Фёдар Янкоўскі

Фёдар Янкоўскі (21 верасьня 1918, вёска Клетнае, цяпер Глускі раён Магілёўскай вобласьці — 13 лістапада 1989) — беларускі мовазнавец і пісьменьнік. Доктар філялягічных навук, прафэсар (1983).

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Янкоўскі.

Фёдар Янкоўскі лац. Fiodar Jankoŭski
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	21 верасьня 1918 Клетнае[d], Бабруйскі павет, Менская губэрня
Памёр	13 лістапада 1989 Менск, БССР, СССР[1]
Пахаваны	Усходнія могілкі
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	мовазнаўца, пісьменьнік, філёляг
Кірунак	мовазнаўства, проза
Мова	расейская мова[2] і беларуская мова[2]
Дэбют	нарыс у часопісе «Работніца і калгасьніца Беларусі» (1936)
Узнагароды

Біяграфія

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. У 1936 годзе скончыў Рагачоўскі пэдагагічны тэхнікум. Працаваў настаўнікам Буцавіцкай школы Менскага раёну. Скончыў завочна Менскі настаўніцкі інстытут у 1939 годзе, філялягічны факультэт Гарадзенскага пэдагагічнага інстытуту ў 1948 годзе, асьпірантуру пры Менскім пэдагагічным інстытуце. Удзельнік савецка-фінскай (1940) і нямецка-савецкай войнаў.

Пасьля вызваленьня Беларусі працаваў адказным сакратаром рэдакцыі глускай раённай газэты «Сацыялістычная вёска», настаўнікам у сярэдняй школе, выкладнікам беларускай мовы, загаднікам катэдры беларускага мовазнаўства Менскага пэдагагічнага інстытуту. З 1983 — прафэсар катэдры беларускага мовазнаўства.

Сябар Саюзу беларускіх пісьменьнікаў з 1968 году. Складальнік зборнікаў крылатых словаў і афарызмаў, прыказак і прымавак, параўнаньняў, фразэалягізмаў. Заслужаны дзеяч навукі Беларусі 1972. Узнагароджаны ордэнамі Айчыйнай вайны І ступені, Чырвонай Зоркі, «Знак Пашаны», мэдалямі.

У ягоны гонар названая вуліца ў Менску.

Творчасьць

Дэбютаваў у рэспубліканскім друку нарысам у 1936 (часопіс «Работніца і калгасьніца Беларусі»).

Проза

• Абразкі (1975)
• Прыпыніся на часінку (1979)
• І за гарою пакланюся (1982)
• Радасць і боль (1984)
• З нялёгкіх дарог (1988)

Навуковыя працы

• Дыялектны слоўнік (вып. 1—3, 1959—1970)
• Беларускае літаратурнае вымаўленне (1960)
• Пытанні культуры мовы (1961)
• Вусная мова і выразнае чытанне (з У. Калесьнікам, 1962)
• Роднае слова (1967, 2-е выданне ў 1972, 3-е пад назвай «Беларуская мова» ў 1978)
• Беларуская фразеалогія (1968, 1981)
• Беларускія народныя параўнанні (1973)
• Гістарычная граматыка беларускай мовы (ч. I — 1974, ч. II — 1977)
• Сучасная беларуская мова (1984),
• Само слова гаворыць (1986).
• Фразеалагічны слоўнік (з Н. Гаўрош і Я. Лепешавым, 1973). Складальнік зборнікаў крылатых слоў
• З беларускіх літаратурных крыніц (1960)
• Беларускія народныя прыказкі, прымаўкі (1957)
• Беларускія прыказкі, прымаўкі, фразеалагізмы (1962)

Крыніцы

1. Deutsche Nationalbibliothek Record #1055795944 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.
2. Jankoŭskì, Fedar Mìchajlavìč // Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі

Літаратура

• Янкоўскі Фёдар // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік; Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. ISBN 5-340-00709-X.