Аймара (мова)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Аймара.

Аймара (аймара: Aymar aru) — мова народа аймара, які жыве ў Андах. Гэта адна з нешматлікіх індзейскіх моў з колькасцю носьбітаў больш за мільён чалавек. На ёй гаворыць каля 3,1 мільёна чалавек. Аймара, разам з іспанскай, з’яўляецца афіцыйнай мовай Балівіі. На ёй таксама размаўляюць у Перу, Аргенціне і Чылі. У старажытнасці аймара была, верагодна, мовай імперыі Вары, тэрыторыю якой пазней захапілі інкі.

Аймара
Саманазва	Aymar aru
Краіны	Балівія, Перу, Чылі
Рэгіёны	Анды
Афіцыйны статус	Балівія, Перу
Агульная колькасць носьбітаў	2,664,800 носьбітаў цэнтральнага дыялекту, каля 400,000 носьбітаў паўднёвага дыялекту
Рэйтынг	Не занесены
Статус	уразлівая[d][1]
Класіфікацыя
Катэгорыя	Мовы Паўднёвай Амерыкі
Мовы аймара
Пісьменнасць	лацінскае пісьмо
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97	айм 026
ISO 639-1	ay
ISO 639-2	aym
ISO 639-3	aym — агульны ayc — паўднёвы ayr — цэнтральны
Atlas of the World’s Languages in Danger	755
Ethnologue	aym
ELCat	8111
IETF	ay
Glottolog	nucl1667
Вікіпедыя на гэтай мове

Распаўсюджанне мовы аймара.

Некаторыя лінгвісты сцвярджаюць, што аймара роднасная сваёй больш распаўсюджанай суседцы, мове кечуа. Гэта гіпотэза, аднак, аспрэчваецца — хоць паміж гэтымі мовамі ёсць падабенства, большасць лінгвістаў сыходзіцца ў меркаванні, што гэта падабенства тлумачыцца тым, што абедзве мовы доўгі час узаемадзейнічалі, займаючы адну або суседнюю тэрыторыю.

Першая граматыка мовы аймара была складзена айцом Людавіка Бертонэ ў 1603 годзе, першы слоўнік — ім жа ў 1608 г.^[2]

Аймара — аглютынатыўна-полісінтэтычная мова з парадкам слоў SOV.

Зноскі

1. http://www.unesco.org/languages-atlas/en/atlasmap/language-id-755.html Праверана 28 жніўня 2017.
2. Vocabvlario dela lengva aymara: Primera y segvnda partes

Спасылкі

Вікіпедыя мае раздзел, напісаны
Nayriri uñstawi

• aymara.org Архівавана 6 чэрвеня 2007. Іспанамоўны сайт пра мову, культуру і народ Аймара.
• Andean language looks back to the future — Андская мова глядзіць назад у будучыню.
• Aymara — Compendio de Estrutura Fonologica y Gramatical, 20 дакументаў у фармаце PDF (на іспанскай мове)
• The Sounds of the Andean Languages Архівавана 6 кастрычніка 2006. — інфармацыя пра вымаўленне слоў мовы аймара, яе паходжанне і дыялекты, фатаграфіі носьбітаў і іх родных мясцін.
• Мова аймара ў праекце Ethnologue
• Encyclopedy in Aymara(недаступная спасылка) Архівавана 4 сакавіка 2016.
• Аймара-англійскі слоўнік Архівавана 23 лютага 2012.
• The Dream of a Perfect Language Архівавана 9 красавіка 2008. — лекцыя Умберта Эка, у якой згадваецца мова аймара.
• JACH’AK’ACHI. Patpatankiri markana kont’awipa(недаступная спасылка) Архівавана 22 чэрвеня 2006. — старонка на мове аймара, прысвечаная гораду Ачакачы.