Андрэй Мікалаевіч Янушкевіч

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Янушкевіч.

Андрэй Мікалаевіч Янушкевіч (нар. 29 красавіка 1976, г.п. Вялікая Бераставіца, Гродзенская вобласць) — беларускі гісторык, выдавец, дырэктар выдавецтва «Янушкевіч». Спецыяліст па гісторыі ВКЛ часоў Лівонскай вайны 1558—1583 г. Кандыдат гістарычных навук (2002)^[1].

Андрэй Мікалаевіч Янушкевіч
Андрэй Янушкевіч на ўручэнні Прэміі імя Карласа Шэрмана ў Мінску 17 кастрычніка 2020 года
Дата нараджэння	29 красавіка 1976(1976-04-29) (48 гадоў)
Месца нараджэння	Вялікая Бераставіца, Бераставіцкі пасялковы савет, Бераставіцкі раён, Гродзенская вобласць, БССР, СССР
Род дзейнасці	гісторык, выдавец
Навуковая сфера	гісторыя
Месца працы	Інстытут гісторыі НАНБ БІП — Універсітэт права і сацыяльна-інфармацыйных тэхналогій Выдавецтва «Янушкевіч» Allegro[d] Сацыяльна-эканамічныя і прававыя даследаванні Мірскі замак
Навуковая ступень	кандыдат гістарычных навук
Альма-матар	Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Янкі Купалы (1998)
Узнагароды

Біяграфія

У 1993 годзе скончыў Абухаўскую сярэднюю школу (Гродзенскі раён). У 1998 годзе скончыў факультэт гісторыі і сацыялогіі Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Я. Купалы. У 2002 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю на тэму «Першая Інфлянцкая вайна (1558—1570 гг.) і яе ўплыў на развіццё сацыяльна-палітычных працэсаў у Вялікім Княстве Літоўскім»^[1].

З 2001 да 2003 года працаваў малодшым навуковым супрацоўнікам Аддзела гісторыі Беларусі XIII—XVIII стст. Інстытута гісторыі НАН Беларусі. У 2007 годзе выйшла яго манаграфія «Вялікае княства Літоўскае і Інфлянцкая вайна 1558—1570 гг.». У 2004—2012 гадах працаваў начальнікам аддзела навукі і міжнародных сувязяў, дацэнтам кафедры філасофіі і паліталогіі БІП — Інстытута правазнаўства^[1].

У 2009—2011 гадах менеджар allegro.by. У 2011—2012 гадах адказны сакратар часопіса «Сацыяльна-эканамічныя і палітычныя даследаванні». У 2012—2013 гадах намеснік дырэктара Замкавага комплексу «Мір»^[1].

У 2014 годзе заснаваў выдавецтва «Янушкевіч». З 2015 года дырэктар kniharnia.by^[1].

З пачаткам палітычнага крызісу 2020 года ў Беларусі, пачаўся пераслед беларускай культуры рэжымам Лукашэнкі, пад які патрапіла таксама і выдавецтва «Янушкевіч». 16 траўня 2022 года выдавецтва «Янушкевіч» адкрыла ўласную кнігарню «Кнігаўка» ў Мінску па вуліцы Змітрака Бядулі, 6. У гэты ж дзень у кнігарню прыйшлі прапагандысты рэжыму Лукашэнкі Рыгор Азаронак і Людміла Гладкая, якія спрабавалі правакаваць Андрэя Янушкевіча абсурднымі пытаннямі пра змест кніг, а таксама скардзіліся на пераважную беларускамоўнасць асартыменту^[2]. Сярод іншых правакацый, Азаронак назваў савецкага і літоўскага генерал-лейтэнанта Вінцаса Віткаўскаса, выяўленага ў адной з кніг выдавецтва, ветэранам СС^[3]. Увечары таго ж дня ў кнігарню прыйшлі з ператрусам сілавікі рэжыму Лукашэнкі, былі затрыманыя дырэктар Андрэй Янушкевіч і супрацоўніца кнігарні, кніжная блогерка Настасся Карнацкая^[4]. 17 траўня стала вядома, што сілавікамі былі канфіскаваныя 200 кніг, 15 выданняў нібыта «будуць аддадзеныя на экспертызу»^[5]. Андрэй Янушкевіч быў асуджаны на 10 сутак адміністрацыйнага арышту^[6]. Па заканчэнні тэрміна не выйшаў з ізалятара Акрэсціна і быў ізноў затрыманы^[7], ізноў асуджаны на 10 сутак. Пасля заканчэння другога адміністрацыйнага тэрміна быў перазатрыманы, асуджаны на 8 сутак^[8]. 7 чэрвеня юрысты праваабарончага цэнтра «Вясна» сумесна з Беларускім ПЭН-цэнтрам накіравалі зварот да Адмысловых дакладчыкаў і ў Працоўныя групы ААН у сувязі з пераследам выдаўца^[9]. Па заканчэнні 8-суткавага арышту быў адпушчаны, з’ехаў у Польшчу.

Навуковыя інтарэсы

У сферы навуковых інтарэсаў — ваенная і сацыяльна-палітычная гісторыя Вялікага Княства Літоўскага сярэдзіны XVI ст^[1].

