Андрэй Казімір Крышпін-Кіршэнштэйн

Андрэй Казімір Крышпін-Кіршэнштэйн (? — 1704) — вялікалітоўскі дзяржаўны дзеяч.

Андрэй Казімір Крышпін-Кіршэнштэйн
Крышпін[d]
20-ы ваявода віцебскі 1695 — 1704
Папярэднік	Леанард Габрыэль Пацей
Пераемнік	Казімір Аляксандр Пацей
пісар польны літоўскі 7 студзеня 1683 — 1698
Папярэднік	Міхал Антоні Крышпін-Кіршэнштэйн
Пераемнік	Міхал Юзаф Сапега
Нараджэнне	1673
Смерць	1704[1]
Род	Крышпіны-Кіршэнштэйны[d]
Бацька	Геранім Крышпін-Кіршэнштэйн
Маці	Ганна з Млоцкіх[d]
Жонка	Рахель з Бжастоўскіх[d]
Дзеці	Канстанцыя з Крышпінаў-Кіршэнштэйнаў[d]

Біяграфія

Паходзіў са шляхецкага роду Крышпінаў-Кіршэнштэйнаў. Сын Гераніма і Ганны з Млоцкіх, дачкі аршанскага старосты Андрэя Млоцкага.

У 1674 годзе на элекцыйным сойме прызнаў абранне Яна Сабескага на каралеўскі прастол. Пасол на соймы 1688, 1688—1689, 1690, 1692—1693 (яго маршалак), 1693 гадоў.

Пісар польны літоўскі ў 1683—1698 гадах, ваявода віцебскі з 1695 года; стараста шарашоўскі, пуньскі. У 1691 годзе ўдзельнічаў у паходзе супраць туркаў.

Належаў да каралеўскай групоўкі ў Вялікім Княстве Літоўскім, выступаў супраць Сапегаў. На сойме 1695 года Сапегі паспрабавалі выгнаць яго з пасольскай ізбы і не дазволілі яму заняць пасаду соймавага маршалка. Гэта прывяло да зрыву сойма. Кароль Ян Сабескі, жадаючы ўзнагародзіць яго за вернасць, у 1695 годзе надаў яму пасаду віцебскага ваяводы.

У 1696 годзе Сапегі інспіравалі дэкрэт Трыбунала Вялікага Княства Літоўскага, быццам Крышпіны-Кіршэнштэйны не шляхта і не маюць правоў займаць годнасці і ўрады. Пры садзейнічанні каралевы Марыі Казіміры арганізаваў канфедэрацыю войскаў Вялікага Княства Літоўскага. Разам з братам Янам Геранімам узначальваў антысапегаўскі рух у Жамойці. Пазней прымірыўся з Сапегамі, якія прызналі яго шляхецкае паходжанне.

Падтрымаў абранне на трон Аўгуста II Моцнага. 20 ліпеня 1697 года ён вітаў у Тарноўскіх Гурах новага польскага караля Аўгуста Моцнага ад імя ўрада Вялікага Княства Літоўскага.

Творчасць

Аўтар кнігі «Паважнасць розуму, альбо Палітычная навука падчас злых намераў» («Stateczność umysłu albo Nauka polityczna podczas złych umysłów», Варшава, 1769).

Літаратура

• Пазднякоў В. Крышпіны-Кіршэнштэйны // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 157. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
• Tadeusz Wasilewski, Andrzej Kazimierz Kryszpin-Kirszensztein, w: Polski Słownik Biograficzny, 1970, t. XV, s. 496—497.

1. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386—1795 / пад рэд. J. Wolff — Kraków: 1885. — С. 89.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q123243396'></a>