Палітычны актывіст, грамадскі фігур From Wikipedia, the free encyclopedia
Дзмітрый Анатолевіч Яраш (укр.: Дмитро Анатолійович Ярош; нар. 30 верасня 1971, Кам’янскэ, Днепрапятроўская вобласць) — украінскі грамадска-палітычны дзеяч, ваенны, былы лідар арганізацыі «Правы сектар» (2014—2015), член-заснавальнік арганізацыі «Трызуб», камандуючы Украінскай Добраахвотніцкай арміяй. Удзельнік Рэвалюцыі Годнасці і вайны на ўсходзе Украіны. Народны дэпутат Украіны VIII склікання. Кандыдат у прэзідэнты Украіны на прэзідэнцкіх выбарах 2014 года. Саветнік Галоўнакамандуючага УСУ Валерыя Залужнага (2021). Кавалер Ордэна «Народны герой Украіны» (2014), Ордэна Багдана Хмяльніцкага III ступені (2016).
| Дзмітрый Анатолевіч Яраш | |
|---|---|
| укр.: Дмитро Анатолійович Ярош | |
 | |
| Дата нараджэння | 30 верасня 1971 (52 гады) |
| Месца нараджэння | |
| Грамадзянства | |
| Адукацыя | |
| Веравызнанне | Украінская Грэка-Каталіцкая Царква |
| Партыя | |
| Член у | |
| Род дзейнасці | палітык, актывіст, украінскі нацыяналізм, ваенны |
| Узнагароды |
   |
| Удзельнік | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Бацька працаваў на Дняпроўскім металургічным камбінаце, маці на вагонабудаўнічым заводзе.
У 1988 годзе скончыў СШ № 24 г. Кам’янскэ (тады — Днепрадзяржынск). Пасля школы адразу пайшоў працаваць на завод. З кастрычніка 1989 года па лістапад 1991 года праходзіў службу ў Ракетных войсках Савецкай Арміі ў Беларусі, а затым пад Іркуцкам.
З лістапада 1988 года ўключыўся ў нацыянальна-вызваленчую барацьбу. Член Народнага руху Украіны з лютага 1989 года і Украінскага Хельсінскага саюза — з чэрвеня 1989 года.
У чэрвені 1994 года стаў членам-заснавальнікам усеўкраінскай арганізацыі «Трызуб» імя С. Бандэры.
Кіраваў Каменскай цотай, Січэслаўскім абласным атрадам, Дняпроўскай курэнем, Наддняпранскім кошам.
З 1996 па 1999 гады — старшыня цэнтральнага провада Усеўкраінскай арганізацыі «Трызуб» імя Сцяпана Бандэры.
Са жніўня 1999 года па 2002 год — член Цэнтральнага Камітэта, адказны за дзейнасць арганізацыйных структур на Прыдняпроўі, і куратар знешнепалітычнай галіны дзейнасці «Трызуба».
У 2001 годзе завяршыў навучанне на філалагічным факультэце Драгобыцкага педагагічнага ўніверсітэта імя Івана Франко.
З 2002 года — галоўны інспектар «Трызуба», член Цэнтральнага Провада. Са студзеня 2005 года выконваў абавязкі старшыні Цэнтральнага Камітэта. 14 жніўня 2007 года на VI Надзвычайным вялікім зборы Усеўкраінскай арганізацыі «Трызуб» імя Сцяпана Бандэры зацверджаны старшынёй Цэнтральнага Провада.
У 2007 годзе стаў ініцыятарам стварэння і кіраўніком Міжнароднага Антыімперскага фронту.
14 кастрычніка 2010 года на пашыранай нарадзе Цэнтральнага Провада склаў паўнамоцтвы старшыні Цэнтральнага Провада ВА «Трызуб» імя Сцяпана Бандэры. З кастрычніка 2010 года ініцыятар стварэння і каардынатар адзінага нацыяналістычнага руху.
15 ліпеня 2012 года рашэннем старшынскай нарады Арганізацыі абвешчаны Правадыром «Трызуба».
11 лістапада 2015 года заявіў аб складанні з сябе паўнамоцтваў правадыра нацыянальна-вызвольнага руху «Правы сектар»[3].
28 снежня 2015 года, заявіў аб выхадзе з арганізацыі Правы сектар і ініцыяваў стварэнне новага грамадска-палітычнага руху[4], што ўласна Правы сектар расцаніў як:
Заканамернае наступства рознагалоссяў у бачанні перспектыў руху ў працэсе здабыцця ўкраінскай нацыянальнай дзяржавы. На жаль, Яраш не падзяляе пазіцыі большасці актывістаў ПС[5].
