Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе

Найвышэ́йшая лі́га чэмпіяна́ту Белару́сі па футбо́ле — спаборніцтва паміж найлепшымі прафэсійнымі футбольнымі клюбамі Беларусі, якое праводзіцца ў межах чэмпіянату Беларусі па футболе. Пераможца вышэйшай лігі аб’яўляецца чэмпіёнам Беларусі па футболе.

Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе
Краіна	Беларусь
Канфэдэрацыя	УЭФА
Заснаваная	1992
Колькасьць камандаў	16
Вылет у	Першая ліга
Узровень ў пірамідзе	Узровень 1
Хатнія кубкі	Кубак Беларусі, Супэркубак Беларусі
Міжнародныя кубкі	Ліга чэмпіёнаў Ліга канфэрэнцыяў
Дзейны чэмпіён	Дынама Менск — 8-ы тытул (2023)
Найбольш пасьпяховы клюб	БАТЭ — 15 тытулаў
ТБ-партнэры	Беларусь 5
Вэб-сайт	abff.by
Сэзон 2024 году

Гісторыя

Першы чэмпіянат Беларусі быў разыграны ў 1992 годзе. У ім удзельнічалі прадстаўнік БССР у вышэйшай лізе чэмпіянату СССР менскае «Дынама», яшчэ пяць камандаў, якія гулялі ў іншых лігах саюзнага чэмпіянату, і дзесяць камандаў з чэмпіянату БССР. Паколькі было прынята рашэньне аб тым каб перайсьці ад прынятага ў СССР футбольнага календара, калі чэмпіянат пачынаўся ўвесну, а сканчаўся восеньню на «эўрапейскую» сыстэму «восень-вясна», то першы чэмпіянат быў разыграны ў адно кола. Розыгрыш чэмпіянату такім чынам працягваўся да сэзону 1994—1995 гадоў, пасьля чаго зноў перайшлі на «вясну-восень».

Колькасьць камандаў, якія гулялі ў лізе вагалася паміж 14 і 16 (у сэзоне 1992—1993 гадоў іх было 17), пакуль у 2010 годзе ліга не была скарочана да 12 клюбаў. У сэзонах 2010—2012 гадоў кожны клюб гуляў з кожным іншым тры разы: на полі якога суперніка будзе праходіць адзін матч з трох, а на якім два вырашаецца падчас лёсаваньня. У сэзоне 2013 году фармат спаборніцтваў быў зьменены на двухэтапны. У першых дзьвюх колах 12 камандаў гулялі два разы кожная з кожнай, пасьля чаго падзяляліся на дзьве шасьцёркі (6 найлепшых і 6 найгоршых), у якіх яшчэ ў два колы разыгрывалі месцы з 1 па 6 у першай шасьцёрцы і з 7 па 12 у другой. За кожную перамогу клюбу налічваюцца тры пункты, за нічыю — адзін, за паразу — нуль. У канцы сэзону клюб з найменшай колькасьцю пунктаў пераходзіў у першую лігу, а яе пераможца пераходзіў у вышэйшую лігу. З 2010 году некалькі клюбаў з вышэйшай і першай ліг гулялі ў турніры за права выступаць у наступным годзе ў вышэйшай лізе. Пасьля сэзону 2014 году вышэйшая ліга ізноў была пашыраная да 14 камандаў, якія згулялі паміж сабой у два колы, а з сэзону 2016 году ліга была пашыраная да 16 камандаў.

З 2004 году для атрыманьня права на ўдзел у вышэйшай лізе клюбы павінныя прайсьці працэс ліцэнзаваньня ад БФФ. Пераможца лігі атрымлівае залатыя мэдалі чэмпіянату Беларусі па футболе і права прадстаўляць у наступным сэзоне Беларусь у Лізе чэмпіёнаў. Прызэры гуляюць у Лізе Эўропы. Клюб, які стаў чэмпіёнам лігі пяць разоў (не абавязкова запар), мае права зьмясьціць выяву залатой зоркі на сваёй эмблеме.

