Рашыльд

Рашыльд (па-француску: Rachilde), сапраўднае імя Маргрыт Эмэры (Marguerite Eymery; 11 лютага 1860, Пэрыгё, Францыя - 4 красавіка 1953, Парыж, Францыя) - француская пісьменьніца, драматургіня, гаспадыня літаратурнага салёну. Каралева францускага ўпадніцтва^[2].

Рашыльд
Rachilde
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні	Marguerite Eymery
Псэўданімы	Rachilde, Jean de Childra, Jean de Chibra
Нарадзілася	11 лютага 1860 Пэрыгё, Дардонь, Францыя
Памерла	4 красавіка 1953 (93 гады) Парыж
Пахаваная	Баньё[d][1]
Сужэнец	Альфрэд Валет[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	пісьменьніца
Гады творчасьці	1877-1953
Мова	француская
Значныя творы	Monsieur Vénus (1884), La Marquise de Sade (1887), Madame Adonis (1888), Les Hors Nature (1897), La Tour d'amour (1899)
Узнагароды
Рашыльд у Вікісховішчы

Жыцьцяпіс

Дачка вайскоўца, які адвярнуўся ад яе ў дзяцінстве, бо хацеў хлопчыка, і эксцэнтрычнай маці, прыхільніцы сьпірытызму. У маладым узросьце адмовілася ад першага жаніха-вайскоўца, прапанаванага бацькам. Рана пачала пісаць, хаваючы тэксты. Пад псэўданімам друкавала свае першыя навэлі і казкі ў мясцовай газэце L'Écho de la Dordogne^[3]. Два гады навучалася ў кляштары, перш чым прыбыла ў Парыж ва ўзросьце 18 гадоў. Была цудоўнай вершніцай, а таксама валодала пісталетам і шпагай^[4]. У Парыжы адразу набыла скандальную славу, бо апраналася і рабіла прычоску ў хлапечым стылі. Замовіла візытоўкі, на якіх было пазначана: Rachilde, homme de lettres (Рашыльд, пісьменьнік). Першапачаткова ўвесь Парыж успрымаў яе за мужчыну^[5]. У 1885 яна папрасіла і атрымала дазвол прэфэктуры паліцыі насіць мужчынскі касьцюм^[6]. Пасьля эксцэнтрычнай маладосьці пісьменьніца пабралася шлюбам з Альфрэдам Валетам, дырэктарам «Mercure de France», сымбалісцкага літаратурнага часопіса, а пазьней і выдавецтва. Шмат год яна трымала літаратурны салён, сталася слыннай літаратурнай крытыкіняй. Мела славу «каралевы францускага ўпадніцтва» і «стваральніцы новых грахоў»^[7]. Памерла амаль забытая ўсімі ва ўзросьце 93 год у 1953 годзе ў Парыжы^[8].

Псэўданім

У маладосьці падчас сэансу сьпірытызму, арганізаванага маці, выбрала сабе псэўданім на аснове імя нібыта духу, які зьявіўся ўсім на сэансе, - Рашыльд^[9]. Маладая Маргрыт палюбіла гэты гендарны эківок і пачала падпісваць свае творы гэтым псэўданімам. Апрача гэтага часам падпісвалася іншымі псэўданімамі: Jean de Childra і Jean de Chibra^[10].

Творчасьць

Надзвычай плённая празаіца, яна напісала больш за шэсцьдзесят пяць раманаў і зборнікаў навэляў і драмаў^[11]. Першы тэкст - навэлю - надрукавала ў 1877 годзе. У раманах яе вельмі рана зацікавілі пытаньні сэксуальнай ідэнтычнасьці, гомасэксуальнага і любога нетрадыцыйнага каханьня, што адлюстравана ў ейным самым вядомым рамане «Спадар Вэнэра» (Monsieur Vénus, 1884), які заваяваў ёй непасрэдную і ў значнай ступені скандальную славу. Гэты раман распавядае пра дзіўную сувязь паміж арыстакратычнай, эксцэнтрычнай і ўладнай жанчынай і фэмінізаваным, вельмі прыгожым флярыстам^[12].

