Домавіна (в.-луж.: Domowina; Zwjazk Łužiskich Serbow, н.-луж.: Domowina; Zwězk Łužyskich Serbow; літ. — «радзіма»; «саюз/ліга лужыцкіх сербаў») — нацыянальная арганізацыя лужычанаў.
| Домавіна | |
|---|---|
 | |
 | |
| Дата заснавання | 13 кастрычніка 1912 |
| Тып | сацыяльны інстытут і арганізацыя |
| Лідар | Dawid Statnik[d] |
| Цэнтр | |
| Сайт | domowina.sorben.com/inde… |
Створана ў 1912 годзе ў горадзе Хойерсверда (Германія), аб’яднаўшы больш за 30 лужыцкіх таварыстваў. У 1937 годзе была забаронена і зачынена. У 1945 годзе аднавіла сваю дзейнасць. Размяшчаецца ў горадзе Баўтцэн. Выдавецтва Домавіны выдае літаратуру на лужыцкіх мовах[1].
Гісторыя
Была заснавана 13 кастрычніка 1912 года ў горадзе Хойерсверда лужыцкімі грамадскімі і культурнымі дзеячамі Арнаштам Бартам, Юрыем Слодзенькам, Гандрыям Кронай, Богумілам Швелям, Янам Дворнікам, Юрыем Дзеленькам, Аўгустам Лапштіхам, Францам Кралем і Міхалам Наўкай[2].
Домавіна аб’яднала звыш за 30 лужыцкіх арганізацый. Асноўнымі мэтамі былі абарона нацыянальна-культурных, сацыяльных і эканамічных інтарэсаў лужычанаў розных саслоўяў. Пасля прыходу да ўлады нацыстаў пачаўся ціск на арганізацыю. У пачатку 1937 года нацыстскія ўлады паставілі ультыматум кіраўнікам Дамовіны з патрабаваннем прыняць новы статут з новай назвай арганізацыі: «Саюз немцаў, якія гавораць па-вендскі». У выпадку прыняцця новага статута, улады абяцалі захаваць арганізацыю і сербалужыцкую прэсу. Павол Неда адхіліў ультыматум, пасля чаго 18 сакавіка 1937 года Домавіна была фактычна ліквідавана.
10 мая 1945 года Домавіна аднавіла сваю дзейнасць у горадзе Кроствіц. У часы Усходняй Германіі ўваходзіла ў Нацыянальны фронт ГДР і кантралявалась Сацыялістычнай адзінай партыяй Германіі.
У наш час
У наш час штаб-кватэра размешчана ў г. Баўтцэн. уключае ў сябе 15 арганізацый, у тым ліку Саюз лужыцкіх мастакоў, Саюз сорбскіх студэнтаў, Сорбскі школьны саюз. Актыўна дзейнічае выдавецтва, якое выпускае кнігі на лужыцкіх мовах.
Уваходзіць у Федэралісцкі саюз еўрапейскіх нацыянальных меншасцей і народнасцяў, у Таварыства прыгнечаных народаў і Еўрапейскае бюро моўных меншасцей.
Старшыні
- Арнашт Барт (1912—1927)
- Якуб Шэўчык (1927—1930)
- Ян Кшышан (1930—1933);
- Павал Неда (1933—1950);
- Курт Крэньц (1951—1973);
- сакратар Юрый Грос (1973—1990). У 1973 годзе пасада сакратара была скасавана;
- Бернат Цыж (1990—1991);
- Ян Павол Нагель (1991—1992);
- Якуб Бранкачк (1993—2000);
- Ян Нук (2000—2011);
- Давід Статнік (з 2011).
Гл. таксама
Зноскі
- Zur Geschichte der Domowina Архівавана 26 кастрычніка 2018.
Літаратура
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
