Нэматоды

Круглыя ​​чарвякі або нэматоды (па-лацінску: Nematoda) — тып першаснапалосных чарвякоў. У цяперашні час апісана больш за 24 тысяч відаў паразытычных і вольнажывучых нэматодаў^[1], аднак ацэнкі рэальнай разнастайнасьці, якія грунтуюцца на тэмпах апісаньня новых відаў (у асаблівасьці, спэцыялізаваных паразытаў вусякоў), меркавана налічвае існаваньне каля мільёна відаў^[2]. Нэматоды зьяўляюцца другой па краявіднай разнастайнасьці групай царства жывёлаў пасьля вусякоў.

Нэматоды
Клясыфікацыя
Царства	Жывёлы
Тып	Нэматоды
Бінамінальная намэнклятура
Nematoda
Нэматоды на Віківідах  Нэматоды ў Вікісховішчы ITIS 59490 ·

Вольнажывучыя нэматоды жывуць у глебе, прэсных водах і морах, дзе іхная колькасьць можа перавышаць 1 мільён асобінаў на 1 м³. Яны гуляюць важную ролю ў экасыстэмах. Нэматоды Halicephalobus mephisto лічацца самымі глыбокажывучымі сухапутнымі шматвузавымі арганізмамі на плянэце^[3].

Шматлікія прадстаўнікі сталі паразытамі або камэнсаламі жывёлаў усіх буйных сыстэматычных групаў, уключаючы найпростых^[4]. Яны выклікаюць нэматодныя хваробы расьлінаў або нэматадозы жывёлаў і чалавека. У расьлінаў, якія сталі ахвярай нэматодаў, назіраецца гібель каранёў, псута карняплодаў і стварэньне галаў. Сьцябловыя нэматоды выклікаюць парэпаньне сьцеблаў, гафрыроўку лісьця й гэтак далей. Нэматоды, якія паразытуюць у арганізме жывёлаў зьяўляюцца ўзбуджальнікамі інвазійных хваробаў^[5]. Найбольш вядомымі паразытамі чалавека сярод круглых чарвякоў зьяўляюцца аскарыды, вастрыцы, трыхінелы, анкіластомы, рышты. Іхныя яйкі трапляюць у чалавека пры незахаваньні правілаў асабістай гігіены з забруджанай ежай і вадой. Барацьба з паразытычнымі нэматодамі зводзіцца да выгнаньня іх з арганізма гаспадара. У зьнешнім асяродзьдзі праводзіцца іхнае зьнішчэньне мэдыка- й вэтэрынарна-санітарнымі, а таксама агратэхнічнымі мерапрыемствамі^[6].

Крыніцы

1. Hodda, Mike. Phylum Nematoda Cobb 1932 // Zootaxa. — 2011. — Vol. 3148. — P. 63-95.
2. Lambshead, P. J. D. (1993). «Recent developments in marine benthic biodiversity research». Oceanis 19 (6): 5–24
3. Nematoda from the terrestrial deep subsurface of South Africa. Nature : Nature Publishing Group
4. Энциклопедия Кольера, 2000
5. Нематоды // Биология. Современная иллюстрированная энциклопедия / Гл. ред. А. П. Горкин. — М.: Росмэн, 2006.
6. Нематоды — артыкул зь Вялікай савецкай энцыкляпэдыі

Вонкавыя спасылкі

• Order-level classification of nematodes  (анг.)
• Feeding Habits of Families of Plant and Soil Nematodes  (анг.)