Варонежская антэкліза

Варонежская антэкліза — дадатная тэктанічная структура на поўдні Рускай пліты з высокім заляганнем дакембрыйскага фундамента.

Тэктанічныя структуры Беларусі

Ахоплівае тэрыторыю паўднёвага захаду еўрапейскай часткі Расіі, паўночнага ўсходу Украіны (Чарнігаўская вобласць), заходзіць на ўсход Беларусі (Гомельская вобласць). Абмежавана на паўночным захадзе Аршанскай упадзінай і Жлобінскай седлавінай, на паўднёвым захадзе і поўдні Прыпяцка-Данецкім аўлакагенам, на ўсходзе Прыкаспійскай упадзінай і на паўночным усходзе Маскоўскай сінеклізай. Працягнулася з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход на 800 км, шырыня 300—400 км.

У скляпеннай частцы паверхня фундамента залягае звычайна на глыбіні 40—250 м, месцамі выходзіць на паверхню зямлі. Паўночна-ўсходнія і ўсходнія схілы спадзістыя, паўднёвыя больш стромкія. Вылучаюцца падпарадкаваныя структуры (напр. Суражскі і Грамяцкі пахаваныя выступы, якія падзелены Клінцоўскім грабенам). Платформавы чахол на крылах складзены з асадкавых парод рыфею і венду (на ўсходзе), дэвону і пярмі — трыясу (на поўдні), мезазою і кайназою.

Варонежская антэкліза сфарміравалася пераважна ў герцынскую складкавасць.

Да антэклізы прымеркаваны жалезныя руды Курскай магнітнай анамаліі.

Літаратура

• Шкуратаў У. Варонежская антэкліза // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 4. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4).