Значная частка першавыданьняў пісьменьніцы даступныя ў фондах Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі. Сёньня да ейнай творчасьці актыўна вяртаюцца гендэрныя дасьледнікі і дасьледніцы.

Бібліяграфія

Прыжыцьцёвыя творы

• “La Création de l’oiseau Mouche”, навэля, 1877
• Les Grandes Manœuvres de Thiviers, Paris, 1879
• Monsieur de la Nouveauté, Paris, 1880
• La Femme du 199e régiment (fantaisie militaire), Périgueux, 1881
• Histoires bêtes pour amuser les petits enfants d'esprit, Paris, 1884
• Monsieur Vénus, roman matérialiste (avec Francis Talman), Bruxelles, Auguste Brancart, 1884
• Nono, roman de mœurs contemporaines, Paris, 1885
• Queue de poisson, Bruxelles,1885
• À Mort, Paris,1886
• La Virginité de Diane, Paris,1886
• La Marquise de Sade, Paris, E. Monnier,1887
• Le Tiroir de Mimi-Corail, Paris,1887
• Madame Adonis, Paris, E. Monnier,1888
• Monsieur Vénus (avec préface de Maurice Barrès), Paris, Félix Brossier,1889
• Le Mordu, mœurs littéraires, Paris, Félix Brossier,1889
• L'Homme roux (nouvelle), Paris, Librairie Illustrée (les oubliés),1889
• Minette, Paris, Librairie française et Internationale,1889
• La Sanglante Ironie, Paris, Léon Genonceaux,1891
• Théâtre, Paris,1891
• Le Château hermétique, Paris, le Mercure de France,1892
• L'Animale, Mercure de France, Paris,1893
• Le Démon de l'absurde, Paris, 1894
• La Princesse des Ténèbres, Paris,1896
• Les Hors Nature. Mœurs contemporaines, Paris,1897
• L'Heure sexuelle, Paris,1898
• La Tour d'amour, Paris, 1899
• Contes et nouvelles suivis du Théâtre, Paris, 1900
• La Jongleuse, Paris, Mercure de France, 1900
• L'Imitation de la mort, nouvelles, Paris, 1903
• Le Dessous, Paris: Mercure de France, 1904
• Le Meneur de louves, Paris, 1905
• Son Printemps, Paris, 1912
• La Terre qui rit, Paris, Éditions de la Maison du livre, 1917
• Dans le puits ou la vie inférieure, Paris, Mercure de France, 1918
• La Découverte de l'Amérique, Genève, 1919
• La Maison vierge, Paris, 1920
• La Souris japonaise, Paris, 1921
• Les Rageac, Paris, 1921
• Le Grand Saigneur, Paris, 1922
• L'Hôtel du Grand Veneur, Paris,1922
• Le Château des deux amants, Paris, Flammarion,1923
• Le Parc du mystère (en collaboration avec F. de Homem Christo), Paris, Flammarion,1923
• Au Seuil de l'enfer (en collaboration avec F. de Homem Christo), Paris, Flammarion,1924
• La Haine amoureuse, Paris, Flammarion,1924
• Le Théâtre des bêtes (illustrations de Roger Reboussin), Paris, Les Arts et le Livre,1926
• Refaire l'amour, Paris, Ferenczi,1927
• Alfred Jarry ou le surmâle de lettres, Paris, Grasset,1927
• Le Prisonnier (en collaboration avec A. David), Paris, éd. de France,1928
• Madame de Lydone, assassin, Paris, Ferenczi,1928
• Pourquoi je ne suis pas féministe, Paris, éd. de France,1928
• La Femme aux mains d'ivoire, Paris, éd. des Portiques,1929
• Le Val sans retour (en collaboration avec J.-J. Lauzach), Paris, Fayard,1929
• Portraits d'hommes, Paris, Mornay,1929
• L'Homme aux bras de feu, Paris, Ferenczi, 1930
• Les Voluptés imprévues, Paris, Ferenczi, 1931
• Notre-Dame des rats, Paris, Querelle,1931
• Jeux d'artifice, Paris, Ferenczi, 1932
• L'Amazone rouge, Paris, Lemerre,1932
• La Femme Dieu, Paris, Ferenczi, 1934
• Mon étrange plaisir, Paris, Baudinière,1934
• L'Aérophage (en collaboration avec J.-J. Lauzach), Paris, Les écrivains associés,1935
• L'Autre Crime, Paris, Mercure de France,1937
• Les Accords perdus, Paris, Corymbes,1937
• La Fille inconnue, Paris, Imprimerie la technique du livre,1938
• Pour la lumière, Paris, Fayard,1938
• L'Anneau de Saturne, Paris, Ferenczi & fils,1939
• Face à la peur, Paris, Mercure de France,1939
• Duvet-d'Ange. Confession d'une jeune homme de lettres, Paris, Messein,1943
• Le roman d'un homme sérieux. Alfred Vallette à Rachilde 1885-1889, Paris, Mercure de France
• Survie, Paris, Messein,1945
• Quand j'étais jeune, Paris, Mercure de France, 1947.