11 траўня 2023 году Камітэт кантрольна-дысцыплінарных і этычных пытаньняў Беларускай фэдэрацыі футболу пазбавіў футбольны клюб «Шахцёр» залатых мэдалёў, а «Энэргетык-БДУ» — срэбраных. На падставе зьвестак Сьледчага камітэту Беларусі і апытаньня 20 асобаў выявілі ладжаньне кіраўніцтвам салігорскага клюбу «Шахцёр» дамоўных гульняў у ходзе першынства Беларусі 2022 году праз подкуп каманды «Энэргетык-БДУ» ў Найвышэйшай лізе. За гэта «Энэргетык-БДУ» і «Шахцёр» таксама адхілілі ад удзелу ў эўрапейскіх кубкавых турнірах 2023—2024 гадоў^[1].

Пераможцы

Сэзон	Пераможца	Агульная колькасьць перамог	Другое месца	Трэцяе месца
2023	Дынама Менск	8	Нёман Горадня	Тарпэда-БелАЗ Жодзін
2022				БАТЭ Барысаў
2021	Шахцёр Салігорск	3	БАТЭ Барысаў	Дынама Менск
2020	Шахцёр Салігорск	2	БАТЭ Барысаў	Тарпэда-БелАЗ Жодзін
2019	Дынама Берасьце	1	БАТЭ Барысаў	Шахцёр Салігорск
2018	БАТЭ Барысаў	15	Шахцёр Салігорск	Дынама Менск
2017	БАТЭ Барысаў	14	Дынама Менск	Шахцёр Салігорск
2016	БАТЭ Барысаў	13	Шахцёр Салігорск	Дынама Менск
2015	БАТЭ Барысаў	12	Дынама Менск	Шахцёр Салігорск
2014	БАТЭ Барысаў	11	Дынама Менск	Шахцёр Салігорск
2013	БАТЭ Барысаў	10	Шахцёр Салігорск	Дынама Менск
2012	БАТЭ Барысаў	9	Шахцёр Салігорск	Дынама Менск
2011	БАТЭ Барысаў	8	Шахцёр Салігорск	Гомель
2010	БАТЭ Барысаў	7	Шахцёр Салігорск	Менск
2009	БАТЭ Барысаў	6	Дынама Менск	Дняпро Магілёў
2008	БАТЭ Барысаў	5	Дынама Менск	МТЗ-РІПА Менск
2007	БАТЭ Барысаў	4	Гомель	Шахцёр Салігорск
2006	БАТЭ Барысаў	3	Дынама Менск	Шахцёр Салігорск
2005	Шахцёр Салігорск	1	Дынама Менск	МТЗ-РІПА Менск
2004	Дынама Менск	7	БАТЭ Барысаў	Шахцёр Салігорск
2003	Гомель	1	БАТЭ Барысаў	Дынама Менск
2002	БАТЭ Барысаў	2	Нёман Горадня	Шахцёр Салігорск
2001	Белшына Бабруйск	1	Дынама Менск	БАТЭ Барысаў
2000	Славія Мазыр	2	БАТЭ Барысаў	Дынама Менск
1999	БАТЭ Барысаў	1	Славія Мазыр	Гомель
1998	Дняпро-Трансмаш Магілёў	1	БАТЭ Барысаў	Белшына Бабруйск
1997	Дынама Менск	6	Белшына Бабруйск	Лякаматыў-96 Віцебск
1996	МВКЦ Мазыр	1	Дынама Менск	Белшына Бабруйск
1995	Дынама Менск	5	МВКЦ Мазыр	Дынама-93 Менск
1994—1995	Дынама Менск	4	Дзьвіна Віцебск	Дынама-93 Менск
1993—1994	Дынама Менск	3	Дынама-93 Менск	КІМ Віцебск
1992—1993	Дынама Менск	2	КІМ Віцебск	Беларусь Менск
1992	Дынама Менск	1	Дняпро Магілёў	Дынама Берасьце

Агульная табліца ўсіх часоў

Зьвесткі па заканчэньні чэмпіянату 2017 году.

