Remove ads
Аляксандар Юльян Міцке́віч (польск. Aleksander Julian Mickiewicz; 1801, Наваградак[a][1]. Наваградзкага павету Гарадзенскай губэрні, Расейская імпэрыя — 16 лістапада 1871, Кобрынь, Кобрынскі павет, Гарадзенская губэрня — юрыст, прафэсар права, малодшы брат Адама Міцкевіча.
- Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Міцкевіч.
| Aleksander Julian Mickiewicz | |
 Аляксандар Міцкевіч | |
 Герб «Порай» | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 11 жніўня 1801 |
| Памёр | 16 лістапада 1871 (70 гадоў) |
| Пахаваны | |
| Род | Міцкевічы |
| Бацькі | Мікалай Міцкевіч Барбара з Маеўскіх |
| Жонка | Тэрэза Тэраевіч |
| Дзеці | Марыя Аляксандраўна Міцкевіч (Сьвянціцкая), Францішак Міцкевіч |
| Рэлігія | рыма-каталік |
| Дзейнасьць | юрыст |
Бацька Аляксандра Мікалай выводзіў сваё паходжаньне са шляхецкага роду Рымвідаў-Міцкевічаў гербу «Порай», заснавальнікам якога нібыта быў літоўскі баярын Рымвід[2]. Брат Аляксандра Адам Міцкевіч пісаў аб баярыне Рымвідзе ў сваёй «Гражыне». Аднак дваранства Рымвідаў-Міцкевічаў не было прызнана й зацьверджана ў Расейскай імпэрыі, бо Міцкевічы не прадставілі слушных доказаў[3]. Маці паэта, Барбара, якая мела сястру-блізьніцу Марыяну, нарадзілася ў 1768 годзе[4], паходзіла з роду Маеўскіх гербу «Стары конь», у Наваградзкім ваяводзтве вядомым зь сярэдзіны XVII ст. Яе бацькамі былі Матэвуш Маеўскі, які пад канец жыцьця быў эканомам у маёнтку Чомбраў, які належаў Вузлоўскім, і Кацярына-Ганна з Арэшкаў, дачка наваградзкага ротмістра Юзэфа Арэшкі.
Remove ads
Пачатковую адукацыю атрымаў у Навагрудзкай дамініканскай школе. У 1823 годзе з адзнакай закончыў юрыдычны факультэт Віленскага ўнівэрсытэту. У час студэнцтва актыўна ўдзельнічаў у таварыстве філярэтаў, за што быў арыштаваны й у лістападзе 1823 году — красавіку 1824 году адбываў зьняволеньне ў кляштары францысканцаў у Вільні. Адзін год працаваў у канцылярыі лясных справаў Валынскай губэрні. У 1825 годзе ўдасканальваў юрыдычную адукацыю ў Пецярбурскім і Маскоўскім унівэрсытэтах, дзе быў узнагароджаны як лепшы студэнт і ў 1826 годзе атрымаў званьне «Магістар заканадаўчага й царкоўнага права». Шэсьць гадоў быў выкладчыкам рымскага й літоўска-польскага права ў Крамянецкім ліцэі (Украіна). У год адкрыцьця Кіеўскага ўнівэрсытэту Сьвятога Ўладзіміра абраны сябрам навуковай рады й прафэсарам рымскага права ўнівэрсытэту[b]. Са студзеня 1838 году — прафэсар і дэкан юрыдычнага факультэту Харкаўскага ўнівэрсытэту. У жніўні 1858 году сышоў на пэнсыю.
Каля 1859 г. вярнуўся ў Літву з намерам набыць (а дакладней — выкупіць) фальварак Завосьсе альбо фамільны дом у Наваградку, канфіскаваны падчас рэпрэсый за ўдзел старэйшага брата Францішка ў Лістападаўскім паўстаньні. Пляны Аляксандра не зьдзейсьніліся, таму ён выкупіў невялікі маёнтак Губэрня пад Кобрынам, дзе пражыў больш 10 гадоў. Там ён працягваў займацца гісторыка-літаратурнай дзейнасьцю. У перапынках паміж гаспадарчымі справамі рыхтаваў да друку навуковыя працы «Энцыклапедыя права» і «Курс рымскага права». Выдаў у Варшаве вучэбны дапаможнік па «Літоўскім Статуце» — «Пра ўплыў рымскага права на літоўска-польскае й маскальскае заканадаўства». Публікаваў артыкулы «Пра побыт і этнаграфію сялян Кобрынскага павета». За гады жыцьця на Кобрыншчыне сям’ю Міцкевічаў неаднойчы наведвалі пляменьнікі — дзеці Адама Міцкевіча — Уладзіслаў (упершыню наведаў Кобрын у 1861), Марыя (у 1862), пазьней — Юзэф.
Аляксандар Міцкевіч перажыў свайго старэйшага брата Адама на 16 гадоў. Высока цаніў яго як паэта. Сабраў велізарную бібліятэку ў памяць брата й перадаў у Кобрынскі хрысьціянскі храм і Варшаўскую Акадэмію навук. Публікаваў артыкулы «Пра побыт і этнаграфіі сялян Кобрынскага павета».
Памёр Аляксандар Міхайлавіч Міцкевіч 16 лістапада 1871[c] году й пахаваны на старых кобрынскіх могілках каля Петра-Паўлаўскай царквы.
Remove ads
У 1847 годзе ажаніўся з Тэрэзай Тэраевіч, у шлюбе зь якой мелі дачку дачку Марыю Міцкевіч, у замужніцтве — Сьвянціцкая й сына Францішака. Сын Францішак стане ўдзельнікам Студзеньскага паўстаньня й прыхільнікам Рамуальда Траўгута, пасьля ён пабраўся шлюбам у ўдавой Рамуальда Траўгута Антанінай Касьцюшка.
Захаваўся помнік на сямейнай магіле Міцкевічаў, дзе пахаваны Аляксандар, яго жонка Тэрэза і сын Францішак. Помнік уяўляе сабой вэртыкальную кампазыцыю зь фігурай анёла з крыжам, абвітым кляновай галінкай. Статуя была выраблена па праекце Андрэя Прушынскага з Варшавы.
- Зь ліста Аляксандра Міцкевіча да Францішка Міцкевіча 1860 году: У сваім лісьце ты сумняешся наконт месца нараджэньня брата нашага Адама і выказваеш здагадку пра Літоўку. Мушу таму растлумачыць пра гэта падрабязна. Пытаньне пра месца нараджэньня ўзьнікла з таго, што Бёлт, пакупнік нашага дому, хоча дзеля спэкуляцыі хоча выказаць здагадку, што Адам нарадзіўся ў камяніцы, каб там паставіць помнік і каб ён меў карысьць ад наведвальнікаў, а то і ўвогуле мог прадаць гэтае месца грамадзянам за вялікую суму... Калі ты, будучы старэйшым, ужо навучаўся ў школе, і я доўга сядзеў каля маці, я быў сьведкам яе найбольш сяброўскіх размоваў са старэйшымі жанчынамі, і ўсе дэталі ўрэзаліся ў маю памяць, і многія зь іх пазьней былі пацьверджаны другімі крыніцамі, у тым ліку й месца, дзе жылі нашы бацькі й дзе мы нарадзіліся. Ты нарадзіўся ў доме Дабравольскай, на базыльскім завулку; я ў доме Камінскіх, двое малодшых у доме Дэнейноўскіх, на вуліцы Жыдоўскай. Адам, аднак, нарадзіўся ў Завосьсі.
Remove ads
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads