Уладзімір Сяргеевіч Кошалеў

Уладзімір Сяргеевіч Кошалеў (нар. 1 чэрвеня 1947, в. Сасноўка, Брэсцкая вобласць) — савецкі і беларускі гісторык-усходазнавец. Доктар гістарычных навук, прафесар Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Адзін з самых вядомых беларускіх ўсходазнаўцаў.

Уладзімір Сяргеевіч Кошалеў
Дата нараджэння	1 чэрвеня 1947(1947-06-01) (77 гадоў)
Месца нараджэння	Сасноўка, Шаняўскі сельсавет, Пружанскі раён, Брэсцкая вобласць, БССР, СССР
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Род дзейнасці	выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	гісторыя і усходазнаўства
Месца працы	БДУ
Навуковая ступень	доктар гістарычных навук (1988)
Навуковае званне	прафесар[d]
Альма-матар	гістарычны факультэт БДУ (1967)
Навуковы кіраўнік	Роберт Рыгоравіч Ланда[d]
Узнагароды

Біяграфія

Нарадзіўся 1 чэрвеня 1947 года ў вёсцы Сасноўка Пружанскага раёна Брэсцкай вобласці. У 1963—1967 гадах вучыўся на гістарычным факультэце БДУ. У 1967 годзе скончыў БДУ, дзе і працуе да гэтага часу. Прайшоў усходазнаўчую падрыхтоўку ў Інстытуце ўсходніх моў пры Маскоўскім дзяржаўным універсітэце імя М. В. Ламаносава ў 1968—1970 гадах і ў Каірскім універсітэце ў Егіпце ў 1971—1972 гадах. У 1970 годзе стаў выкладчыкам. У 1989 годзе ўзначаліў кафедру гісторыі новага і найноўшага часу Беларускага дзяржаўнага універсітэта. У 1995 годзе праходзіў стажыроўку ў Джорджтаўнскім універсітэце. Дзеючы член Міжнароднай акадэміі навук вышэйшай школы (1993). Член Беларускай акадэміі адукацыі (1994). Член Міжнароднай Кірыла-Мяфодзьеўскай акадэміі славянскай асветы (2007).

Быў адным з кіраўнікоў Дзяржаўнай праграмы прыкладных навуковых даследаванняў «Гісторыя і культура». Адзін з стваральнікаў ВАК Рэспублікі Беларусь. Старшыня Савета па абароне доктарскіх дысертацый пры Беларускім дзяржаўным універсітэце ў 1995—1997 гадах. Быў членам рэдкалегіі 6-томнай «Энцыклапедыі гісторыі Беларусі» і 18-томнай «Беларускай энцыклапедыі». Член рэдкалегіі і рэдакцыйных саветаў некалькіх гістарычных часопісаў («Беларускі гістарычны часопіс», «Гісторыя: праблемы выкладання», «Вышэйшая школа»).

Навуковая дзейнасць

У 1974 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю па тэме «Унутрыпалітычная барацьба ў Егіпце ў першыя гады Другой сусветнай вайны (1939—1942)» (навуковы кіраўнік — доктар гістарычных навук Р. Р. Ланда). У 1977 годзе выйшла манаграфія У. С. Кошалева «Егіпет да Эль-Аламейна: з гісторыі ўнутрыпалітычнай барацьбы (1939—1942)». У 1979 годзе ў часопісе «Народы Азіі і Афрыкі» была апублікаваная рэцэнзія Б. Г. Сейраняна на гэтую манаграфію. У рэцэнзіі былі адзначаны фундаментальнасці, сур’ёзны падыход да вывучэння тэмы, а таксама шырокае выкарыстанне не толькі егіпецкіх і савецкіх, але і іншых замежных крыніц. У 1984 годзе выйшла новая манаграфія, якая падрабязна разглядала найноўшую палітычную гісторыю Егіпта. У 1988 годзе ў Інстытуце краін Азіі і Афрыкі Кошалеў абараніў доктарскую дысертацыю па тэме «Сацыяльна-палітычная барацьба і антыкаланіяльны рух у Егіпце (1879—1924)». Апанентамі Кошалева былі Л. І. Мядведка, Г. І. Мірскі і Л. А. Фрыдман. З 1990 года — прафесар па спецыяльнасці «Гісторыя». У 1992 годзе выйшла чарговая манаграфія Кошалева ў Маскве.

Сфера навуковых інтарэсаў:

• гісторыя новага і найноўшага часу,
• гісторыя арабскіх краін і краін Захаду,
• сучасны іслам,
• ісламская праблематыка,
• метадалагічныя праблемы сусветнай гісторыі.

Падрыхтаваў 8 дактароў і 35 кандыдатаў навук.

Аўтар звыш 200 навуковых і навукова-метадычных прац, у тым ліку 5 манаграфій, больш за 30 падручнікаў, навучальных праграм і дапаможнікаў па гісторыі для базавай і сярэдняй школы.

Ацэнка гістарычных асоб

Уладзімір Кошалеў адзначыў: «Наўрад ці хто-небудзь з навукоўцаў зможа адмаўляць значэнне тых рэформаў, якія ажыццявіў імператар Аляксандру II». У сувязі з гэтым у Мінску трэба ўсталяваць помнік цару Аляксандру II, бо «аднаўленне або ўсталяванне помніка Аляксандру II у Мінску цалкам адказвае духу знешнепалітычнага курсу Беларусі на стратэгічны саюз з Расійскай Федэрацыяй, на пабудову сумеснымі намаганнямі Еўразійскага саюза»^[1].

