карціна Яна Матэйкі From Wikipedia, the free encyclopedia
«Канстытуцыя 3 траўня 1791 году» — карціна Яна Матэйкі, напісаная да стагодзьдзя прыняцьця першай польскай канстытуцыі. У гэтым творы злучаныя ў асобна ўзятым моманце мноства сюжэтных ліній разьвіцьця польскай гісторыі. У дадзеным выпадку абраны момант пераходу паслоў Сэйму з Заліы пасяджэньняў у сабор сьв. Яна.
| Канстытуцыя 3 траўня 1791 | |
 | |
| Польская мова: Konstytucja 3 Maja 1791 roku | |
| Мастак | Ян Матэйка |
|---|---|
| Год | 1891 |
| Тып | алей, палатно |
| Памеры | 247 × 446 см |
| Месцазнаходжаньне | Варшаўскі нацыянальны музэй, Варшава |
Па вуліцы ў кірунку да касьцёлу рухаюцца, акружаныя вітаючым іх натоўпам, творцы і прыхільнікі Канстытуцыі. Працэсію ўзначальвае кароль Станіслаў Аўгуст Панятоўскі (17). Крыху наводдаль ад караля ідзе аўтар рэформы адукацыі Гуга Калантай (11). За яго сьпіной стаяць Ігнат Патоцкі (13) і Адам Чартарыйскі (14).
Ззаду нясуць на сваіх плячах двух маршалаў сэйму — Станіслава Малахоўскага (1) і Казімера Нестара Сапегу (5). Адзін з апорных — Юльян Нямцэвіч (6), другі (пад паднятым тэкстам Канстытуцыі) — Ігнат Закжэўскі (3). За ім відаць твар Тадэвуша Касьцюшкі (4). Замыкаюць шэсьце Станіслаў Сташыц (26) і Анджэй Замойскі (27). Апошні цягне за сабой селяніна-разяваку з натоўпу (33). Паміж імі — Антоні Тызэнгаўз (32).
Ля сьцяны пад скульптурай стаіць Антон-Станіслаў Сьвятаполк-Чацвярцінскі (21), павешаны варшавянамі ў чэрвені 1794. Сьпіной да гледачоў зь перавязьзю стаіць адзін з самых багатых вяльможаў Польшчы, вялікі каронны гетман Рэчы Паспалітай Францішак-Ксавэры Браніцкі (10), будучы цесьць Міхаіла Варанцова.
Паваліўся на зямлю Ян Сухаржэўскі (8). Побач у сьветлым з паднятай рукой Казімеж Канопка (29). Справа на кані — Юзэф Панятоўскі (34). Зьлева ўнізе ў натоўпе павярнуўся тварам да гледача Ян Кіліньскі (24). Акрамя таго, на карціне намаляваны Даратэя (герцагіня Курляндыі) (18), марганатычная жонка караля Эльжбета Грабоўска (19) і Ян Дэкерт (20), Антоній Златніцкі (22).
Сярод прадстаўленых на карціне сьведак гістарычнай падзеі знаходзяцца і так званыя фігуры-камэнтары — вобразы, закліканыя незаўважна і ненавязьліва падкрэсьліць аўтарскае стаўленьне да таго, што здарылася. На карціне дасьледчыкі знаходзяць як мінімум дзьве падобныя фігуры: гэта стары жыд, які красамоўна жэстыкулюе (37, у правым ніжнім куце) і ксёндз Хофбаўэр (25, у ніжняга краю карціны, зьлева). Лічыцца, што гэтыя фігуры паказваюць крытычнае стаўленьне мастака да намаляванай падзеі. Матэйка на самай справе быў перакананым кансэрватарам, праціўнікам лібэральных уставаў Канстытуцыі.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
