2011 года пасля шматлікіх акцый пратэсту сірыйская армія пачала аперацыю ў Эр-Растане. У горадзе пражывала каля 50 000 чалавек. Населены пункт знаходзіцца за 20 кіламетраў на поўнач ад Хомса. Аперацыя таксама закранула суседні горад Тэль-Біса. Падчас аперацыі сірыйская армія сутыкнулася з узброенымі апазыцыянерамі, што прывяло да сутыкненняў, якія скончыліся падаўленнем пратэстаў і шматлікімі ахвярамі^[3].

Аблога Эр-Растана і Тэль-Бісы
Асноўны канфлікт: Грамадзянская вайна ў Сірыі
Дата	28 мая — 4 чэрвеня 2011
Месца	Эр-Растан і Тэль-Біса
Вынік	Перамога сірыйскай арміі
Праціўнікі
Узброеныя сілы Сірыі Сірыйская апазіцыя
Камандуючыя
Махер Асад Юсеф Ісмаіл Алі Махамед Хамдан невядома
Сілы бакоў
Рэгулярныя часці: 4-я бранятанкавая дывізія 18-я бранятанкавая дывізія 2 500 — 3 000 пратэстуючых
Страты
7 салдат загінулі[1] 74 актывісты загінулі[2]

Перадгісторыя

У сярэдзіне красавіка масавыя пратэсты пачаліся ў Растане, а таксама ў суседнім горадзе Тэль-Біса^[4]. 29 красавіка каля 50 членаў мясцовай ячэйкі кіруючай партыі Баас сышлі ў адстаўку ў Эр-Растане. Неўзабаве ваенная разведка нібыта расстраляла мітынг, дзе зачытвалася заява аб адстаўцы, і забіла 17 дэманстрантаў^[5]. Праз тыдзень армейскія сілы пры падтрымцы каля 100 танкаў акружылі горад Эр-Растан. Антыўрадавая дэманстрацыя скінула статую нябожчыка прэзідэнта Сірыі Хафеза аль-Асада, а яе актывісты абавязаліся працягваць свае пратэсты, нягледзячы на ​​арышты апазіцыянераў сіламі ўрада Башара аль-Асада^[6]. На працягу мая пратэсты працягваліся як у Растане, так і суседніх абласцях^[7][8].

Аперацыя

28 мая, на наступны дзень пасля найбуйнейшых дэманстрацый у гэтых гарадах з пачатку хваляванняў, сірыйскія вайскоўцы ўвайшлі ў гарады Эр-Растан і Тэль-Біса. Апазіцыя паведаміла, што салдаты ўрываліся ў дамы і арыштоўвалі людзей. Перад аперацыяй сілы бяспекі адключылі ваду, электрычнасць і сродкі тэлекамунікацый у рэгіёне і перакрылі ўсе дарогі ў гарады. На другі дзень мінамётны снарад трапіў у школьны аўтобус, які перавозіў дзяцей у Тэль-Біса. Аўтамабілі мясцовай хуткай дапамогі спрабавалі трапіць на месца здарэння, але параненыя вучні былі ў канчатковым рахунку адпраўлены ў бліжэйшую бальніцу ў Дэйр-Бальба^[9].

30 мая стала вядома, што жыхары Эр-Растана і Тэль-Бісы стралялі ў салдат з аўтаматаў і гранатамётаў. Як казалі апазіцыянеры, гэты проста спробы самаабароны разрозненых людзей, а не арганізаваны ўзброены супраціў пад адзіным камандаваннем. Апазіцыя з мясцовых каардынацыйных камітэтаў заявіла, што армія абстраляла Тэль-Бісу з артылерыі 28 мая і што снайперы былі размешчаны на дахах мячэцяў^[10][11]. Потым актывісты апазіцыі паведамілі, што па меншай меры два чалавекі былі забіты артылерыйскім і кулямётным агнём сірыйскай арміі ў Растане 4 чэрвеня^[12].

Наступствы

У канцы верасня з’явіліся паведамленні аб масавым дэзерцірстве з армейскіх часцей, дыслакаваных у Растане. Прадстаўнікі Свабоднай сірыйскай арміі заявілі, што падчас новых сутыкненняў у Эр-Растане знішчаны 17 бронемашын^[13] з дапамогай РПГ і мін^[14]. 1 кастрычніка сірыйская армія ўзяла пад свой кантроль Растан, забіўшы 130 мірных грамадзян і апазіцыянераў (згодна з паведамленнямі апазіцыйных крыніц) і арыштавала 3000 падазраваных у сувязях з антыўрадавымі сіламі^[15].

Зноскі

1. 1 killed (18 April), 4 killed (30 May), Архівавана 3 чэрвеня 2011. 2 killed (1 June), Архівавана 2 ліпеня 2011. total of 6 reported killed
2. Army shells town as Syrians protest; 2 killed (нявызн.). USA Today (3 чэрвеня 2011). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2013. Праверана 30 верасня 2017.
3. We Live as in War (нявызн.). Human Rights Watch (11 лістапада 2011). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2013. Праверана 30 верасня 2017.
4. Syria protests: Homs city sit-in 'dispersed by gunfire' (нявызн.). BBC News (19 красавіка 2011). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2013. Праверана 12 сакавіка 2013.
5. Syrian tanks deploy in town; hundreds detained (нявызн.). Reuters (4 мая 2011). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2013. Праверана 12 сакавіка 2013.
6. Tensions rise in Syria as ruling forces mass tanks in protest hotbed (нявызн.). The Australian (5 мая 2011). Архівавана з першакрыніцы 10 красавіка 2013. Праверана 14 July 2011.
7. Syrian forces kill 6 protesters (нявызн.). Reuters (13 мая 2011). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2013. Праверана 12 сакавіка 2013.
8. Tanks shell Syrian town, West piles on pressure (нявызн.). Reuters (18 мая 2011). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2013. Праверана 12 сакавіка 2013.
9. Syrian tanks attack three central towns (нявызн.). Аль-Джазира (29 мая 2011).
10. Armed residents put up resistance to Syrian army (нявызн.). Khaleej Times (31 мая 2011). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2013. Праверана 31 кастрычніка 2018.
11. Syrian protesters return fire on Assad's troops (нявызн.)(недаступная спасылка). WorldTribune.com (1 чэрвеня 2011). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2013. Праверана 12 сакавіка 2013.
12. Syrian army shells town, protesters gear for rally (нявызн.). Ahram Online (3 чэрвеня 2011). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2013. Праверана 12 сакавіка 2013.
13. Fielding-Smith, Abigail. Syrian defectors battle Assad’s army (нявызн.). Financial Times (29 верасня 2011). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2013. Праверана 12 сакавіка 2013.
14. Thousands of troops desert from Syrian army (нявызн.)(недаступная спасылка). The National (30 верасня 2011). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2013. Праверана 12 сакавіка 2013.
15. Pro-Assad forces regain rebel Syrian town: agency (нявызн.). Reuters (1 кастрычніка 2011). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2013. Праверана 12 сакавіка 2013.

Спасылкі

• We Live as in War Архівавана 30 жніўня 2014., Human Rights Watch, 11 November 2011
• By All Means Necessary! Архівавана 18 ліпеня 2015., Human Rights Watch, 16 December 2011