Lava
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
An lava iyo an tunaw o parsyal na tunaw na gapo (magma) na hinale sa interyor nin sarong terestreal na planeta (arog kan Kinaban) o bulan pasiring sa ibabaw kaini. Pwedeng iputok an lava kan bulkan o sa paagi nin ratak sa crust, sa daga o sa irarom kan tubig, parati sa temperatura poon 800 abot 1,200 °C (1,470 sundo 2,190 °F). An bulkanikong gapo na bunga kan nagsurunod pang paglipot parati inaapod man na lava.
An pagbulos nin lava iyo an pagsupay kan lava durante kan effusive na pagtuga. (Sarong eksplosibong pagtuga, sa kabaliktaran, nagpoprodusir nin pinagsalak na bulkanikong abo asin iba pang pidaso na inaapod tephra, bakong pagbulos nin lava.) An lapot kan kadaklan na lava haros siring kan sa ketsap, haros 10,000 abot 100,000 na beses kan sa tubig. Minsan siring, pwedeng magbolos an lava nin hararayo bago ini magin matagas huli sa lipot, huli ta an lava na marikas na nakabalad sa aire nagkakaigwa nin solidong crust kaya insulado kaiyan an natatada pang mga likidong lava, asin nagtatabang iyan na papagdanayon na mainit saka dai mapugolan na padagos na pagbulos.[1]
An katagang lava gikan sa tataramon na Italyano asin posibleng hale sa Latin na termino na labes, na boot sabihon pagkahulog o paghuros.[2][3] An amay na paggamit kan kataga may koneksyon sa ekstrusyon kan magma hale sa ibaba an makukua sa halipot na istorya kan 1737 pagtuga nin Vesuvio, na sinurat ni Francesco Serao, na sinasabing "bulos nin nagkakalayong lava" bilang sarong analohiya pasiring sa bulos nin tubig asin laboy paibaba sa mga gilid kan bulkan (lahar) pakatapos nin makusog na uran.[4][5]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
