Лён

Лён^[1] (Linum) — род кветкавых раслін сямейства Лёнавыя (Linaceae).

Лён
Лён культурны (Linum usitatissimum) — тыпавы від роду Лён, Антарыа, Канада
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Вербакветныя Сямейства:  Лёнавыя Падсямейства:  Linoideae Род:  Лён
Міжнародная навуковая назва
Linum L., (1753)
Тыпавы від
Linum usitatissimum L. — Лён культурны
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   29201 NCBI   4005 EOL   11210876 GRIN   g:6875 IPNI   24945

Батанічнае апісанне

Мае тонкае сцябло. Лісце вузкае, чаргаванае, сядзячае. Колер кветак часцей за ўсё блакітны або жоўты, радзей чырвоны. Кветкі правільныя, 5-членныя, у парасонападобных суквеццях. Плод — каробачка. Насенне багатае алеем.

Арэал

Да роду належыць каля 230 відаў. Пашыраны ў субтрапічным і ўмераным паясах Паўночнага паўшар'я. На ўсіх кантынентах культывуюць лён культурны (Linum usitatissimum) — старажытную прадзільную і алейную культуру. Вылучаюць 5 груп: лён буйнанасенны, лён-даўгунец, лён-кудравец, ці кудраш, лён прамежкавы, лён сцелісты. Найбольш вядомыя дзікарослыя лён слабільны (Linum catharticum) і лён жоўты (Linum flavum), трапляюцца на сырых лугах, сярод хмызнякоў. У культуры вырошчваецца пераважна лён-даўгунец.

Віды

Асноўны артыкул: Віды роду Лён

Род, паводле розных дадзеных, уключае ад 100 да 200 відаў. База даных The Plant List налічвае 141 дзейсных назваў відаў роду Linum^[2], некаторыя з іх^[3]:

• Linum alpinum
• Linum altaicum
• Linum amurense
• Linum arboreum L.
• Linum austriacum L. — Лён аўстрыйскі
• Linum baicalense
• Linum bienne P.Mill.
• Linum campanulatum
• Linum capitatum
• Linum catharticum L. — Лён слабіцельны, ці Лёд слабільны
• Linum corymbulosum
• Linum flavum L. — Лён жоўты
• Linum grandiflorum Desf.
• Linum hirsutum L.
• Linum hypericifolium Salisb.
• Linum nervosum Waldst. et Kit.
• Linum perenne L. — Лён многагадовы
• Linum tauricum
• Linum tenuifolium L.
• Linum trigynum L.
• Linum usitatissimum L. — Лён звычайны, ці Лён культурны

Значэнне і выкарыстанне

Выкарыстоўваецца чалавекам у харчовай, лёгкай і іншых галінах прамысловасці.

Лён-даўгунец вырошчваецца ў асноўным у вільготных абласцях умеранага кліматычнага поясу. Любіць лён халаднаватае і вільготнае лета са значнай колькасцю пахмурных дзён, спрыяльныя для яго сугліністыя і супясчаныя глебы. Расце і вырошчваецца ў т. л. у Беларусі. Найбольшая канцэнтрацыя лёну ў Віцебскай вобласці, на поўначы Гродзенскай, Мінскай і Магілёўскай абласцей. Па зборы льновалакна — 43 тысяч тон у 2017 — Беларусь заняла трэцяе месца ў свеце, саступаючы Францыі і Бельгіі, апярэджваючы Расію і Вялікабрытанію.

Зноскі

1. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 75. — 160 с. — 2 350 экз.
2. Linum (англ.). The Plant List. Version 1.1. (29 красавіка 2013). Праверана 29 снежня 2016.
3. Паводле сайтаў ITIS і NCBI (гл. спасылкі ў картцы таксону)