Фёдар Мачалаў

Фё́дар Іларыё́навіч Мача́лаў (1915, в. Лозы Сожнаўскага раёну Курскай вобласьці, Расейская імпэрыя — 29 сьнежня 1941, каля Таржку Цьвярской вобласьці, РСФСР, СССР) — савецкі пілёт-зьнішчальнік, удзельнік баёў на тэрыторыі Беларусі ў гады Другой сусьветнай вайны.

Фёдар Іларыёнавіч Мачалаў Фёдор Илларионович Мочалов
1915 — 29 сьнежня 1941
Месца нараджэньня	Лозы Сожнаўскага раёну Курскай вобласьці
Месца сьмерці	Таржок Цьвярской вобласьці
Прыналежнасьць	СССР
Род войскаў	авіяцыя
Гады службы	1939—1941
Званьне	капітан
Частка	33-і зьнішчальны авіяцыйны полк 5-ы гвардзейскі зьнішчальны авіяцыйны полк
Узнагароды	Ордэн Леніна

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся ў 1915 року ў вёсцы Лозы Сожнаўскага раёну Курскай вобласьці^[1] (паводле іншых зьвестак у вёсцы Верхнія Лозы Белгарадзкай вобласьці^[2]).

Скончыў адэскую вучэльню лётчыкаў (1939).

22 чэрвеня 1941, у першы дзень нямецкага ўварваньня ў Беларусь, намесьнік камандзіра эскадрыльлі 33-га авіяцыйнага палку Фёдар Мачалаў адным зь першых зьбіў варожы самалёт-выведнік^[3]. Са жніўня 1941 — капітан, камандзір зьвяна ў складзе 129-га зьнішчальнага авіяцыйнага палку (пазьней пераўтвораны ў 5-ы гвардзейскі зьнішчальны авіяцыйны полк^[4]). У выніку штурмавых дзеяньняў з удзелам Мачалава было зьнішчана 15 самалётаў, 7 цыстэрнаў з палівам, 10 агнявых пунктаў, 12 аўтамашын з грузам і 700 вайскоўцаў.

Загінуў 29 сьнежня^[1] (або 26 сьнежня^[2]) 1941 у раёне Таржку пры спробе пасадзіць ЛаГГ-3, у якога спыніўся матор^[3]. Пахаваны ў вёсцы Залазіна Новакарэльскага раёну Калінінскай вобласьці, перазахаваны ў братэрскую магілу ля вёскі Талмачы Ліхаслаўскага раёну Цьвярской вобласьці^[5]. Загадам №102 ад 28 сакавіка 1942 узнагароджаны ордэнам Леніна (пасьмяротна).

Памяць

Імя Фёдара Мачалава носіць вуліца ў Пружанах Берасьцейскай вобласьці, дзе ён служыў на пачатку вайны.

Крыніцы

1. Федор Илларионович Мочалов (рас.) Личный состав. Авиаторы Второй мировой. Праверана 28 лістапада 2011 г.
2. Мочалов Фёдор Илларионович (1911 — январь 1942) // Их именами названы…: Энцикл. справочник. — Мн.: БелСЭ, 1987. — С. 435. — 30 000 ас.
3. А. И. Лавейкин. Воспоминания участника Великой Отечественной Войны Героя Советского Союза генерал-майора авиации Лавейкина Ивана Павловича (рас.) История. ВВС России. Праверана 28 лістапада 2011 г.
4. 129-й истребительный авиационный полк -> 5-й гвардейский истребительный авиационный Берлинский Краснознаменный ордена Богдана Хмельницкого полк (рас.). Авиаторы Второй мировой (18 жніўня 2009). Праверана 28 лістапада 2011 г.
5. Лихославльский район. Список воинов, погибших, умерших от ран (болезней) и захороненных на территории Тверской области, на которых отсутствуют сведения о призыве, месте рождения и проживании родственников // Книга памяти Лихославльского района Т. 11.

Літаратура

• Мочалов Фёдор Илларионович (1911 — январь 1942) // Их именами названы…: Энцикл. справочник. — Мн.: БелСЭ, 1987. — С. 435. — 30 000 ас.
• Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Пружанскага р-на / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.; Маст. А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1992. ISBN 5-85700-094-7. — С. 150—151.

Вонкавыя спасылкі

• Фёдар Мачалаў на праекце «Авіятары Другой сусьветнай» (рас.)