Алена Лукрэцыя Карнара Піскапія

Але́на Лукрэ́цыя Карна́ра Піска́пія (італ.: Elena Lucrezia Cornaro Piscopia, [pisˈkɔːpja], 5 чэрвеня 1646 — 26 ліпеня 1684, Венецыя) — італьянскі матэматык і філосаф, першая жанчына, якая атрымала доктарскую ступень.

Алена Лукрэцыя Карнара Піскапія
Elena Lucrezia Cornaro Piscopia
Дата нараджэння	5 чэрвеня 1646(1646-06-05)[1][2]
Месца нараджэння	Венецыя, Венецыянская рэспубліка[3]
Дата смерці	26 ліпеня 1684(1684-07-26)[1][4] (38 гадоў)
Месца смерці	Падуя, Венецыянская рэспубліка[3]
Грамадзянства	Венецыянская рэспубліка
Бацька	Giovan Battista Corner[d]
Род дзейнасці	матэматык, філосаф, багаслоў, выкладчыца ўніверсітэта, medic
Навуковая сфера	Матэматыка, філасофія
Навуковая ступень	Доктар навук
Альма-матар	Падуанскі ўніверсітэт
Вядомая як	Першая жанчына, якая атрымала доктарскую ступень
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Піскапія была дачкой пракуратара Венецыі. Атрымала добрую адукацыю, у прыватнасці валодала некалькімі сучаснымі і класічнымі мовамі, а таксама «свабоднымі мастацтвамі». Яна пагарджала фрывольнасцю венецыянскага грамадства і ў маладосці пайшла ў манашкі-бенедыктынкі. Піскапія з часам вырашыла цалкам прысвяціць сябе навуцы. У 1677 годзе яна правяла свой першы публічны дыспут у Падуанскім універсітэце. Першыя спробы абароны скончыліся няўдачай; апаненты лічылі, што месца жанчыны ў царкве, дзе яна павінна маўчаць, але ў выніку Піскапія дамаглася дазволу абараніць доктарскую дысертацыю. 25 чэрвеня 1678 яна стала першай жанчынай у свеце, якая атрымала званне доктара навук (у новы час першай жанчынай з доктарскай ступенню стала Стэфанія Валіска ў 1875 годзе).

Наступныя шэсць гадоў яна займалася выключна навуковай працай, у прыватнасці філасофіяй і матэматыкай. Памерла ва ўзросце 38 гадоў, як мяркуюць, ад рака. У 1688 годзе яе навуковыя дасягненні былі апублікаваныя ў Парме.

Прыжыццёвыя публікацыі

• Lettera overo colloquio di Christo N. R. all’anima devota composta dal R. P. D. Giovanni Laspergio in lingua spagnola e portata nell’italiana, Venetia, Giuliani, 1669
• Helenae Lucretiae Corneliae Piscopiae opera quae quidem haberi potuerunt, Parmae, Rosati, 1688

Зноскі

1. Gregersen E. Elena Cornaro // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Helena Lucretia Cornaro Piscopia // Collective Biographies of Women

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q54984126'></a>
3. Італьянская Вікіпедыя — 2001.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q11920'></a>
4. Elena Lucrezia Cornaro Piscopia // FemBio database Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138'></a>

Літаратура

• Massimiliano Deza, Vita di Helena Lucretia Cornara Piscopia, Venise, Antonio Bosio, 1686
• Benedetto Croce, Appunti di letteratura secentesca inedita o rara, in «La Critica», XXVII, 1929
• Sebastiano Serena, S. Gregorio Barbarigo e la vita spirituale e culturale nel suo seminario di Padova. Lettere e saggi editi dagli amici in memoria, 2 voll., Padoue, Antenore, 1963
• Francesco Ludovico Maschietto, Elena Lucrezia Cornaro Piscopia (1646—1684), prima donna laureata nel mondo, Padoue, Antenore, 1978 ISBN 88-8455-340-7
• Renzo Derosas, Corner, Elena Lucrezia, in «Dizionario Biografico degli Italiani», XXIX, Rome, Istituto dell’Enciclopedia italiana, 1983.
• Patrizia Carrano, Illuminata. La storia di Elena Lucrezia Cornaro, prima donna laureata nel mondo, Milan, Mondadori, 2001 ISBN 88-04-49090-X
• Clelia Pighetti, Il vuoto e la quiete. Scienza e mistica nel '600. Elena Cornaro e Carlo Rinaldini, Milan, Franco Angeli, 2004 ISBN 88-464-6333-1
• Barbara e Gian Paolo Borsetto, Elena Cornaro Piscopia. La Venexiana prima laureanda al mondo, Venise, 2010

Спасылкі

• «Elena Lucrezia Cornaro Piscopia», Biographies of Women Mathematicians, Agnes Scott College