Станіслаў Даўгайла

Станіслаў Даўгайла
лац. Stanisłaŭ Daŭgajła / Daŭhajła
	; Герб «Задора»
Асабістыя зьвесткі
Род	Даўгялы[d]
Бацькі	Герд;
Жонка	Алушка
Дзеці	Юры

Станіслаў Даўгайла (? — па 1437) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, харужы земскі літоўскі (1413) і віленскі (1431—1437).

Хуткія факты Асабістыя зьвесткі, Род ...

Закрыць

Дагала (Dagalo) — імя германскага паходжаньня^[1]. Іменная аснова -даў(г)- (імёны ліцьвінаў Даўгерд, Даўгер, Даўят; германскія імёны Daugaard, Dauharjis, Dowyatt) паходзіць ад гоцкага daug 'годна', бургундзкага daugjis 'здольны, годны'^[2], а аснова -гайл- (-гал-, -гел-) (імёны ліцьвінаў Відзігайла, Інгела, Монтгайла; германскія імёны Widigail, Ingeila, Montigel) — ад гоцкага і бургундзкага gails 'жвавы, свавольны, ганарысты'^[3]. Такім парадкам, імя Даўгайла азначае «здольны да жвавасьці»^[4].

Адпаведнасьць імя Даўгайла (Даўгіла) германскаму імю Dagilo сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонда Шмітляйна, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў^[5].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Dawgali vexilliferi Wyłnensis (1 верасьня 1431 году)^[6]; Dovgal (15 кастрычніка 1432 году)^[7]; Dawgal vexilliseri Wylnensis [sigilla] (20 студзеня 1433 году)^[8]; Stanislaus alias Dowgalo (9 красавіка 1437 году)^[9]; Dowgal Gyrdowicz (24 чэрвеня 1437 году)^[10]^[11]^[12].

Зь літоўскага баярскага роду, сын Герда (Гірда). Відаць, быў у сваяцтве з Валімонтавічамі^[13].

У 1413 годзе ўваходзіў у склад дэлегацыі, якую вялікі князь Вітаўт даслаў на перамовы пры разглядзе справы Бэнэдыкта Макры, выступаў як харунжы земскі літоўскі. У 1431—1437 гадох быў харунжым віленскім.

У шлюбе з Алушкай (нявысьветленага паходжаньня) меў сына Юрыя.

У 1437 годзе зрабіў наданьне Віленскай катэдры і віленскім францішканам^[13].

У грамаце Віленскай катэдры надаў сваю зямлю Навіны (Nowiny) на дзесяць «бочак» (ad decem tunnas alias beczki)^[14]. Гэта адпавядае многім іншым тагачасным лацінскім граматам літоўскіх князёў і баяраў, дзе з азначэньнем «народны» («гутарковы») падаваліся менавіта беларускія словы^[15].

[1]
Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 391.
[2]
Gamillscheg E. Romania Germanica. Bd. 3: Die Burgunder, Schlußwort. — Berlin und Leipzig, 1936. S. 112.
[3]
Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
[4]
Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 22.
[5]
Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 103.
[6]
Бучинський Б. Кілька причинків до часів вел. князя Свитригайла (1430—1433) // ЗНТШ. Т. 76. — Львів, 1907. С. 135—136.
[7]
Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 81.
[8]
Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 94.
[9]
Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 167.
[10]
Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 168.
[11]
Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 153.
[12]
Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 243.
[13]
Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 244.
[14]
Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 177.
[15]
Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 39—46.

Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)
Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.: Склад — структура — улада / пераклад А. Мікус. — 2-е выд. — Смаленск: Інбелкульт, 2014. — 386 с. — ISBN 978-5-00076-015-4
Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: Тэхналогія, 2001. — 216 с. — 500 ас. — ISBN 978-985-458-050-4

[1] [1]
Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 391.

[2] [2]
Gamillscheg E. Romania Germanica. Bd. 3: Die Burgunder, Schlußwort. — Berlin und Leipzig, 1936. S. 112.

[3] [3]
Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.

[4] [4]
Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 22.

[5] [5]
Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 103.

[6] [6]
Бучинський Б. Кілька причинків до часів вел. князя Свитригайла (1430—1433) // ЗНТШ. Т. 76. — Львів, 1907. С. 135—136.

[7] [7]
Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 81.

[8] [8]
Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 94.

[9] [9]
Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 167.

[10] [10]
Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 168.

[11] [11]
Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 153.

[12] [12]
Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 243.

[Piatrauskas-2014-244-13] [13]
Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 244.

[Dajlida-2019-177-14] [14]
Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 177.

[15] [15]
Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 39—46.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Станіслаў Даўгайла

Wikiwand in your browser!

Станіслаў Даўгайла

Wikiwand in your browser!

Імя

Біяграфія

Мова і культура

Крыніцы

Літаратура

Асабістыя зьвесткі
Герб «Задора»
Род	Даўгялы^[d]
Бацькі	Герд
Жонка	Алушка
Дзеці	Юры