From Wikipedia, the free encyclopedia
Марк Леапольд Бенджамін Блок (фр.: Marc Léopold Benjamin Bloch; 6 чэрвеня 1886, Ліён, Францыя — 16 чэрвеня 1944, Сен-Дыдзье-лё-Форман) – французскі гісторык, заснавальнік школы «Аналаў».
| Марк Блок | |
|---|---|
| фр.: Marc Bloch | |
 | |
| Дата нараджэння | 6 ліпеня 1886[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 16 чэрвеня 1944[5][1][…] (57 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Бацька | Густаў Блок[d] |
| Дзеці | Étienne Bloch[d] |
| Род дзейнасці | гісторык, медыявіст, прафесар, змагар Французскага супраціву, выкладчык, выкладчык універсітэта |
| Навуковая сфера | гісторык |
| Месца працы | |
| Навуковае званне | |
| Альма-матар |
|
| Навуковы кіраўнік | Christian Pfister[d] |
| Вядомыя вучні | Henri Brunschwig[d] |
| Член у | |
| Узнагароды | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Працы прысвечаны заходнееўрапейскаму феадалізму, аграрным адносінам у Францыі, агульным праблемам гісторыі метадалогіі. Сумесна з Люсьенам Феўрам заснаваў часопіс «Аналы»(1929). Удзельнік руху супраціву ў Францыі падчас нямецкай акупацыі. Быў арыштаваны гестапа і расстраляны.
Скончыў Вышэйшую нармальную школу (педагагічны інстытут) у Парыжы, стажыраваўся ў Лейпцыгу і Берліне, з 1912 выкладаў у ліцэях Манпелье і Амьена. Падчас Першай сусветнай вайны — у дзеючай арміі. З 1919 — прафесар Страсбургскага ўніверсітэта. З 1936 — прафесар эканамічнай гісторыі ў Сарбоне. Пасля пачатку Другой сусветнай вайны — капітан французскай арміі ў 1939 — 1940 Блок адхіліў прапанову пераехаць з акупаванай Францыі ў ЗША, жадаючы падзяліць лёс сваёй краіны. Акупанты разрабавалі яго бібліятэку; як яўрэй ён быў вымушаны сысці з «Аналаў» і публікаваўся там пад псеўданімам. Блок прыняў актыўны ўдзел у руху Супраціву, быў вымушаны перайсці на нелегальнае становішча і ў 1944 быў расстраляны гестапа.
Блок — сацыяльны гісторык, сфера яго інтарэсаў — аграрная гісторыя, феадальны строй сярэдневяковай Еўропы, але канчатковая мэта — даць комплексны аналіз грамадства (менавіта таму ён актыўна жадаў аб'яднаць намаганні вучоных розных спецыяльнасцей на старонках «Аналаў»).
У кнізе «Характэрныя рысы французскай аграрнай гісторыі» (1931) у цэнтры ўвагі Блока — пазямельныя адносіны, але ў не меншай меры — прыёмы землекарыстання, сельскагаспадарчая тэхніка, колькасць і склад народанасельніцтва, ландшафты і т. п. Блок імкнуўся ўключыць у аграрную гісторыю і гісторыю адносін улады («Каралі і сервы: кіраўнік з гісторыі эпохі Капетынгаў»; 1920).
У працы «Каралі-Цудатворца. Нарыс уяўленняў аб звышнатуральным характары каралеўскай улады, распаўсюджаных пераважна ў Францыі і ў Англіі» (1924) Блок аналізуе т.зв. «Каралеўскі цуд» — распаўсюджаныя ў народзе вераванні і рытуалы, звязаныя з уяўленнямі, што манархі Англіі і Францыі могуць вылечваць золатушных накладаннем рук. Такім чынам Блок паказвае, што манархія выступае ў якасці сілы, якая аб'ядноўвае ўладу і магію. Гэтая кніга, амаль не заўважаная ў момант публікацыі, цяпер лічыцца адной з асноўных у гісторыі ментальнасці.
Сацыяльная гісторыя, у інтэрпрэтацыі Блока, — не толькі гісторыя адносін землеўладання і сеньярыяльнай і каралеўскай улады, формаў сялянскай залежнасці і памеснай эксплуатацыі; не абмяжоўваецца яна і вывучэннем сістэм землекарыстання. Яна ўключае ў сябе ў якасці неад'емнага кампанента чалавечай свядомасці, названую ментальнасць і толькі праз іх становіцца зразумелай і набывае сэнс для гісторыка. Гісторыя — не «вывучэнне мінулага», але «навука аб людзях у часе», «пра чалавека ў грамадстве». Для Блока нават страх перад пеклам — важны сацыяльны фактар Сярэднявечча.
Мэтай сваіх даследванняў Блок бачыў разгляд метадаў, якія ўжываліся ў гістарычных даследваннях, апісанне гісторыі такой, якой яна, па яго перакананні, будзе ў далейшым. Прадметам гістарычнага даследвання згодна гісторыку мусіць быць чалавек у часе. На падставе гэтага ён высоўвае і абгрунтоўвае паняцце гістарычнага часу, які мусіць служыць для трывалай прывязкі гістарычных падзей у часе.
Другой праблемай, распрацоўваемай Блокам з'яўляецца праблема гістарычнага назірання. Для яго мінулае – гэта пэўная зададзенасць, якую нельга змяніць і ўспрыманне гэтага мінулага непасрэдна не магчыма. Таму гісторык прапануе і метады з дапамогай які найбольш якасна магчыма аналізаваць гістарычныя крыніцы, а таксама метады іх больш шырокага аналізу.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.svg){kind=small}
