Мікалай Мікалаевіч Маркевіч (нар. 29 чэрвеня 1962, в. Чэрнічы, Жыткавіцкі раён, Гомельская вобласць) — беларускі палітычны і грамадскі дзеяч, журналіст, дэпутат Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь (1990—1995), член Беларускай асацыяцыі журналістаў, былы палітзняволены.
| Мікалай Мікалаевіч Маркевіч | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 29 чэрвеня 1962 (62 гады) |
| Месца нараджэння | |
| Грамадзянства | |
| Адукацыя | |
| Партыя | |
| Род дзейнасці | журналіст, грамадскі дзеяч |
| Узнагароды |
 |
Нарадзіўся 29 чэрвеня 1962 г. У дзяцінстве жыў у Казахстане, куды яго сям'я паехала падымаць цаліну[1]. Скончыў філалагічны факультэт Калінінградскага універсітэта (1984).
Працаваў карэспандэнтам газет «Вышыня» (1984—1986), «Гродзенская праўда» (1986—1991), уласным карэспандэнтам па Гродзенскай вобласці «Народнай газеты» (1992)[2].
Член культурна-гістарычнага клуба «Паходня» (1988—1992); старшыня грамадскага аб’яднання культурна-асветніцкага фонда «Бацькаўшчына» (з 1992)[2]; заснавальнік (з 1992) і галоўны рэдактар (з 1995) газеты «Пагоня» зарэгістраванай пры гэтым фондзе[3][4][5].
Дэпутат Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь (1990—1995), член Камісіі па пытаннях экалогіі і рацыянальнага выкарыстання прыродных рэсурсаў і Камісіі па пытаннях галоснасці, сродкаў масавай інфармацыі і правоў чалавека[2].
Браў удзел у галадоўцы дэпутатаў Вярхоўнага Савета ў 1995 г.[3].
Старшыня Гродзенскай арганізацыі Беларускай асацыяцыі журналістаў (з 1997).
Былы член партыі БНФ[2].
Галоўны рэдактар газеты «День» (з 2003)[2].
З’яўляўся старшынёй Гродзенскай арганізацыі ТБМ[6].
У 2005 г. разам з аднадумцамі аднавіў Радыё Рацыя, быў праграмным дырэктарам і дарадцам праўлення Радыё Рацыя ў справах праграмы і развіцця, рэдактарам інтэрнэт-газэты pahonia.org[3].
Цяперашняя праца М.Маркевіча звязаная з пасажырскімі перавозкамі[7].
Праваслаўны. Жанаты, мае трое дзяцей[8].
14 лютага 2002 г. галоўнаму рэдактару газеты «Пагоня» М. Маркевічу было прад’яўленае абвінавачанне ў паклёпе на прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. Крымінальная справа супраць газеты «Пагоня» па арт. 367 ч.2 КК РБ за абразу прэзідэнта РБ была заведзеная яшчэ 6 верасня 2001 года. У рэдакцыі былі канфіскаваныя ўсе кампутары, а таксама 10 750 асобнікаў накладу спецвыпуска выдання, які яшчэ друкаваўся. Канфіскаваны спецвыпуск быў прысвечаны выбарам прэзідэнта Беларусі[9].
24 чэрвеня 2002 г. М. Маркевіч быў асуджаны Ленінскім раённым судом г. Гродна па арт. 367 КК РБ (паклёп у адносінах прэзідэнта) на два з паловай гады абмежавання свабоды з адбываннем пакарання ў папраўчай установе адкрытага тыпу пры Асіповіцкім РУУС[10]. Разам з ім прысуд быў вынесены і журналісту «Пагоні» П.Мажэйка. Падставай для крымінальнай справы паслужыла нататка ў «Пагоні» падчас прэзідэнцкай кампаніі 2001 г[3]. (Да крымінальнага пераследу за паклёп на прэзідэнта восенню гэтага ж 2002 года быў прыцягнуты В.Івашкевіч рэдактар газеты «Рабочы»[11].) Падчас знаходжання ў папраўчай ўстанове адкрытага тыпу М.Маркевіч працаваў вахцёрам на лесапілцы мясцовага прадпрыемства[12]. Цягам адбывання пакарання трапляў у шпіталь з дыягназам «гiпертанiчны крыз»[13]. Тут у Асіповічах ён пазнаёміўся і пасябраваў з Эрнстам Сабіла[14].
