Архіепіскап

Архібі́скуп^[1], арцыбі́скуп^[2] або архіепі́скап^[3] (ад грэчаск. αρχή — «над» і επίσκοπος — «даглядчык») — старэйшы біскуп, адзін з найвышэйшых чыноў у царкоўнай іерархіі.

Архіепіскап
Кіраваная арганізацыя	архідыяцэзія і archeparchy[d]
ISCO-08 occupation class	2636
ISCO-88 occupation class	2460
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Рымска-каталіцкі герб арцыбіскупа (на гербе адсутнічае палій).

Тытул уведзены ў Рымскай імперыі ў 4 ст. З заснаваннем патрыярхатаў прысвойваўся патрыярхам і мітрапалітам аўтакефальных епархій. Першы на Русі тытул архіепіскапа атрымаў епіскап наўгародскі ў 1165 годзе. На Беларусі першым архіепіскапам стаў у пачатку 16 ст. епіскап Полацкай епархіі.

У Каталіцкай Царкве архібіскупы падзяляюцца на:

• мітрапалітаў, якія ўзначальваюць царкоўныя правінцыі;
• архібіскупаў, якія ўзначальваюць архідыяцэзіі, якія не з’яўляюцца цэнтрамі правінцый;
• персанальных архібіскупаў, якім Папа надаў гэты тытул за асабістыя заслугі;
• тытулярных архібіскупаў, якія займаюць кафедры неіснуючых ужо гарадоў і здзяйсняюць сваё служэнне ў курыі ці з’яўляюцца нунцыямі.

У Праваслаўнай Царкве — архіепіскап узначальвае епархію. Тытул архіепіскапа з’яўляецца ганаровым і прысвойваецца за заслугі.

Зноскі

1. Часцей ужываецца ў дачыненні да іерархаў Рымска-Каталіцкай Царквы і традыцыйных пратэстанцкіх супольнасцей, а таксама ў Праваслаўных Цэркваў заходніх абрадаў.
2. Афіцыйны тэрмін, які выкарыстоўваецца секцый па перакладзе літургічных тэкстаў і афіцыйных дакументаў Рымска-Каталіцкай Царквы Камісіі Божага Культу і Дысцыпліны Сакрамэнтаў пры Канферэнцыі Каталіцкіх Біскупаў Беларусі.
3. Часцей ужываецца ў дачыненні да іерархаў Усходніх Каталіцкіх Цэркваў, Праваслаўных Цэркваў (візантыйскага абраду) і таксама Старажытных Усходніх Цэркваў.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).