Ота Вагнэр

О́та Ва́гнэр (па-нямецку: Otto Wagner; 13 ліпеня 1841, Вена, Аўстрыйская імпэрыя — 11 красавіка 1918, Вена, Аўстра-Вугоршчына) — аўстрыйскі архітэктар і ўрбаніст, вядомы за значны ўнёсак у архітэктурнае разьвіцьцё ягонага роднага гораду Вена, у якім ён распрацаваў шмат выдатных будынкаў-славутасьцяў.

Ота Вагнэр
Дата нараджэньня	13 ліпеня 1841(1841-07-13)[1][2][3][…]
Месца нараджэньня	Пенцынг[d], Вена, Аўстрыйская імпэрыя[4]
Дата сьмерці	11 красавіка 1918(1918-04-11)[5][6][7][…] (76 гадоў)
Месца сьмерці	Вена, Аўстра-Вугоршчына[8]
Прычына сьмерці	гішпанскі грып
Месца пахаваньня	Otto Wagner's grave[d]
Месца вучобы	Венская акадэмія выяўленчых мастацтваў Akademisches Gymnasium[d]
Занятак	архітэктар, прафэсар, местабудаўнік, архітэктурны чарцёжнік, прафэсар унівэрсытэту
Месца працы	Венская акадэмія выяўленчых мастацтваў[9]
Плынь	мадэрн і Венская сэцэсія
Узнагароды	ганаровы доктар Дрэздэнскага тэхналягічнага ўнівэрсытэту[d]
Ота Вагнэр у Вікісховішчы

Біяграфія

Вагнэр нарадзіўся ў Вене ў сям’і Зузаны фон Гэльфэншторфэр-Гюбэр і Рудольфа Вагнэра, натарыюса ў каралеўскім вугорскім судзе^[10]. Ота вывучаў архітэктуру ў Венскім політэхнічным інстытуце і Каралеўскай школе архітэктуры ў Бэрліне^[11]. Пасьля завяршэньня сваёй адукацыі, ён вярнуўся ў Вену, дзе пачаў працаваць. У 1864 годзе ён пачаў праектаваць свае першыя будынкі ў гістарычным стылі. У сярэдзіне і канцы 1880-х гадоў, як і многія ягоныя сучасьнікі ў Нямеччыне, Швайцарыі і Францыі, як то Канстантын Ліпзіюс, Рыхард Штрайтэр, Георг Гойзэр і Поль Сэдый, Вагнэр стаў прыхільнікам архітэктуры рэалізму. Гэта дазволіла яму зьменшыць залежнасьць ад гістарычных формаў. У 1894 годзе, калі ён стаў прафэсарам архітэктуры ў Акадэміі вытанчаных мастацтваў у Вене, ён у значнай ступені замацаваў сваю радыкальную апазыцыі плыні гістарычнай архітэктуры.

Да сярэдзіны 1890-х гадоў, ён ужо распрацаваў некалькі будынкаў у стылі мадэрнізму. Вагнэр быў вельмі зацікаўлены ва ўрбаністыцы — у 1890 годзе ён распрацаваў новы плян гораду для Вены, але толькі гарадзкая чыгуначная сетка з гэтага пляны была рэалізавана. Гэтая сетка ўключала ў сябе такія выбітныя будынкі станцыяў як то Карльспляц. У 1896 годзе ён апублікаваў падручнік пад назвай «Сучасная архітэктура», у якой ён выказаў свае думкі пра ролю архітэктара; яна была заснаваная на тэксьце ягонай інаўгурацыйнай лекцыі ў акадэміі ў 1894 годзе. Ягоны стыль уключаў выкарыстаньне новых матэрыялаў і новых формаў, каб адлюстраваць той факт, што само грамадзтва зьмяняецца.

У 1897 годзе ён далучыўся «Венскай сэцэсіі», мастацкай групы, дзе сярод чальцоў таксама былі Густаў Клімт, Ёзэф Марыя Ольбрых, Ёзэф Гофман і Коляман Мозэр. На ідэях гэтай групы ён распрацаваў стыль, які ўключаў квазі-сымбалічныя спасылкі на новыя формы сучаснасьці. Вагнер зрабіў моцны ўплыў на сваіх вучняў у Акадэміі вытанчаных мастацтваў у Вене. Памёр у 1918 годзе.

Крыніцы

1. Otto (1841-1918) Wagner (нід.)
2. Otto Wagner // Encyclopædia Britannica (анг.)
3. Otto Koloman Wagner // Structurae (анг.) — Ratingen: 1998.
4. Wurzbach D. C. v. Wagner, Otto (ням.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Т. 52. — S. 122.
5. Otto Wagener Vienna 1900
6. http://www.visitingvienna.com/footsteps/wagner-grave/
7. Otto Wagner // Wagner, Otto (анг.) // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T090354
8. Deutsche Nationalbibliothek Record #118628399 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.
9. Вагнер, Отто (рас.) // Большая советская энциклопедия. Том 8. Буковые — Варле — 1927. — Т. 8. — С. 544.
10. «Otto Koloman Wagner - Vienna 1900». depts.washington.edu.
11. Sarnitz, August (2005). «Otto Wagner: Forerunner of Modern Architecture». Taschen. ISBN 3-8228-3647-8.

Вонкавыя спасылкі

Ота Вагнэр — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Працы Ота Вагнэра і працы пра яго. Internet Archive.
• Музэй Ота Вагнэра.