Каманда	У	Г	В	Н	П	РМ	Пкт
Дынама Менск	28	793	474	174	145	1449-664	1596
БАТЭ Барысаў	21	612	410	122	80	1212-465	1352
Шахцёр Салігорск	28	793	375	196	222	1136-804	1321
Нёман Горадня	28	794	288	207	299	882-955	1071
Дынама Берасьце	28	793	273	194	326	960-1048	1013
Дняпро Магілёў	25	707	261	176	270	913-889	959
Гомель	23	655	255	144	256	796-811	909
Віцебск	23	643	244	162	237	746-776	894
Белшына Бабруйск	20	578	219	128	231	787-770	785
Тарпэда-БелАЗ Жодзін	19	543	200	139	204	629-623	739
Нафтан Наваполацак	21	615	190	131	294	716-945	701
Славія Мазыр	16	450	170	95	185	640-663	605
Тарпэда Менск	15	413	157	112	144	477-457	583
Менск	11	328	115	82	131	391-387	427
Дынама-93 Менск	6	181	99	43	39	296-157	340
Маладэчна-2000	12	323	80	80	163	339-490	320
Партызан Менск	7	198	80	42	76	288-281	282
Тарпэда-Кадзіна Магілёў	10	271	64	76	131	266-444	268
Ведрыч-97 Рэчыца	8	208	46	44	118	167-327	182
Слуцак	5	148	46	37	65	130-168	175
Дарыда Менскі раён	6	168	44	38	86	165-252	170
Бабруйск	5	122	44	34	44	119-145	166
Ліда	7	182	38	46	98	144-289	160
Граніт Мікашэвічы	4	112	31	35	46	112-161	128
Гарадзея	3	90	25	35	30	104-107	110
Іслач Менскі раён	3	90	29	21	40	80-122	108
Атака Менск	3	75	29	16	30	86-93	103
Лякаматыў Менск	4	112	23	25	64	100-187	94
Лякаматыў Віцебск	4	107	22	27	58	82-181	93
Зорка-БДУ Менск	4	112	21	23	68	106-228	86
Смаргонь	3	82	18	26	38	58-114	80
Камунальнік Слонім	3	89	15	17	57	66-191	62
Будаўнік Старыя Дарогі	3	77	14	18	45	48-117	60
Крумкачы Менск	2	60	14	16	30	50-86	58
Трансмаш Магілёў	1	30	8	4	18	30-52	28
Прамень Менск	1	30	4	12	14	24-44	24
Смалявічы	1	30	5	9	16	21-39	24
Савіт Магілёў	1	30	5	6	19	28-61	21
Сьвіслач-Дах Асіпавічы	1	30	4	4	22	24-74	16

Тоўстым шрыфтам вылучаныя каманды, якія гралі ў вышэйшай лізе ў сэзоне 2018 году.

Дасягненьні

Клюб	Чэмпіён	Другое месца	Трэцяе месца
БАТЭ	15	7	2
Дынама Менск	8	9	7
Шахцёр	3	6	8
Славія	2	2	—
Белшына	1	1	2
Гомель	1	1	2
Дняпро	1	1	1
Дынама Берасьце	1	—	1
Нёман	—	2	—
Віцебск	—	2	2
Дынама-93	—	1	3
Партызан	—	—	2
Тарпэда-БелАЗ Жодзін	—	—	2
Менск	—	—	1

Крыніцы

1. «Шахцёр» і «Энэргетык-БДУ» адхілены ад удзелу ў эўракубкавых турнірах // Беларускае тэлеграфнае агенцтва, 11 траўня 2023 г. Праверана 12 траўня 2023 г.

Вонкавыя спасылкі

• Сайт Беларускай фэдэрацыі футболу (бел.)
• Беларускі футбольны партал (рас.)
• Газэта «Прессбол» (рас.)