Нёман Горадня (хакейны клюб)

«Нёман» — беларускі хакейны клюб з Горадні, выступае ў Беларускай экстралізе. Шматразовы чэмпіён і ўладальніка кубка Беларусі. Пераможна дэбютнага сэзону Ўсходне-эўрапейскай хакейнай лігі. Клюб быў першым беларускім прадстаўніком у Лізе чэмпіёнаў.

Нёман
Заснаваны	1988
Адкуль	Горадня, Беларусь
Пляцоўка	Лядовы палац Зьмяшчальнасьць: 3000
Фарм-клюб	Прагрэс
Генэральны дырэктар	Аляксандар Крыскін
Галоўны трэнэр	Яўген Летаў[d][1]
Чэмпіянат	Экстраліга
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
hcneman.by

Гісторыя

Пачатак

Першыя згадкі пра хакей на лёдзе ў Горадні адсылаюць да 1930 году. У той час каманды гораду спаборнічалі толькі паміж сабой, а іхны склад фармаваўся з працаўнікоў прамысловых аб’яданьняў. Па Другой сусьветнай вайне разьвіцьцё хакею ў рэгіёне замарудзілася на дзесяцігодзьдзі. Напачатку 1980-х гадоў у месьце паўстала першая прафэсійная каманда пад назовам КБМ (Камбінат будаўнічых матэрыялаў). Увесну 1983 году яна ўпершыню прабілася да найвышэйшай лігі БССР, дзе стала займала месцы ў першай палове турнірнай табліцы^[2]. У 1986 годзе каманда была пераназваная ў ШНСМ (Школа найвышэйшага спартовага майстэрства), пры гэтым шмат ейных гульцоў таксама адначасна абаранялі колеры менскага клюбу СКІФ ШНС зь Менску ў другім савецкім дывізіёне. У 1988 годзе клюбы аб’ядналіся ўтварыўшы гарадзенскі клюб «Прагрэс», што лічыцца часам адліку афіцыйнай гісторыі клюбу. Пасьля двух некалькіх сэзонаў у другім дывізіёне чэмпіянату СССР каманда атрымала сучасны назоў «Нёман»^[2].

Посьпехі і няўдачы

У хатнім матчы супраць «Гомлю».

У 1990-я гады каманда брала ўдзел ня толькі ў наваствораным чэмпіянаце Беларусі, але таксама ў шэрагу міжнародных турніраў. У першым сэзоне айчыннага першынства «Нёман» здабыў срэбныя мэдалі, прапусьціўшы наперад сталічнае «Цівалі». У гэты ж час у розыгрышы Найвышэйшай лігі Расеі ў Заходняй канфэрэнцыі беларусы фінішавалі на першым радку. У наступным сэзоне 1994 году гарадзенцы бралі ўдзел толькі ў чэмпіянаце Беларусі, дзе паўтарылі леташні посьпех, фінішаваўшы другімі. У сэзоне 1994—1995 гадоў колькасьць удзельнікаў павялічылася да шасьці, але агульная колькасьць матчаў скарацілася. «Нёман» скончыў на трэцім радку, пяць разоў здабываючы перамогі і столькі ж разоў паразы. У тым жа сэзон гарадзенцы ўжо ў апошні раз бралі ўдзел у Найвышэйшай лізе Расеі. У сэзоне 1995—1996 гадоў чэмпіянат Беларусі, які праходзіў ва ўсечаным фармаце з чатырма ўдзельнікамі, «Нёман» заняў трэці радок. Крыху раней «нёманцы» здабылі свой першы трафэй, стаўшы чэмпіёнамі дэбютнага розыгрышу Усходне-эўрапейскай хакейнай лігі (УЭХЛ)^[2]. У фінальным этапе гарадзенцы былі мацнейшымі за рыскі «Юніярс», наваполацкі «Палімір» і жлобінскі «Мэталюрг». Галоўным трэнэрам на той час быў Анатоль Варывончык, які ачольваў дружыну яшчэ з 1989 году. Клюб на далейшыя гады быў адным зь лідэраў як беларускай Экстралігі, гэтак і УЭХЛ. Ключавымі хакеістамі таго часу былі Алег Малашкевіч, Аляксандар Пстыга і Сяргей Галавінаў. У 1998 годзе «Нёман» упершыню перамог у чэмпіянаце Беларусі і ў тым жа годзе фінішаваў другім у УЭХЛ, саступіўшы кіеўскаму «Сокалу». Праз год гарадзенцы зноў былі першымі ў айчынным першынстве, і зноў «Сокал» перашкодзіў на шляху трафэю УЭХЛ. Гэтым разам арганізатары вярнулі стадыю плэй-оф, і зь цяжкасьцю пераадолеўшы ў паўфінале супраціў латыскага «Мэталюрга», гарадзенцы ў трох фінальных гульнях зьведалі паразы ад кіеўлянаў. У тым сэзоне колеры клюбу абараняў малады Вячаслаў Лісічкін, які пазьней будзе галоўнай зоркай каманды на працягу доўгіх гадоў.