Творы

Кнігі

• Вялікае Княства Літоўскае і Інфлянцкая вайна 1558—1570 гг.: манаграфія / А. М. Янушкевіч. — Мн.: Медисонт, 2007. — 353 с. — ISBN 978-985-6530-49-7.
• Ливонская война. Вильно против Москвы, 1558—1570 / А. Н. Янушкевич. — М.: Квадрига — Русская панорама, 2013. — 381, [2] с. — (Забытые войны России). — ISBN 978-5-91791-110-6 (в пер.). — ISBN 978-5-93165-332-7.
• Ливонская война. Вильно против Москвы, 1558—1570 / А. Н. Янушкевич. — М.: Квадрига, 2015. — 381, [2] с. — (Забытые войны России). — ISBN 978-5-91791-177-9.
• Ливонская война 1558—1570 гг. и Великое княжество Литовское / Андрей Янушкевич. — Мн.: Медисонт, 2013. — 361 с. — ISBN 978-985-7085-04-0.
• Ула: Гістарычны нарыс / Андрэй Янушкевіч; [прадмова У. Арлова]. — Мн.: А. М. Вараксін, 2015. — 55 с. — (Серыя «Славутыя бітвы»). — ISBN 978-985-7128-29-7.

Артыкулы

• Да праблемы нефармальных кантактаў магнатаў Вялікага княства Літоўскага ў дыпламатычных зносінах з Маскоўскай дзяржавай у другой палове XVI ст. / Андрэй Янушкевіч // Магнацкі двор і сацыяльнае ўзаемадзеянне (XV—XVIII стст.): зборнік навуковых прац / [пад рэд. А. М. Янушкевіча]. — Мн.: Медысонт, 2014. — 441 с. — С. 181—196. — ISBN 978-985-7085-26-2.
• Пачатак пералому: Віленскі вальны сойм 1563 г. на фоне Інфлянцкай вайны і ўнутраных рэформаў у Вялікім княстве Літоўскім / Андрэй Янушкевіч // Парламенцкія структуры ўлады ў сістэме дзяржаўнага кіравання Вялікага княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай у XV—XVIII стагоддзях = The parliamentary structures of authority in the state administration system of the Grand Duchy of Lithuania and Polish-Lithuanian Commonwelth in the fifteenth — eighteenth centuries: матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі (Мінск ― Наваградак, 23 — 24 лістапада 2007 г.). — Мн.: БІП-С Плюс, 2008. — 356, [16] с. — ISBN 978-985-6836-81-0
• Шляхта Новагародскага павета ў паспалітым рушэнні ВКЛ 1567 года / Андрэй Радаман, Андрэй Янушкевіч // Studia z dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego (XVI—XVIII w.) / Instytut historii PAN, Polskie towarzystwo heraldyczne; red. S.Górzyński, M.Nagielski. — Warszawa: DiG, 2014. — S. 337—381. https://www.academia.edu/11320991 Архівавана 25 ліпеня 2023.

Зноскі

1. Марозаў 2022.
2. У першы ж дзень працы «Кнігаўкі» ў Мінску прыйшлі прапагандысты і сілавікі (нявызн.)(недаступная спасылка). budzma.org (17 мая 2022). Архівавана з першакрыніцы 17 мая 2022.
3. Михаил Полозняков. «Вы еще не читали эту книгу, а уже делаете оценки». Перед обыском в книжном магазине туда пришли Азаренок и Гладкая (руск.)(недаступная спасылка). mediazona.by (16 мая 2022).
4. Анна Колмач. Гарри Поттер и «фашистская клоака». Как власти ищут экстремизм на книжных полках (руск.)(недаступная спасылка). mediazona.by (17 мая 2022).
5. Пасля ператрусу сілавікі затрымалі выдаўца Янушкевіча і супрацоўніцу кнігарні «Кнігаўка», забралі 200 кніг (нявызн.). nashaniva.com (17 мая 2022).
6. Выдаўцу Андрэю Янушкевічу далі 10 сутак (нявызн.). nashaniva.com (17 мая 2022).
7. Выдавец Андрэй Янушкевіч не выйшаў з ізалятара на Акрэсціна (нявызн.). polskieradio.pl (27 траўня 2022).
8. Беларуская Рада Культуры (нявызн.). Беларуская Рада Культуры. Telegram (6 чэрвеня 2022).
9. Спецдакладчыкаў ААН праінфармавалі пра адвольнае затрыманне выдаўца Янушкевіча (нявызн.). spring96.org (7 чэрвеня 2022).

Літаратура

• ЯНУШКЕВІЧ Андрэй Мікалаевіч // Сучасныя беларускія даследчыкі гісторыі Вялікага Княства Літоўскага : біябібліяграфічны даведнік / С. П. Марозаў. — Гродна-Каўнас: ЮрСаПрынт, 2022. — 290 с. — ISBN 978-985-7257-57-7, 978-609-96340-1-2.
• Институт истории НАН Беларуси в лицах, 1929—2008: биобиблиографический справочник / [Г. В. Корзенко и др.]; НАН Беларуси, Ин-т истории; ред. совет: А. А. Коваленя (председатель) и др.]. — Мн.: Белорусская наука, 2008. — 421, [2] с. — С. 365. — ISBN 978-985-08-0855-4.