Марыс Янсанс

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Янсанс.

Ма́рыс Я́нсанс (Mariss Jansons) (14 студзеня 1943 — 30 лістапада 2019, Санкт-Пецярбург) — латвійскі савецкі і расійскі^[11] дырыжор, педагог, народны артыст РСФСР (1986). Сын дырыжора Арвідса Янсанса.

Марыс Янсанс
Mariss Jansons
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння	14 студзеня 1943(1943-01-14)[1][2][…]
Месца нараджэння	Рыга, Рэйхскамісарыят Остланд
Дата смерці	1 снежня 2019(2019-12-01)[3][4][…] (76 гадоў)
Месца смерці	Санкт-Пецярбург, Расія[5][6]
Месца пахавання	Літаратарскія масткі[d]
Краіна	СССР Расія  Латвія
Бацька	Арвідс Янсанс[7]
Альма-матар	Санкт-Пецярбургская дзяржаўная кансерваторыя імя М. А. Рымскага-Корсакава Венскі ўніверсітэт музыкі і выканальніцкага мастацтва
Месца працы	Каралеўскі аркестр Кансертгебау[8] Bavarian Radio Symphony Orchestra[d] Pittsburgh Symphony Orchestra[d] Oslo Philharmonic[d]
Музычная дзейнасць
Педагог	Hans Swarowsky[d]
Прафесіі	дырыжор, музычны педагог
Інструменты	фартэпіяна і арган[d]
Жанры	класічная музыка
Выхаванцы	Andris Nelsons[d]
Грамадская дзейнасць
Член у	Венскі філарманічны аркестр[d][9] Берлінскі філарманічны аркестр[10]
Узнагароды	Народны артыст Расійскай Федэрацыі Камандор ордэна Заслуг Гранд-афіцэр ордэна Трох Зорак
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Яго матуля, спявачка Іраіда Янсонэ, яўрэйка з паходжання, нарадзіла яго ў Рызе. Усе сваякі Марыса па матчынай лініі загінулі падчас Халакоста.

У 1956 годзе Марыс паступіў у Ленінградскую кансерваторыю, дзе навучаўся ігры на фартэпіяна і дырыжыравання. У 1969 годзе працягваў навучанне ў Вене ў Ганса Свароўскага і ў Зальцбургу ў Герберта фон Караяна. У 1973 Марыс Янсанс быў прызначаны другім дырыжoрам Ленінградскага філарманічнага аркестра (сёння Санкт-Пецярбургскі філарманічны аркестр). З 1979 да 2000 года быў галоўным дырыжoрам Філарманічнага аркестра ў Осла, Нарвегія.

У красавіку 1996 года ў Осла Марыс ледзь не памёр ад інфаркту міякарда падчас прадстаўлення оперы Багема Джакама Пучыні. Акрамя нарвежскага аркестра ў розны час кіраваў таксама Лонданскім сімфанічным аркестрам, Пітсбургскім сімфанічным аркестрам і Сімфанічным аркестрам Баварскага радыё.

З 1 верасня 2004 года Марыс Янсанс з’яўляецца шостым па ліку галоўным дырыжoрам Каралеўскага аркестра Кансертгебау ў Амстэрдаме, яго папярэднікам быў Рыкарда Шаі.

У 2006 годзе дырыжыраваў навагоднім канцэртам у Вене. У канцэртным сезоне 2005—2006 гадоў дырыжыраваў цыклам канцэртаў, прысвечаных стагоддзю Шастаковіча.

Зноскі

1. Sumrall H. Mariss Jansons // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Mariss Jansons // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
3. Zum Tod von Mariss Jansons Ein Dirigent von Weltruhm — Deutschlandfunk Kultur, 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q30303189'></a>
4. Conductor emeritus Mariss Jansons 1943-2019 — Каралеўскі аркестр Кансертгебау, 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q827768'></a>
5. Le chef d’orchestre letton Mariss Jansons est mort // Le Monde / J. Fenoglio — Paris: Société éditrice du Monde, 2019. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17154220'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67146272'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q90'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q12461'></a>
6. Mariss Jansons — France Musique. Праверана 11 студзеня 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19909'></a>
7. https://www.francemusique.fr/personne/mariss-jansons
8. Mensenlinq // Mensenlinq

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q80850144'></a>
9. https://www.wienerphilharmoniker.at/orchestra/philharmonic-journal/blogitemid/1307
10. https://www.berliner-philharmoniker.de/en/titelgeschichten/20172018/jansons-75/
11. Арфей. Сайт Расійскага дзяржаўнага тэлерадыёцэнтра Архівавана 1 лютага 2014.

Спасылкі

• Каралеўскі аркестр Кансертгебау (па-нідэрландску і па-англійску)
• Філарманічны аркестр у Осла (па-нарвежску і па-англійску) Архівавана 27 студзеня 2005.