Галубовыя

Галубовыя (па-лацінску: Columbidae) — адзінае сучаснае сямейства птушак з атраду голубападобных, якое складаецца з прыкладна 310 відаў, разьбітых на 42 роды. Галубы ёсьць дужымі даволі буйнымі птушкамі з кароткімі шыямі, яны маюць кароткую і тонкую дзюбу. Яны сілкуюцца насеньнем, садавінай і расьлінамі. Да сямейства адносяцца галубы і туркаўкі, шырока распаўсюджаныя ў Старым і Новым Сьвеце. Найбольшая біяразнастайнасьць відаў назіраецца ў Паўднёвай, Паўднёва-Ўсходняй Азіі і ў Аўстраліі. Большасьць відаў пражывае ў палесістай мясцовасьці, часта ў вільготных трапічных лясах. Некаторыя віды, накшталт шызага голуба, прыстасаваліся да жыцьця ў гарадзкіх умовах, і жывуць у многіх буйных гарадах сьвету.

Галубовыя
Зьдзічэлы голуб
Клясыфікацыя
Царства	Жывёлы
Тып	Хордавыя
Падтып	Хрыбетныя
Кляса	Птушкі
Падкляса	Нованёбныя
Атрад	Голубападобныя
Сямейства	Галубовыя
Бінамінальная намэнклятура
Columbidae
Галубовыя на Віківідах  Галубовыя ў Вікісховішчы ITIS 177061 · NCBI 8930

Галубы будуюць адносна нетрывалыя гнёзды, часьцяком выкарыстоўваюць галіньне і іншае сьмецьце, якоя яны здольны знайсьці на дрэвах або на зямлі. Галубы высіжваюць адно або два яйкі і абодва бацькі клапоцяцца пра малых, якія пакідаюць гняздо 7 да 28 дзён пасьля нараджэньня^[1]. У адрозьненьне ад большасьці птушак, галубы абедзьвюх плоцяў вырабляюць гэтак заванае птушынае малако, каб пракарміць маладняком, якое ёсьць асобнай вадкасьцю, якая вылучаецца з вальля.

Апісаньне

Памеры і вага

Галубы дэманструюць значную розьніцу ў памерах, дасягаючы ў даўжыню ад 15 да 75 сантымэтраў. Вага ж скаладе ад 30 грамаў да больш за 2 кіляграмы^[2]. Самым буйным відам зьяўляецца голуб Columba cristata, арэал якога абмяжоўваецца Новай Гвінэяй^[3]. Ягоны памер амаль падобны на памер індычкі, а вага складае 2—4 кг^[4]. Самым маленькім голубам ёсьць Columbina, які мае такі ж памер, як хатні верабей, а вага роўная ўсяго толькі 22 грамам^[5]. Голуб Ptilinopus nainus можа дасягаць паводле памеру ўсяго 13 см, ён мае агульную даўжыню значна меншую, чым любы іншы від гэтага сямейства^[5]. Адзін з найбуйнейшых відаў, прадстаўнікі якога пражываюць на дрэвах, ёсьць голуб Ducula galeata, які ў цяперашні час знаходзіцца пад пагрозай выміраньня^[6].

Анатомія і фізыялёгія

У цэлым анатоміі галубовых характэрныя кароткія лапкі, кароткая дзюба і маленькія галоўкі на вялікіх кампактных целах^[7]. Як і некаторыя іншыя птушкі, у галубовых няма жаўцяку^[8]. Некаторыя сярэднявечныя натуралісты прыйшлі да высновы, што ў іх адсутнічае жоўць, што паводле сярэднявечнае тэорыі чатырох характараў тлумачылася нібыта добрым норавам галубоў^[9]. На самай справе, аднак, у іх ёсьць жоўць, як яшчэ раней выявіў Арыстотэль разумеў, якая вылучаецца непасрэдна ў кішачнік^[10].

Галубовыя крылы вялікія і маюць адзінаццаць асноўных пёраў^[11]. Цягліцы крылаў ёсьць даволі моцнымі, складаючы 31—44% ад іхнае агульнае масы цела^[12]. Галубовыя зьяўляюцца аднымі з самых моцных лятуноў з усіх птушак^[11].

У сэрыі экспэрымэнтаў, якія ў 1975 годзе былі зьдзейсьнены доктарам Маркам Б. Фрыдманам, выкарыстоўваючы галубоў, было паказана, што іхная характэрнае боўтаньне галавой тлумачыцца натуральным жаданьнем захоўваць сталасьць зроку^[13]. Гэта было яшчэ раз даказана ў экспэрымэнце доктара Бары Фроста ў 1978 годзе, у якім галубы былі разьмешчаны на бегавых дарожках; было заўважана, што яны ня боўталі галовамі, бо навакольле было нязьменным^[14].

Глядзіце таксама

• Шызы голуб

Крыніцы

1. Crome, Francis H.J. (1991). Forshaw, Joseph, ed. «Encyclopaedia of Animals: Birds». London: Merehurst Press. — С. 115—116. — ISBN 1-85391-186-0.
2. «Columbidae: doves and pigeons». Animal Diversity Web.
3. «Victoria crowned-pigeon». Arkive.
4. «Southern crowned-pigeon». Arkive.
5. Baptista, L. F.; Trail, P. W.; Horblit, H. M. (1997). «Family Columbidae (Doves and Pigeons)». In del Hoyo, J.; Elliott, A.; Sargatal, J. (eds.). «Handbook of birds of the world. 4: Sandgrouse to Cuckoos». Barcelona: Lynx Edicions. — ISBN 978-84-87334-22-1.
6. Thorsen, M., Blanvillain, C., & Sulpice, R. (2002). «Reasons for decline, conservation needs, and a translocation of the critically endangered upe (Marquesas imperial pigeon, Ducula galeata), French Polynesia». DOC Science Internal Series.
7. «Columbidae — Pigeons and Doves». Fauna Paraguay.
8. Hagey, LR; Schteingart, CD; Ton-Nu, HT; Hofmann, AF (1994). «Biliary bile acids of fruit pigeons and doves (Columbiformes)»(недаступная спасылка). Journal of Lipid Research. 35 (11): 2041—2048. PMID 7868982.
9. «Doves». The Medieval Bestiary.
10. Browne, Thomas (1646). «Pseudodoxia Epidemica». III.iii (1672 ed.).
11. «Columbiformes (Pigeons, Doves, and Dodos)». Encyclopedia.com.
12. Clairmont, Patsy (2014). «Twirl: A Fresh Spin at Life». Harper Collins. — ISBN 978-0-8499-2299-2.
13. «Why do pigeons bob their heads when they walk?». Library of Congress.
14. Necker, R (2007). «Head-bobbing of walking birds». Journal of Comparative Physiology A. 193 (12): 1177—1183. DOI:10.1007/s00359-007-0281-3. PMID 17987297.

Вонкавыя спасылкі

Галубовыя — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Гукі галубовых
• Факты пра галубовых. National Pest Management Association