4 сакавіка 2003 г. суд Асіповіцкага раёна змяніў прысуд М. Маркевічу на папраўчыя работы па месцы жыхарства з утрыманнем 15 працэнтаў заробку[10]. 5 сакавіка 2003 г. ён быў вызвалены[3]. Перад вызваленнем Маркевіч і Мажэйка атрымалі ліст са словамі падтрымкі ад Вацлава Гавэла, які ён напісаў яшчэ будучы на пасадзе прэзідэнта Чэхіі[15].
У 2003 г. М.Маркевіч ініцыяваў аднаўленне газэты «День» і быў яе рэдактарам[3].
11 мая 2004 г. Упраўленне КДБ па Гродзенскай вобласці правяло вобшук рэдакцыі незалежнага штотыднёвіка «День». Трохгадзінны вобшук праводзіўся па загаду намесніка пракурора Гродзенскай вобласці Уладзіміра Анісько. Супрацоўнікі КДБ шукалі апаратуру, на якой маглі быць надрукаваныя ўлёткі, якія з’явіліся ў Гродна ў пачатку мая, якія змяшчалі верш з крытыкай праўлення прэзідэнта Лукашэнкі. Па факце абразы гонару і годнасці прэзідэнта было ўзбуджана крымінальная справа[16].
26 мая 2004 г. Адміністрацыйная камісія Ленінскага раёна г. Гродна (старшыня камісіі — Бялінскі Алег- кіраўнік справаў Адміністрацыі Ленінскага раёна Гродна) пакарала галоўнага рэдактара газеты «День» М. Маркевіча штрафам у памеры адной базавай велічыні (19 тыс. руб.) і канфіскацыяй накладу газеты «День» (ч. 3 арт. 172 Кодэкса аб адміністрацыйных правапарушэннях). Падставай для пакарання з’явілася публікацыя меркавання кіраўніка прадпрымальніцкага страйкама Валерыя Леванеўскага, які разважаў пра тое, ці могуць беларусы бараніць свае правы шляхам актыўнага пратэсту[17].
Увечары 26 мая 2005 года супрацоўнікі Дубровенскага РУУС канфіскавалі 1990 асобнікаў газеты «День»[18].
4 ліпеня 2005 г. Мінгарвыканкам ліквідаваў таварыства з абмежаванай адказнасцю «Деньпресс», якое з’яўлялася выдаўцом недзяржаўнай газеты «День». Ліквідацыя заснавальніка азначала аўтаматычную ліквідацыю і газеты[19].
23 лістапада 2008 года журналіста затрымалі ў будынку Ленінскага РАУС г. Гродна, куды той прыйшоў пацікавіцца лёсам актывістаў, якія былі затрыманыя за раздачу незалежнай прэсы «Наша Ніва» і «Наша слова». Праз некаторы час М. Маркевіч быў адпушчаны[20].
21 чэрвеня 2022 года быў затрыманы ў офісе сваёй фірмы «КласТур». 24 чэрвеня яго асудзілі па адміністрацыйнай справе за перапост у сацсетках «экстрэмісцкіх матэрыялаў» на 10 сутак арышту[21].
- Лаўрэат прэміі «Цайт»[22].
- Лаўрэат Нацыянальнай прэміі ў галіне абароны правоў чалавека Хартыі’97[23].
- Медаль 100 гадоў БНР Рады Беларускай Народнай Рэспублікі (2019)[24].
- Мікола Маркевіч: “У мяне дагэтуль пытаюцца, калі вернецца “Пагоня” . Hrodna.life (6 лютага 2024). Праверана 6 лютага 2024.
- Мікола Маркевіч(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 18 верасня 2017. Праверана 5 ліпеня 2017.
- Пагоня 0 (1) 1992 . Беларуская Інтэрнэт-Бібліятэка Kamunikat.org. Праверана 6 лютага 2024.
- Сяргей Астраўцоў: Наш час – гэта час не чытання, а глядзення ў маленькі экран і руха пальцамі па ім . Hrodna.life (6 лютага 2024). Праверана 6 лютага 2024.
- Биржа информации. Гродно. М. Маркевіч вяртаецца на «хімію». gazeta.grodno.net. Праверана 6 лютага 2024.
- Як жывуць на «хіміі» Мікола Маркевіч і Павал Мажэйка?(недаступная спасылка)
- Биржа информации. Гродно. Вацлав Гавел написал письмо осужденным журналистам. gazeta.grodno.net. Праверана 6 лютага 2024.
- К, А.. У Гродне затрыманы Мікалай Маркевіч (абноўлена) . Hrodna.life (21 чэрвеня 2022). Праверана 6 лютага 2024.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