«Нёман» пасьля хатняй перамогі «Юнацтва».

У 2001 годзе «Нёман» яшчэ раз стаў чэмпіёнам Беларусі, але пасьля сыходу Малашкевіча вынікі пагоршыліся. Па чэмпіёнстве ў Экстралізе зьявіўся турнір плэй-оф, куды каманда ўсё ж такі прасоўвалася, але сканчвала выступы на зараньніх этапах. У сэзоне 2004—2005 гадоў «Нёман», скончыўшы рэгулярны сэзон на 10 месцы, нават не трапіў у плэй-оф. Пагатоў, гэта быў сэзон вяртаньня да шэрагаў каманды Малашкевіча. Пачаўся час заняпаду каманды. Прабудэньне выпала чакаць досыць доўга, толькі з 2010 годзе рушылі добрыя вынікі. Гэта стала магчымым дзякуючы ўласнай хакейнай школе, зь якой выпусьціліся і пасьпелі адужэць у клюбе абаронцы Андрэй Каршуноў, Алег Гарошка ды нападнікі Павал Баярчук, Арцём Кіслы, браты Аляксандар і Сяргей Маляўкі. Таксама шлях да посьпеху быў забясьпечаны выдатнай сэлекцыяйнай працай, як то былі запрошаныя эстонец Андрэй Макроў, чэхаў Яраслаў Крыстэк ды брамнік Ігар Брыкун^[2]. «Нёман» двойчы запар дакрочыў да другога месца ў Экстралізе, спачатку ў 2011 годзе саступіўшы «Юнацтву», а потым у 2012 годзе — жлобінскаму «Мэталюргу». У сэзоне 2012—2013 гадоў гарадзенцы былі трэцімі ў рэгулярным сэзоне, але спыніць у плэй-оф каманду ўжо аніхто ня быў здольны. За ўсе матчы вырашальнага этапу «нёманцы» прагулялі толькі адну гульню салігорскаму «Шахцёру», а ў фінале чатыры разы запар перамаглі «Мэталюрг», прапусьціўшы ад жлобінцах у гэтых сустрэчах усяго чатыры шайбы. Сапраўдным адкрыцьцём для гарадзенцаў стаў Макроў, які стаў найлепшым бамбардзірам як рэгулярнага сэзону, гэтак і турніру плэй-оф. У наступным сэзоне эстонца выдатна замяніў украінец Віктар Андрушчанка^[2], які поруч з Крыстэкам, Баярчуком і Лісічкінам быў адным з галоўных нападнікаў каманды. Клюб быў першым паводле вынікаў рэгулярнага сэзону, а ў плэй-оф, перакрочыўшы «Берасьце» і «Мэталюрг», выгуляў «Юнацтва» з агульным зь лікам 4:2 у сэрыі. У жніўні 2014 году каманда здабыла свой першы Кубак Беларусі.

Вяртаньне да міжнародных стартаў

Гжэгаж Пасют абараняў колеры «Нёману» ўсяго два сэзоны, але быў сапраўдным лідэрам каманды.