2 лістапада 2021 года на непрацяглы час прызначаўся саветнікам Галоўнакамандуючага ВСУ Валерыя Залужнага[6][7][8].
У канцы лістапада 2013 года, падчас Еўврамайдана ў Кіеве, быў адным з ініцыятараў стварэння грамадскага руху «Правы сектар» — аб’яднання нацыяналістычных арганізацый і асоб, з мэтай ліквідацыі так званага «рэжыму ўнутранай акупацыі» і здзяйсненні ўкраінскай нацыянальнай рэвалюцыі[9]. Дапамагаў у стварэнні Самаабароны Майдана.
27 студзеня 2014 года адбылася прэс-канферэнцыя Правага сектара, на якой Дзмітрый Яраш ўпершыню публічна выступіў як лідар руху і выказаў мэты і патрабаванні арганізацыі[10].
20 лютага, пасля жорсткіх супрацьстаянняў ў цэнтры Кіева, да Правага сектара звярнуліся супрацоўнікі Службы бяспекі Украіны і прапанавалі сустрэцца з Віктарам Януковічам. Правы сектар дэлегаваў Дзмітрыя Яраша на перамовы, а супрацоўнікі СБУ засталіся, як гарантыя яго бяспекі. Сустрэча праходзіла ў будынку Адміністрацыі Прэзідэнта Украіны і доўжылася больш за гадзіну, Януковіч прапаноўваў Ярашу падпісаць пагадненне аб спыненні канфлікту, але той яму адмовіў і сказаў, што Правы сектар будзе змагацца да канца[11].
21 лютага лідары парламенцкай апазіцыі (Арсеній Яцанюк, Віталь Клічко, Алег Цягнібок) і Прэзідэнт Украіны падпісалі «Пагадненне аб урэгуляванні крызісу ва Украіне», што выклікала незадаволенасць сярод рэвалюцыянераў. Тады Дзмітрый Яраш упершыню выступіў на сцэне Майдана і заявіў, што Правы сектар не складзе зброі і не вызваліць ніводнага будынка, пакуль Януковіч не сыдзе ў адстаўку, заклікаў да працягу барацьбы і заявіў пра гатоўнасць узяць адказнасць за далейшае разгортванне рэвалюцыі[12]. На наступны дзень Віктар Януковіч пакінуў Кіеў і збег у Расію.
22 сакавіка адбыўся першы партыйны з’езд Правага сектара, а 27 сакавіка з’езд Украінскай Нацыянальнай асамблеі. Палітычная партыя «Украінская нацыянальная асамблея» была перайменаваная ў «Правы сектар», а старшынёй быў абраны Дзмітрый Яраш.
Пасля забойства 24 сакавіка аднаго з лідараў Правага сектара Заходняй Украіны Аляксандра Музычка («Сашка Белага») Дзмітрый Яраш абвінаваціў МУС Украіны у контррэвалюцыйнай дзейнасці і заявіў, што адбываецца ціск на Майдан і «Правы сектар». А таксама агучыў патрабаванні аб адстаўцы міністра МУС Украіны Арсена Авакава і арышту работнікаў спецпадраздзялення «Сокал», якіх Правы сектар абвінавачвае ў забойстве Музычкі[13][14].
З красавіка 2014 года ўдзельнічаў у фарміраванні добраахвотніцкіх атрадаў для барацьбы на ўсходзе Украіны.
15 ліпеня абвясціў аб стварэнні на базе сілавога блока «Правага сектара» Добраахвотніцкага ўкраінскага корпуса — добраахвотнага недзяржаўнага ваенізаванага фарміравання, мэтай якога з’яўляецца абарона тэрытарыяльнай цэласнасці і незалежнасці Украіны. Камандзірам корпуса прызначаны Андрэй Стэмпіцкі, а начальнікам штаба — Валерый Воранаў.
21 студзеня 2015 года ў баях каля Данецка паранены ў выніку абстрэлу з РЗСА «Град» (асколачны адкрыты пералом ніжняй траціны пляча, лёгкае раненне галавы)[15].
10 верасня 2015 года быў шпіталізаваны. Пра гэта паведаміў сам лідар «Правага сектара» на сваёй старонцы ў сацыяльнай сетцы Facebook[16].
8 сакавіка на прэс-канферэнцыі ў Кіеве ўпершыню заявіў аб намеры балатавацца ў прэзідэнты[17]. Цэнтральная выбарчая камісія Украіны 1 красавіка афіцыйна зарэгістравала яго кандыдатам у прэзідэнты на пазачарговых выбарах 2014 года як самавылучэнца[18][19].
