Ваенная навука

Вае́нная наву́ка — вобласць навукі (тэарэтычнай і практычнай), якая ўяўляе сабой сістэму ведаў аб падрыхтоўцы і вядзенні ваенных дзеянняў (вайны) дзяржавамі, кааліцыямі дзяржаў або класамі для дасягнення палітычных мэтаў, састаўная частка ваеннай справы.

Выпуск замежных ваеннаслужачых (Фольксмарыне УС ГДР) у Каспійскім вышэйшым ваенна-марскім вучылішчы імя С. М. Кірава.

Нагрудны знак для асоб, якія скончылі вышэйшыя ваенна-навучальныя ўстановы Узброеных Сіл СССР — вышэйшых ваенных вучылішчаў і ваенных інстытутаў.

У іншых дзяржавах дадзены тэрмін уключае ўсе што звязана з вайной, абаронай і агрэсіяй супраць непрыяцеля, гэта значыць, з ваеннай справай.

Раней Ваенная навука вызначалася як тэорыя вайны, вучэнне аб вайне, сістэматычнае развіцце законаў ваеннага мастацтва^[1].

^[2]

Па асобных або ўсім наогул галінах (дысцыплінах) ваеннай навукі існуюць шматлікія падручнікі, зборнікі, кіраўніцтвы, ваенныя энцыклапедыі і таму падобнае.

Гісторыя

Ваенная навука, у агульным разуменні, стваралася, развівалася і ўдасканальвалася на працягу доўгага гістарычнага перыяду. Яе асобныя галіны (дысцыпліны, элементы) зарадзіліся яшчэ ў далекай старажытнасці (у перыяд рабаўладальніцкага грамадства ў Егіпце, Персіі, Кітаі, Грэцыі і Рыме). У перыяд сярэднявечча працягвала сваё развіццё. Па меры росту прадукцыйных сіл грамадства ў дзяржавах свету ўдасканальваліся ўзбраенне і ваенная тэхніка, ускладнялася кіраванне войскам (флотам) і іх фарміраваннямі, назапашваўся гістарычны вопыт у вайсковай справе. Усё гэта і прывяло ў канчатковым выніку да афармлення ваеннай навукі як пэўнай сістэмы практычных і тэарэтычных ведаў, уменняў і навыкаў.

Склад

Раней Ваенная навука, у шырокім сэнсе, уключала ў свой склад:

• вучэнне аб ваенных мэтах, г. зн. ваенную палітыку;
• вучэнне аб ваенных сродках (арганізацыю, кіраванне, узбраенне і амуніцыю войскаў, крэпасцяў, марскіх сіл і гэтак далей);
• вучэнне аб прымяненні вайсковых сродкаў для дасягнення пастаўленай мэты, г. зн. аб самом вядзенні вайны (ваенных дзеянняў).
  • кіраўніцтва для ваенных аперацый у шырокіх памерах (стратэгія)
  • вывучэнне асобных распараджэнняў адносна засяроджвання, перамяшчэння і баявых дзеянняў войскаў (тактыка).
• прыватныя (дапаможныя) ваенныя навукі
  • фартыфікацыя
  • артылерыя
  • ваенная геаграфія
  • ваенная хімія
  • ваенная тапаграфія
  • і гэтак далей.

Вучоная ступень і званне

У залежнасці ад наменклатуры, па якой адбываецца абарона доктарскай або кандыдацкай дысертацыі, суіскальніку прысуджаецца адна з наступных вучоных ступеняў^[3]:

• Доктар ваенных навук (д. ваен. н.^[4])
• Кандыдат ваенных навук (канд. ваен. навук^[4])

Таксама магчыма атрыманне вучонага звання:

• Прафесар
• Дацэнт

Гл. таксама

• Курсант
• Ваенная адукацыя ў Беларусі

Зноскі

1. ЭСБЕ
2. Сетевое научное издание «Наука. Архівавана 24 верасня 2014.
3. Наменклатура спецыяльнасцяў навуковых работнікаў. Архівавана 5 сакавіка 2009.
4. Афіцыйнае скарачэнне.

Літаратура

• Словарь военных терминов. / Сост. А. М. Плехов. Ред. С. Г. Шапкин. — М.: Воениздат, 1988. — ISBN 5-203-00175-8

Энцыклапедыі

• Ваенная Энцыклапедыя Беларусі / Осіпаў В.Ц., Лянькевіч Р.Ч., Бажэнаў Ю.В. і інш.— Мн.: "Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі", 2010. — 1132 с.
• Военная наука // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Россия/Русская наука/Военные науки // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Большая советская энциклопедия (БСЭ). 3-е изд. в 30-ти томах. — М.: Советская энциклопедия, 1969—1978.
• Советская военная энциклопедия : ([в 8 т.]) / председ. Гл. ред. комиссии А. А. Гречко (т. 1, 8), Н. В. Огарков (т. 2—7). — М. : Военное издательство Министерства обороны СССР, 1976—1980.;
• Военный энциклопедический словарь (ВЭС). — М.: Воениздат, 1984. — 863 стр., с ил., 30 л. (ил.)

Спасылкі

• Асновы ваеннай і ваенна-марской навукі на Militera.ru.
• Ваенная навука ў Рэспубліцы Беларусь на афіц.сайце Міністэрства абароны Беларусі Архівавана 12 красавіка 2016.