Дзякуючы перамозе ў айчынным першынстве, «Нёман» атрымаў права згуляць у Кантынэнтальным кубку. Гарадзенцы ў лістападзе выправіліся ў Францыі дзеля ўдзелу ў трэцім раўндзе кубка. Не зважаючы на паразу ў дэбютным матчы супраць брытанскага клюбу «Бэлфаст Джаянтс», астатнія дзьве гульні скончыліся на карысьць беларусаў, што дазволіла прасунуцца ў фінальны раўнд. Супэрфінал ладзіўся ў нямецкім Брэмэргафэне з 9 па 11 студзеня 2015 году. Перагуляўшы францускі «Анжэ» (5:0) і нямецкі «Фіштаўн» (6:2) гульца заўчасна здабылі перамогу ў кубку^[2]. Андрэй Каршуноў быў абраны найкаштоўнейшым абаронцам турніру, бо зарабіў восем пунктаў у трох матчах^[2]. Гэтая перамогу адкрыла шлях да Лігі чэмпіёнаў. Такім чынам, «Нёман» стаў першым беларускім клюбам, які быў запрошаны да ўдзелу ў турніры. Гарадзенцы трапілі ў адну групу зь нямецкім «Адлерам» і чэскімі «Віткавіцамі». У чатырох матчах беларусы толькі ў хатняй сустрэчы з чэскім клюбам здолелі перамагчы, але пазасталыя матчы прагулялі. У Экстралізе каманда крыху пагоршчыла вынікі, двойчы спыняючыся ў паўфіналах. Толькі ў сэзоне 2016—2017 гадоў «нёманцы» прабіліся ў фінал, дзе пераканаўча перамаглі «Юнацтву» ўва ўсіх чатырох матчах сэрыі. Зоркамі «Нёману» таго часу былі брамнік Віталь Трус, а таксама палявыя гульцы паляк Гжэгаж Пасют, фін Янэ Лааканэн, расеец Сяргей Дарафееў ды беларусы Арцём Кіслы, Павал Баярчук, Аляксей Бадун, Віталь Марчанка ды іншыя. Гарадзенцы зноўку гулялі ў Лізе чэмпіёнаў, дзе занялі ў сваёй групе трэці радок, апярэдзіўшы клюб «Вена Кэпіталз». Па вылеце з эўракубкаў каманда здолела палепшыць вынікі ў Экстралізе. У другім этапе дружына ачоліла табліцу, а ў плэй-оф прасунулася праз усе раўнды і здабыла перамогу ў фінале над «Юнацтвам».

Пагаршэньне вынікаў

У міжсэзонны час «Нёман» страціў шмат гульцоў, у тым ліку і лідэраў каманды. У гэты ж час праходзіла перабудова структуры клюбу, а новым генэральным дырэктарам быў прызначаны Сяргей Кавальчук^[3]. Сваё месца захаваў галоўны трэнэр Сяргей Пушкоў. Каманда здабыла свой чарговы Кубак Беларусі, але ў Лізе чэмпіёнаў і чэмпіянаце Беларусі справы ішлі нядобра^[4]. «Нёман» заняў апошні чацьверты радок у сваёй групе эўратурніру, апасьля здолелі выправіць становішча ў Экстралізе. У чвэрцьфінале плэй-оф гарадзенцы лёгка разабраліся зь «Лідай», а ў паўфінале пазмагаліся з «Шахцёрам». Не зважаючы на тое, што «гарнякі» двойчы перамаглі «Нёман» у Гародні, «нёманцы» здабылі тры перамогі запар апасьля. Абмяняўшыся перамогамі ў наступных матчах, «Нёман» прасунуўся ў фінал. Гэтым разам перамогу ў Экстралізе сьвяткавалі гульцы «Юнацтва». У сэзоне 2019—2020 гадоў «Нёман» няблага згуляў у рэгулярным сэзоне, але ў паўфінале плэй-оф саступіў «Шахцёр» з агульным зь лікам у сэрыі 3:4. У лютым 2020 году стала вядома, што «Нёман» парушае рэглямэнт чэмпіянату празь перавышэньне столі заробкаў^[5][6][7]. У выніку клюб быў пакараны штрафам^[8].

