Неграмадзяне (Латвія)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Неграмадзяне або іншаземцы (лат.: nepilsoņi) у латвійскім заканадаўстве — асобы, якія не з’яўляюцца грамадзянамі Латвіі або якой-небудзь іншай краіны, але якія ў адпаведнасці з латвійскім законам «Аб статусе грамадзян былога СССР, якія не маюць ні латвійскага, ні іншага грамадзянства», маюць права на пашпарт неграмадзяніна, выдадзены латвійскім урадам, а таксама іншыя спецыяльныя правы. Прыкладна дзве траціны з іх складаюць этнічныя рускія, за імі ідуць беларусы, украінцы, палякі і літоўцы. [1]
Неграмадзянамі з’яўляюцца «грамадзяне былога СССР (…), якія пражываюць у Латвійскай Рэспубліцы, а таксама часова адсутныя і іх дзеці, якія адначасова выконваюць наступныя ўмовы: 1) 1 ліпеня 1992 г. яны былі зарэгістраваныя на тэрыторыі Латвіі незалежна ад статусу жылога памяшкання, пазначанага ў рэгістрацыі месца жыхарства, або да 1 ліпеня 1992 г. іх апошняе зарэгістраванае месца жыхарства знаходзілася ў Латвійскай Рэспубліцы, або па рашэнні суда было ўстаноўлена, што яны пражывалі на тэрыторыі Латвіі 10 гадоў да згаданай даты; 2) яны не з’яўляюцца грамадзянамі Латвіі; 3) яны не з’яўляюцца і не былі грамадзянамі іншай дзяржавы». а таксама «дзеці [пералічаных], калі абодва іх бацькі на момант нараджэння дзяцей не былі грамадзянамі або адзін з бацькоў не з’яўляецца грамадзянінам, а другі з’яўляецца асобай без грамадзянства або невядомы, або па ўзаемнай згодзе бацькоў, калі адзін з бацькоў не грамадзянін, а другі — грамадзянін іншай краіны». [2]
Дзеці, якія нарадзіліся пасля аднаўлення незалежнасці Латвіі (21 жніўня 1991 г.) ад бацькоў, якія не з’яўляюцца грамадзянамі, маюць права на грамадзянства па запыце любога з бацькоў.
У той час як пытанне неграмадзян часта прыраўноўваецца да праблемы безграмадзянства, [3] [4] [5] іншыя крыніцы лічаць, што статус неграмадзяніна як у Латвіі, так і ў Эстоніі з’яўляецца ўнікальным і не існаваў раней у міжнародным праве.
«Неграмадзяне» Латвіі карыстаюцца перавагай, якой не карыстаюцца яе грамадзяне, у тым, што могуць падарожнічаць як у Шэнгенскую зону, так і ў Расею без візы. Аднак «неграмадзянам» дазваляецца знаходзіцца ў іншых краінах Шэнгенскай зоны не больш за 90 дзён на працягу любога 180-дзённага перыяду (у той час як грамадзяне Латвіі могуць знаходзіцца ў любой краіне Шэнгенскай зоны або ЕС). Больш за тое, «неграмадзяне» не могуць легальна працаваць у іншых краінах ЕС без дазволу на працу. [6]