Iskriturang Brahmi

An Brahmi (/ˈbrɑːmi/; IAST: Brāhmī, sa iskriturang Brahmi: 𑀩𑁆𑀭𑀸𑀳𑁆𑀫𑀻, "Brā-hmī"), namukna sa katahawan kan ika-1 na sanribong taon BCE, an pinakaluma na bistong sistema nin panurat kan Suanoy na Indya, na may posibleng pagbubukod kan daing natukoy na Iskriturang Indus.^[1] Sarong abugida an Brahmi na nag-uswag sa Subkontinenteng Indya asin nagagamit nin sarong sistema kan mga karkang diyakirikal tanganing maitakod an mga patanog sa mga katanog na mga simbolo. Nagdakula ini sa sarong host kan iba pang mga iskritura, na pig-aapod na mga iskriturang Brahmiko, na padagos na piggagamit sagkod ngunyan saHabagatan asin sa Habagatan-Subangan na Asya.^[2][3]

Nakadirekta digdi an "Brahmi". Para sa ibang gamit, hilingon an Brahmi (klaripikasyon).

Dai ini ikaribong sa Mga iskriturang Brahmiko.

Brāhmī
An iskriturang Brahmi sa Pillar kan Ashoka (250 BCE siglo)
Tipo	Abugida
Mga tataramon	Tamil, Sanskrit, Prakrit, Saka, Tochariano
Panahon	ika-4 o ika-3ng siglo BCE[a] sagkod ika-5ng siglo CE
Mga magurang na sistema	Iskriturang Proto-Sinaitiko?[b] Alpabetong Ponesyano?[b] Alpabetong Aramaiko?[b] Brāhmī
Mga aking sistema	Gupta asin nagkapira pang pinaghaliang mga siste nin panurat
Mga tugang na sistema	Kharoṣṭhī
Direksyon	Wala-padumang-tuo
ISO 15924	Brah, 300
Alyas nin Unikodigo	Brahmi
Saklaw kan Unikodigo	U+11000–U+1107F
[a] Pinag-iiwalan pa langgad an mga dae pa sana nahahaloy na pag-angkin kan mga naenot na fragmentary inskripsyon sa mga banga. [b] Dai pangkagabsang uyon an hinaliang Semitiko kan mga iskriturang Brahmiko.

An Sohgaura copper plate inscription sa iskriturang Brahmi , ika-3ng siglo BCE

Mga toltolan

1. Brahmi, Encyclopedia Britannica (1999), Quote: An "Brāhmī, sarong sistema nin pagsurat kan ninuno sa gabos kan mga iskritura kan Indya apwera sana sa Kharoṣṭhī. Kan Aramaikong deribasyon o inspirasyon, pwedeng masususog ini sa ika-8 o ika-7 siglo BC, kung pwedeng napabisto sa mga parakalakal kan Indya kan mga tawo na Semitiko an hinalian. (. ..) An sarong barya kan ika-4 na siglo BC, natuklasan sa Madhya Pradesh, na nakasurat sa mga karakter na Brāhmī na minadalagan puon patuo sagkod wala."
2. Salomon 1998, pp. 19–30.
3. Brahmi, Encyclopedia Britannica (1999), Quote: "Kabali sa dakol na mga inapo kan Brāhmī iyo an Devanāgarī (pigagamit para sa Sanskrit, Hindi asin iba pang mga tataramong Indyano), an mga iskritura kan Bengali dangan Gujarati asin an mga tataramon na Drabidyano"

Bibliograpiya

• Annette Wilke; Oliver Moebus (2011). Sound and Communication: An Aesthetic Cultural History of Sanskrit Hinduism. Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-024003-0.
• Bühler, Georg (1898). On the Origin of the Indian Brahma Alphabet. Strassburg K.J. Trübner.
• Deraniyagala, Siran (2004). The Prehistory of Sri Lanka: An Ecological Perspective. Department of Archaeological Survey, Government of Sri Lanka. ISBN 978-955-9159-00-1.
• Falk, Harry (1993). Schrift im alten Indien: ein Forschungsbericht mit Anmerkungen (in German). Gunter Narr Verlag.
• Gérard Fussman, Les premiers systèmes d'écriture en Inde, in Annuaire du Collège de France 1988–1989 (sa Pranses)
• Oscar von Hinüber, Der Beginn der Schrift und frühe Schriftlichkeit in Indien, Franz Steiner Verlag, 1990 (sa Aleman)
• Keay, John (2000). India: A History. Grove Press. ISBN 978-0-8021-3797-5.
• Ledyard, Gari (1994). The Korean Language Reform of 1446: The Origin, Background, and Early History of the Korean Alphabet. University Microfilms.
• Masica, Colin (1993). The Indo-Aryan Languages. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-29944-2.
• Norman, Kenneth R. (1992). "The Development of Writing in India and its Effect upon the Pāli Canon". Wiener Zeitschrift für die Kunde Südasiens / Vienna Journal of South Asian Studies 36 (Proceedings of the VIIIth World Sanskrit Conference Vienna): 239–249.
• Patel, Purushottam G.; Pandey, Pramod; Rajgor, Dilip (2007). The Indic Scripts: Palaeographic and Linguistic Perspectives. D.K. Printworld. ISBN 978-81-246-0406-9.
• Rocher, Ludo (2014). Studies in Hindu Law and Dharmaśāstra. Anthem Press. ISBN 978-1-78308-315-2.
• Salomon, Richard (1996). "Brahmi and Kharoshthi". In Daniels, Peter T.; Bright, William. The World's Writing Systems. Oxford University Press. ISBN 0-19-507993-0.CS1 maint: Uses editors parameter (link)
• Salomon, Richard (1998). Indian Epigraphy: A Guide to the Study of Inscriptions in Sanskrit, Prakrit, and the other Indo-Aryan Languages. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-535666-3.
• Salomon, Richard (1995). "On the Origin of the Early Indian Scripts". Journal of the American Oriental Society 115 (2): 271–279. doi:10.2307/604670.
• Salomon, Richard (1998). Indian Epigraphy: A Guide to the Study of Inscriptions in Sanskrit, Prakrit, and the Other Indo-Aryan Languages. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-509984-2.
• Trautmann, Thomas (2006). Languages and Nations: The Dravidian Proof in Colonial Madras. University of California Press. ISBN 978-0-520-24455-9.
• Timmer, Barbara Catharina Jacoba (1930). Megasthenes en de Indische maatschappij. H.J. Paris.