У 2020 годзе «Нёман» начакана атрымаў мажлівасьць узяць удзел у Лізе чэмпіёнаў праз адмову славацкага клюба «Банская Быстрыца». Праз пандэмію каранавірусам фармат быў зьменены на алімпійскі, і гарадзенцы паводле лёсаваньня мусілі згуляць супраць швэдзкай «Фрэлюнды». У выніку турнір быў адменены. «Нёман» тым часам няўдала пачаў беларускае першынство, зьведаўшы тры паразы на пачатку ад «Дынама-Маладэчна», «Шахцёра» ды «Юнацтва». Увесь сэзон атрымаўся благім. Яшчэ ў кастрычніку быў звольнены галоўным трэнэр Сяргей Пушкоў^[9]. Ягоны наступнік Андрэй Сідарэнка ня здолеў падналадзіць гульню каманды, у выніку «Нёман» скончыў рэгулярны сэзона на шостым месцы. У плэй-оф гарадзенцы саступілі ў чвэрцьфінале «Гомлю». Найлепшым бамбардзірам каманды таго сэзону быў паляк Крыстыян Дзюбінскі, які адразу вярнуўся на радзіму да асьвенцімскай «Уніі»^[10]. Сэзон 2021—2022 гадоў таксама быў беспасьпяховы, бо каманда фінішавала шостай у рэгулярным сэзоне і ў паўфінале саступіла «Юнацтву». Яшчэ ў кастрычніку быў звольнены Сідарэнка^[11], пры ім каманда нават апускалася на 10 радок. Да сканчэньня сэзону абавязкі галоўнага трэнэра выконваў Андрэй Каршуноў. У канцы красавіку 2022 году на пасаду быў прызначаны Яўген Летаў^[12]. З новым спэцыялістам «Нёман» здолеў зьмяніць трэнд. Гарадзенцы пракрочылі ў фінал плэй-оф, але ў зацятай барацьбе саступілі жлобінскаму «Мэталюргу».

Склад

Паводле стану на 14 верасьня 2024 году

Брамнікі
30		Іван Палякоў	21.01.1997	69		Міхаіл Карнавухаў	22.02.1994
Абаронцы
25		Данііл Крыштофік	16.07.2005	26		Артур Клопаў	05.01.2006
45		Ільля Летаў	27.03.1995	73		Эдвард Пінеўскі	01.06.2002
77		Мікіта Крыскін	15.06.1994	92		Георгі Жалдакоў	11.02.1992
95		Ягор Сяўко	28.03.2004	—		Уладзіслаў Ганчароў	11.11.1996
—		Дзьмітры Знахарэнка	04.08.1993
Нападнікі
7		Яўген Аўраменка	02.02.2006	10		Вячаслаў Андрушчанка	04.07.1989
11		Сяргей Купцоў	06.10.1994	13		Сямён Шапурка	13.01.2003
17		Мікіта Цітоў	16.10.1995	23		Віталь Антановіч	26.02.2002
28		Арцём Кіслы	28.04.1989	32		Максім Сяргіт	03.01.2006
47		Захар Малашкевіч	25.10.2002	54		Валянцін Макараў	28.04.1997
90		Мікіта Рэмезаў	28.07.1990	91		Мікіта Бастрыкін	14.05.2000
96		Герман Паддубны	09.06.1999	97		Кірыл Жылюк	21.10.2005
—		Уладзіслаў Паўлоўскі	24.05.2002

Крыніцы

1. «Неман» назвал имя нового главного тренера
2. История. ХК «Нёман».
3. ЧБ: «Неман» обрел нового гендиректора. Беларускі хакей.
4. «БХ». Михаил Хоромандо: «Неману» нужно время, чтобы наверстать упущенное. Беларусі хакей.
5. Tribuna.com: У «Немана» выявлены серьезные нарушения потолка зарплат. Беларускі хакей.
6. Стало известно, насколько «Неман» превысил общекомандную сумму выплат, также больше положенной зарплата Пушкова. Беларускі хакей.
7. ФХБ прокомментировала информацию о нарушениях потолка зарплат в «Немане». Беларусі хакей
8. «Неман» оштрафован за превышение потолка зарплат. Беларускі хакей.
9. ХК «Неман» официально расстался с главным тренером. Беларускі хакей.
10. «БХ»: Лучший игрок «Немана» перейдёт в польскую «Унию». Беларускі хакей.
11. Андрей Сидоренко покидает гродненский «Неман». Беларусі хакей.
12. Евгений Летов – о назначении в «Неман», задаче клуба и своём взгляде на игру. Беларусі хакей.

Вонкавыя спасылкі

• Афіцыйны сайт