Лі Цуньсюй

Лі Цуньсюй (кіт. трад. 李存勗, піньінь Lǐ Cúnxù; 2 снежня 885 — 15 мая 926) — заснавальнік і першы імператар Позняй Тан  (руск.) перыяду пяці дынастый і дзесяці дзяржаў  (руск.).

Лі Цуньсюй
кіт.: 李存朂
кітайскі імператар[d] (Позняя Тан[d]) 13 мая 923 — 15 мая 926
Папярэднік	Zhu Zhen[d]
Пераемнік	Лі Сыюань
Нараджэнне	2 снежня 885 Таюань, Кітай
Смерць	15 мая 926 (40 гадоў)
Бацька	Li Keyong[d][1]
Маці	Empress Dowager Cao[d][1]
Жонка	Empress Liu[d] і Consort Han[d]
Дзеці	Li Jiji[d], Q11097740?, Q10337988?, Q11097741?, Q11097736? і Q10877788?
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Паходзіў з шатоскага  (укр.) племені чжуюэ. Быў сынам генерала Лі Кэюна  (руск.), які знаходзіўся на службе дынастыі Тан і правадыра чжуюэ. Той спачатку зваўся Чымін і вызначыўся падчас падаўлення паўстання Хуан Чаа  (укр.), а потым спрабаваў захапіць уладу ў паўночных правінцыях, за што атрымаў прозвішча Лі.

Лі Цуньсюй лічыцца самым ваяўнічым кіраўніком ўсяго перыяду Пяці дынастый і дзесяці дзяржаў. Пасля смерці бацькі ён атрымаў у спадчыну тытул прынца Цзінь. Валоданні, што ён атрымаў у спадчыну знаходзіліся ў стане заняпаду, таму Цзінь не магла супрацьстаяць ваеннай моцы Позняй Лян, заснавальнік якой, Чжу Вэнь  (укр.), захапіў танскі трон. Аднак Лі Цуньсюй павольна аднавіў сваю дзяржаву, прыняўшы шэраг заваяванняў і саюзаў, каб захапіць як мага больш зямель на поўнач ад Хуанхэ, перш чым пачаў маштабную кампанію супраць Позняй Лян.

923 года Лі Цуньсюй заваяваў Познюю Лян і абвясціў сябе імператарам новай дынастыі — Позняй Тан, якую асабіста ён лічыў Адноўленай Тан. Сталіца была вернута ў старую ўсходнюю танскую сталіцу, горад Лаян. У цэлым Позняя Тан, як і ўсе дзяржаўныя ўтварэнні перыяду Пяці дынастый і дзесяці дзяржаў, мела кароткую гісторыю — яна праіснавала трынаццаць гадоў.

Сам Лі Цуньсюй пражыў усяго тры гады пасля заснавання дынастыі. Ён быў забіты падчас афіцэрскага паўстання 926 года на чале з Гуа Чунцянем  (ВД). Трон па яго смерці атрымаў у спадчыну яго прыёмны брат Лі Сіюань.

Дэвіз праўлення

• Тунгуан (同光) 923—926

Зноскі

1. China Biographical Database

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13407958'></a>

Літаратура

• Старая гісторыя пяці дынастый, гл. 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34
• Гістарычныя запісы Пяці дынастый, гл. 5
• Цзы чжы тун цзянь, гл. 260, 263, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 271, 272, 273, 274, 275