Pwersa

Sa pisika, an pwersa (Ingles: force) iyo an maski anong interaksyon na, kapag mayo nin nagpupugol, iyo babaguhon an paghiro kan sarong bagay. An pwersa pwedeng magkawsa sa pagbago nin belosidad kan sarong bagay na igwang masa (na kabali an pagpoon sa paghiro gikan sa kamugtakan nin pagpapahingalo), i.e., para mag-akselarar. An puwersa pwede man maipahiling bilang sarong pagtulod o pagbutong. An pwersa igwa parehas nin magnitudo asin direksyon, kaya ini sarong bektor na kantidad. Nasusukol ini sa SI na yunit na newton (N). An pwersa iyo pigrerepresenta kan simbolo na F.

Pwersa
An pwersa pwedeng maipahiling bilang an pagtulod o pagbutong sa sarong bagay. Ini iyo huli sa mga pangyayari arug kan grabidad, magnetismo, o maski ano na pwedeng magkawsa nin akselerasyon sa sarong masa.
Bistadong mga simbolo	F→, F, F
Yunit na SI	newton (N)
Ibang mga yunit	dyne, pound-force, poundal, kip, kilopond
Sa basehang yunit nin SI	kg·m/s2
Deribasyon gikan sa ibang mga kantidad	F = m a
Dimensyon	${\displaystyle {\mathsf {M}}{\mathsf {L}}{\mathsf {T}}^{-2}}$

An orihinal na porma kan Ikaduwang Ley ni Newton iyo nagsasabi na an kabilugan na pwersa na minaakto sa sarong bagay iyo parehas sa rikas sa pagbabago kan momentum kaini kaiba an oras. Kun an masa kan bagay iyo konstant, an ley mapahiling na an akselerasyon kan sarong bagay iyo direktang proporsyonal sa kabilugang puwersa na minaakto sa sarong bagay, yaon sa direksyon kan kabilugang pwersa, asin iyo dae proporsyonal sa masa kan bagay.

An mga konsepto na relatibo sa pwersa iyo kabali an: thrust, na nagpapalangkaw sa belosidad kan sarong bagay; drag, na nagpapaina sa belosidad kan sarong bagay; asin an torque, na nagmomokna nin pagbabago sa rotasyonal na rikas kan sarong bagay. Sa mas pinahiwas na lawas, an lambang parte iyo harus nag-aaplikar nin pwersa sa magkataid na mga parte; an distribusyon kan mga arug kaiyang pwersa sa lawas iyo an panlaog na mekanikal na stress. An mga nasambit na panlaog na mekanikal na stress iyo minakawsa nin mayong akselerasyon sa lawas habang an pwersa nagbabalanse sa kada saro. An presyon, an distribusyon kan nagkapirang mga sadit na pwersa na pig-aplikar sa sarong lugar kan lawas, iyo sarong simpleng klase nin stress na kun dae balanse pwedeng magkawsa sa lawas na mag-akselerar. An stress harus nagkakawsa sa depormason kan mga solidong materyal o pagbulos sa mga pluwido.

Mga panluwas na takod

• Bidyo nin pagtukdo sa Tolong Ley ni Newton ni Walter Lewin gikan sa MIT OpenCourseWare
• Sarong simulasyon sa Java kan bektor na pagdugang nin mga pwersa
• Pagpapahiling nin pwersa na nagliliwat sa hugis o mosyon kan sarong bagay (bidyo)