Узнагароды і званні

• прэмія імя У. І. Пічэты ў галіне гуманітарных навук (1993),
• нагрудны знак «Выдатнік адукацыі» Рэспублікі Беларусь (2006),
• медаль Францыска Скарыны (2014),
• Заслужаны работнік адукацыі Рэспублікі Беларусь (3 чэрвеня 2020)^[2].

Сям’я

Жанаты, мае двух дачок — Уладлену (1967 г. н.) і Наталлю (1978 г. н.). Уладлена скончыла біялагічны факультэт БДУ, жыве ў Мінску і працуе выхавальніцай у дзіцячым садзе (па стане на 2017 год). Наталля пасля абароны кандыдацкай дысертацыі па гісторыі працуе дацэнтам кафедры гісторыі старажытнага свету і сярэдніх вякоў гістарычнага факультэта БДУ. У Уладзіміра Кошалева ёсць унук Уладзіслаў.

Асноўныя працы

• Кошелев В. С. Египет до Эль-Аламейна: из истории внутриполитической борьбы (1939—1942) / В. С. Кошелев. — Минск: Изд-во БГУ, 1977. — 175 c.
• Кошелев В. С. Из истории тайных антибританских организаций в Египте (1870—1924 гг.) // Народы Азии и Африки. — 1980. — № 1. — С. 111—119.
• Кошелев В. С. Египет: уроки истории. Борьба против колониального господства и контрреволюции (1879—1981). — Минск: Изд-во «Университетское», 1984. — 204 c.
• Кошелев В. С. Египет: от Ораби-паши до Саада Заглула, 1879—1924 / В. С. Кошелев. — М.: Наука, 1992. — 288 c. — ISBN 5-02-017543-9.
• Кошелев В. С. Многообразие политического ислама / редкол.: В. Н. Сидорцов (отв. ред.) и др. — Минск: БГУ, 2004. — С. 292—294.
• Кошелев В. С. Феномен ислама в Европе / под общей редакцией В. В. Старостина. — Могилёв: МГУ имени А. А. Кулешова, 2006. — С. 59—60.
• Кошелев В. С. Кафедра нового и новейшего времени БГУ: 75 лет в строю (1937—2012) / редкол.: В. С. Кошелев (пред.) [и др.]. — Минск: Изд. центр БГУ, 2012. — С. 6—9.
• Кошелев В. С. Радикальный исламизм в Европе / редкол.: В. С. Кошелев (пред.) [и др.]. — Минск: Изд. центр БГУ, 2012. — С. 107—110.
• Кошелев В. С. Первая мировая война: истоки, причины, последствия / редкол.: В. А. Богуш (пред.) [и др.]. — Минск: Изд. центр БГУ, 2014. — С. 10—24.
• Кошелев В. С. Феномен исламизма в современном мире / под научной редакцией В. С. Кошелева. — Минск: РИВШ, 2014. — С. 14—23.
• Хрестоматия по истории стран Западной Европы и Северной Америки (вторая половина XX — начало XXI в.): пособие для студентов исторического факультета / авторы-составители: В. С. Кошелев, Г. А. Космач, М. А. Краснова; под научной редакцией В. С. Кошелева. — Минск: БГУ, 2011. — 455 с.
• Хрестоматия по новейшей истории стран Азии, Африки и Латинской Америки (1945—2010 гг.): пособие / составители: В. С. Кошелев, Г. А. Космач, М. А. Краснова, Д. Г. Ларионов; под научной редакцией В. С. Кошелева. — Минск: БГУ, 2012. — 336 с.

Крыніцы

1. Прафесар БДУ патрабуе паставіць у Мінску помнік імператару Аляксандру ІІ // novychas.by 21 чэрвеня 2013
2. Указ Прэзідэнта Республікі Беларусь ад 3 чэрвеня 2020 года № 191 «Аб узнагароджанні»(недаступная спасылка)

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1999. — С. 440. — 576 с.: іл. — 10 000 экз.
• Прафесары і дактары навук Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, 1921—2001: 80 год / склад. А. А. Яноўскі; рэдкал.: А. У. Казулін (старш.) і інш. — Мінск: БДУ, 2001. — С. 142—143. — 339 с.
• Кошалеў Уладзімір Сяргеевіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 4:Кадэты-Ляшчэня. — С. 245. — 432 с. — 10 000 экз.
• Корзенко Г. В. Историки Беларуси в начале XXI столетия: биобиблиографический справочник / Г. В. Корзенко. — Минск: Белорусская наука, 2007. — С. 192—193. — 470 с. — 600 экз.
• Профессор В. С. Кошелев. Во славу просвещения и науки / составители: В. А. Острога, Д. Г. Ларионов. — Минск: РИВШ, 2017. — 178 с.: ил.
• Республика Беларусь: энциклопедия в 6 т. / Редкол.: Г. П. Пашков (гл. ред.) и др. — Мн.: БелЭн, 2007. — Т. 4: Картография — Миноговые. — С. 258. — 768 с.

Спасылкі

• Биография на сайте БГУ
• Кошелев Владимир Сергеевич Архівавана 28 ліпеня 2018.
• Заслуженные работники БГУ Архівавана 12 чэрвеня 2018.
• Кафедра истории нового и новейшего времени
• Труды в электронной библиотеке БГУ(недаступная спасылка)