Марыс Равель

Жазеф Марыс Равель^[4] (фр. Joseph Maurice Ravel, 7 сакавіка 1875 - 28 снежня 1937) — французскі кампазітар-імпрэсіяніст, дырыжор, адзін з рэфарматараў музыкі XX стагоддзя.

Марыс Равель
Maurice Ravel
Асноўная інфармацыя
Поўнае імя	Жазеф Марыс Равель
Дата нараджэння	7 сакавіка 1875(1875-03-07)
Месца нараджэння	Сібур
Дата смерці	28 снежня 1937(1937-12-28) (62 гады)
Месца смерці	Парыж, Парыж[d], рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя[1]
Месца пахавання	Levallois-Perret Cemetery[d][2]
Краіна	Францыя
Бацька	Pierre-Joseph Ravel[d][3]
Маці	Marie Ravel[d][3]
Музычная дзейнасць
Педагог	Gabriel Fauré[d], Charles-Wilfrid de Bériot[d], André Gedalge[d] і Emile Pessard[d]
Прафесіі	кампазітар, дырыжор
Інструменты	фартэпіяна
Жанры	опера, класічная музыка і expresionism in music[d]
Выхаванцы	Alexis Roland-Manuel[d] і Manuel Rosenthal[d]
Грамадская дзейнасць
Член у	Шведская каралеўская музычная акадэмія[d] Société musicale indépendante[d]
Узнагароды	Рымская прэмія[d] Зала славы прэміі «Грэмі»[d] (1991) Honorary Member of the International Society for Contemporary Music[d]
Аўтограф
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфічныя звесткі

Скончыў Парыжскую кансерваторыю (1905). Ганаровы доктар музыкі Оксфардскага ўніверсітэта (1929).

Творчасць

Фарміраванне творчасці М. Равеля праходзіла пад уплывам К. Дэбюсі, а таксама рускіх кампазітараў, асабліва М. Мусаргскага (з І. Стравінскім М. Равель працаваў над партытурай «Хаваншчыны» для пастаноўкі оперы ў Парыжы, аркестраваў «Карцінкі з выстаўкі»).

У творах спалучаў тэндэнцыі імпрэсіянізму (каларыстачныя гармонія і аркестроўка, складаныя рытмы) з класічнай яснасцю і выразнасцю формы, ярка прасочваецца сувязь з французскім, іспанскім і іншым фальклорам. Пазней выразна акрэсліліся неакласічныя тэндэнцыі.

Сярод твораў: оперы «Іспанская гадзіна» (паст. 1907), «Дзіця і чараўніцтва» (паст. 1925), балеты «Дафніс і Хлоя», «Сон Фларыны, ці Матухна-гусыня», «Адэлаіда, ці Мова кветак» (усе паст. 1912), харэаграічная паэма «Вальс» (1920); інструментальная музыка: для аркестра уверцюра «Шахеразада» (1898), «Іспанская рапсодыя» (1907), «Балеро» (харэагр. паст. 1928); 2 канцэрты для фартэпіяна з аркестрам (1-ы для левай рукі, 1930; 1931); для фартэпіяна «Павана на смерць інфанты», «Гульня вады», сюіта «Пахавальня Куперэна», цыкл «Адбіткі» і інш.

Выступаў як піяніст і дырыжор пераважна са сваімі творамі.

Сачыненні

• «Старадаўні менуэт» (1895)
• «Павана на смерць інфанты» (1899)
• «Гульня вады» для фартэпіяна (1901)
• «Адлюстраванні» для фартэпіяна (1905)
• «Іспанская рапсодыя» для сімфанічнага аркестра (1907)
• «Іспанскі час», опера (1907)
• «Начны Гаспар», або «Прывіды ночы» для фартэпіяна (1908)
• «Дафніс і Хлоя», балет (1912)
• «Магіла Купера» (1917)
• «Дзіця і чараўніцтва», опера (1925)
• «Балеро» для сімфанічнага аркестра (1928)
• Канцэрт № 1 соль мажор для фартэпіяна і сімфанічнага аркестра
• Канцэрт № 2 рэ мажор для фартэпіяна (левай рукі) і сімфанічнага аркестра, прысвечаны Паўлю Вітгенштэйна
• «Цыганка» для скрыпкі з аркестрам

Зноскі

1. Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3621644'></a>
2. Maurice Ravel // Find a Grave — 1996. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056'></a>
3. birth certificate

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q83900'></a>
4. Напісанне прозвішча ў адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.13., Мн., 2001, С.191.

Літаратура

• Мазанік В. У. Равель Марыс Жазеф // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 191. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).

Спасылкі

У Вікіцытатніку ёсць старонка па тэме Морыс Равель

• http://www.maurice-ravel.net/ Архівавана 22 верасня 2017.
• Epitonic.com: Maurice Ravel
• Biography of Maurice Ravel Архівавана 4 студзеня 2006.
• Analysis of Ravel’s Trio
• Classic Cat — Ravel
• La Valse
• Морыс Равель: Ноты твораў на International Music Score Library Project