Крысціян X

Крысціян X (дацк.: Christian 10.; Christian Carl Frederik Albert Alexander Vilhelm, 26 верасня 1870, Капенгаген, Данія — 20 красавіка 1947, там жа) — кароль Даніі з 14 мая 1912 і кароль Ісландыі з 1 снежня 1918 па 17 чэрвеня 1944 (пад імем Крысціян I).

Крысціян X
дацк.: Christian 10.
манарх Даніі 14 мая 1912 — 20 красавіка 1947
Папярэднік	Фрэдэрык VIII
Пераемнік	Фрэдэрык IX
1-ы манарх Ісландыі[d] 1 снежня 1918 — 17 чэрвеня 1944
Нараджэнне	26 верасня 1870(1870-09-26)[1][2][…] Палац Шарлотэнлунд[d], Гентофтэ[d], Данія
Смерць	20 красавіка 1947(1947-04-20)[1][2][…] (76 гадоў) Амаліенборг, Капенгаген, Данія
Месца пахавання	Роскільскі сабор
Род	Глюксбургі[d]
Бацька	Фрэдэрык VIII
Маці	Лавіса Шведская
Жонка	Александрына Мекленбург-Шверынская[d][3]
Дзеці	Фрэдэрык IX і Кнуд[d]
Веравызнанне	лютэранства
Аўтограф
Манаграма
Званне	генерал
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Крысціян нарадзіўся ў замку Шарлотэнлун каля Капенгагена ў сям’і Фрэдэрыка VIII і Лавізы Шведскай. Ён быў першым Глюксбургам, якія нарадзіліся ў Даніі. Атрымаў ваенную адукацыю. Меў чыны: шведскага генерал-маёра (15 мая 1912), шведскага, нарвежскага і германскага адмірала (24 лютага 1913), брытанскага адмірала (29 лістапада 1920), прускага генерал-палкоўніка. З 1906 года кронпрынц і член Дзяржаўнага савета^[4]. У 1912 годзе ўспадкаваў дацкі прастол.

У 1920 годзе быў праведзены рэферэндум, па выніках якога Паўночны Шлезвіг і частка Цэнтральнага Шлезвіга былі вернутыя ў склад Даніі. Спроба Крысціяна X дамагчыся вяртання ўсяго Цэнтральнага Шлезвіга прывяла да ўнутрыпалітычнага крызісу, які паставіў пад пагрозу існаванне дацкай манархіі (найстарэйшай у Еўропе). Пасля акупацыі Даніі ў красавіку 1940 года кароль застаўся ў краіне і стаў сімвалам маральнага супраціўлення датчан. У 1942 годзе быў фактычна заключаны пад хатні арышт^[4].

Крысціян X быў пляменнікам прынцэсы Дагмары Дацкай (расійскай імператрыцы Марыі Фёдараўны) і стрыечным братам Мікалая II. Яго малодшы брат прынц Карл стаў каралём Нарвегіі пад імем Хокан VII.

Зноскі

1. Christian X // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Lundy D. R. Christian X zu Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg, King of Denmark // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>
3. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
4. Кристиан X // Большая российская энциклопедия / С.Л. Кравец. — М: Большая Российская энциклопедия, 2010. — Т. 16. — С. 61. — 751 с. — 60 000 экз. — ISBN 978-5-85270-347-7.