Пасьмяротныя выданьні

• À l'Auberge de l'aigle, Reims, À l'Écart,1977
• L'Homme qui raille dans les cimetières, présentation de Paul Gayot, Paris, Éditions du Fourneau,1982
• 14 contes de jeunesse, présentation de Christian Soulignac, Paris, Éditions du Fourneau,1983
• Portrait de Hugues Rebell, Reims, À l'Écart, 1987
• Auriant, Reims, À l'Écart,1987
• Lettre à Charles Régismanset, collection Lettres de Femmes no 1, présentation de Christian Soulignac, Reims, À l'Écart, 1991
• Trois lettres à Alfred Jarry, présentation de Sylvain Goudemare, Paris, Les Silènes, 1991.

Сучасныя перавыданьні

• Monsieur Vénus (avec préface de Maurice Barrès et une lettre autographe inédite), Paris, Réédition Flammarion,1926,1977, 1992, 1998
• La Femme aux mains d'ivoire, Réédition Paris, J. Ferenczi et fils, avec bois originaux de Claude-René Martin),1937
• Le Château hermétique, Réédition, sl, Ver Soli Ter,1963
• La Terre qui rit, Paris, Réédition Éditions du Fourneau, 1980
• L'Animale, Paris, Réédition au Mercure de France, avec une préf. d’Édith Silve,1993
• Les Hors Nature, Paris Réédition Séguier," Bibliothèque Décadente", présentation de Jean de Palacio,1993
• Mon étrange plaisir, Paris, Réédition chez J. Losfeld, coll. Les Feuilles d’Éros,1993
• La Tour d'amour, Paris, Réédition au Mercure de France avec une préf. d’Édith Silve, 994
• La Marquise de Sade, Paris, Réédition Gallimard, coll. L'Imaginaire avec une préf. d’Édith Silve, Paris,1996
• Alfred Jarry ou le surmâle de lettres, Réédition Arléa, 2007.

Крыніцы

1. https://www.landrucimetieres.fr/spip/spip.php?article5228
2. Claude Dauphiné, Rachilde, femme de lettres 1900, Éditions Pierre Fanlac, 1985.
3. Nelly Sanchez, «Rachilde ou la décadence du Naturalisme », Les Cahiers Naturalistes, no 73, 1999, p. 275-283.
4. Pierre Philippe, «Rachilde saisie par la débauche», Le Monde,‎ 21 août 1998.
5. Claude Dauphiné, Rachilde, Mercure de France, 1991.
6. Christine Bard, «Le «DB58» aux Archives de la Préfecture de Police», Clio. Histoire‚ femmes et sociétés, no 10, 1999.
7. Benoît Pivert, «Madame Rachilde, homme de lettres et reine des décadents», Revue d’art et de littérature, musique, janvier 2006.
8. Claude Dauphiné, Rachilde, femme de lettres 1900, Éditions Pierre Fanlac, 1985.
9. Pierre Kyria, «Rachilde l'ambiguë», Le Monde,‎ 10 mai 1991.
10. Claude Dauphiné, Rachilde, Mercure de France, 1991.
11. Claude Dauphiné, Rachilde, femme de lettres 1900, Éditions Pierre Fanlac, 1985.
12. Nelly Sanchez, Images de l’Homme dans les romans de Rachilde et de Colette (1884-1943), Éditions Universitaires Européennes, Sarrebruck. 2010, 389 p