Перадвыбарная праграма Дзмітрыя Яраша складалася з 10 пунктаў, у тым ліку спынення расійскай агрэсіі і мадэрнізацыя войска, навядзення парадку ў праваахоўных і судовых органах, люстрацыя чыноўнікаў і пераадолення карупцыі, дэцэнтралізацыі ўлады і сацыяльна-эканамічных рэформ[18][20].
Па выніках выбараў Дзмітрый Яраш заняў 11 месца з вынікам 0,7 % галасоў выбаршчыкаў[21]. Найбольшую падтрымку атрымаў у межах замежнай выбарчай акругі (2,05 %), у горадзе Кіеў (1,27 %), Днепрапятроўскай (1,12 %), Данецкай (0,79 %), Запарожскай (0,76 %) Львоўскай (0,76 %) і Харкаўскай (0,75 %) абласцях. Характэрным з’яўляецца факт, што ў Данецкай вобласці працэнт пададзеных галасоў выбаршчыкаў больш, чым у любой з заходніх абласцей Украіны.[22].
На пазачарговых выбарах у Вярхоўную Раду Украіны ў 2014 годзе Дзмітрый Яраш балатаваўся па 39-й аднамандатнай выбарчай акрузе (Днепрапятроўскай вобласці) і заняў 1 месца з вялікім адрывам і вынікам 29,76 %[23]. У Вярхоўнай Радзе не ўвайшоў ні ў адну фракцыю. Стаў намеснікам старшыні Камітэта па пытаннях нацыянальнай бяспекі і абароны[24].
У снежні 2015 года па ініцыятыве Яраша была створана Украінская добраахвотніцкая армія на базе 5-га і 8-га батальёнаў Добраахвотніцкага ўкраінскага корпуса «Правага сектара»[25].
3 сакавіка 2014 года Следчы камітэт Расійскай Федэрацыі пачаў крымінальную справу на лідара Правага сектара Дзмітрыя Яраша за нібыта публічныя заклікі да ажыццяўлення тэрарыстычнай і экстрэмісцкай дзейнасці, учыненыя з выкарыстаннем сродкаў масавай інфармацыі[26]. Абвінавачванне грунтавалася на публікацыі на старонцы Правага сектара ў сацыяльнай сетцы «ВКонтакте» ад 1 сакавіка, у якой Яраш нібыта звярнуўся да лідара чачэнскіх баевікоў Доку Умарава. Прычым непасрэдна Дзмітрый Яраш не ажыццяўляе і не кантралюе публікацыі на старонках у сацсетках, падобнай інфармацыі не было ні на афіцыйным сайце, ні ў іншых сацыяльных сетках, а сам запіс быў выдалены за некалькі гадзін. Паводле заявы прадстаўніка арганізацыі, інфармацыя з’явілася пасля таго, як быў узламаны акаўнт аднаго з адміністратараў[27][28].
12 сакавіка Басманны раённы суд Масквы задаволіў хадайніцтва следства і вынес рашэнне аб завочным арышце[29]. 17 сакавіка адвакат Дзмітрыя Яраша Аляксандр Фамін падаў апеляцыйную скаргу на рашэнне Басманнага суда, але 2 красавіка апеляцыйная калегія Маскоўскага гарадскога суда прызнала рашэнне суда першай інстанцыі законным і пакінула яго без зменаў[30]. Сам Дзмітрый Яраш заявіў, што гэта рашэнне не паўплывае на яго дзейнасць[31].
25 ліпеня стала вядома, што Інтэрпал на запыт РФ абвясціла Дзмітрыя Яраша ў вышук. Саветнік міністра ўнутраных спраў Антон Герашчанка адзначыў, што Дзмітрыю баяцца няма чаго і Украіна яго не выдасць, тое ж заявіў і кіраўнік працоўнага апарата Укрбюро Інтэрпала Васіль Няволя[32][33][34].
У студзені 2016 года Інтэрпал зняў са свайго афіцыйнага сайта інфармацыю аб міжнародным вышуку Дзмітрыя Яраша. Пошукавая картка, якую раней апублікавалі на сайце Інтэрпала, адсутнічае. Звесткі аб вышуку асобы «Dmitriy Yarosh» зніклі з адкрытага доступу. Таксама няма інфармацыі аб вышуку Дзмітрыя Яраша ў пераліку асоб, якія адшукваюцца Расіяй[35].
Жанаты. Мае сына Дзмітрыя Яраша і дзвюх дачок — Анастасію і Ірыну Яраш[39].
11 сакавіка 2014 года нарадзіўся ўнук Назар. 22 лістапада 2016 дачка Анастасія нарадзіла сына (другога ўнука Дзмітрыя Яраша)[40].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
